De Tweede Kamer en het kabinet
De minister-president, de ministers en de staatssecretarissen zijn samen het kabinet. Het kabinet maakt beleid en is daar verantwoordelijk voor. De Tweede Kamer controleert het kabinet. De minister-president is de leider van het kabinet; ministers zijn verantwoordelijk voor een bepaald onderwerp, zoals de economie of de zorg. Staatssecretarissen ondersteunen de ministers.
Elke vier jaar een nieuw kabinet
Na de Tweede Kamerverkiezingen wordt er een nieuw kabinet samengesteld. Nederlanders stemmen niet direct voor het kabinet of voor de minister-president. Ze kiezen 150 Kamerleden en bepalen dus hoe groot elke fractie wordt. Fracties die samen meer dan 75 zetels hebben én het over veel onderwerpen met elkaar eens zijn, proberen dan samen een kabinet te vormen. Dat noemen we de formatie. De Tweede Kamer leidt de formatie. Meer informatie over de Tweede Kamerverkiezingen en het vormen van een kabinet vindt u op de pagina Wat gebeurt er met mijn stem?.
Waar is het kabinet verantwoordelijk voor?
Het kabinet is verantwoordelijk voor het beleid dat het maakt en uitvoert. Elke minister is verantwoordelijk voor het werk van de staatssecretaris en voor het overige werk van het ministerie. Ministers zijn ook verantwoordelijk voor hoe de koning zijn werk doet. Dat heet ministeriële verantwoordelijkheid. De Tweede Kamer en de Eerste Kamer controleren de ministers en staatssecretarissen. Ministers en staatssecretarissen moeten zich dan ook verantwoorden aan de Tweede en Eerste Kamer over hun werk.
Als de Tweede Kamer geen vertrouwen heeft in het kabinet
Als het kabinet zijn werk goed wil doen, moet een meerderheid van de Kamerleden vertrouwen hebben in de ministers en het kabinet als geheel. Als er geen vertrouwen meer is, kan de Tweede Kamer dit aangeven door een motie van wantrouwen in te dienen. Tegen een minister, of tegen het hele kabinet. Als een meerderheid van de Tweede Kamer vóór die motie stemt, moet de minister waar het om gaat of het hele kabinet aftreden. Meer informatie over moties vindt u op de pagina Wat doet de Tweede Kamer?. Is er een conflict binnen het kabinet? Dan vraagt het kabinet vaak zelf ontslag aan bij de koning. Als het kabinet aftreedt, komen er nieuwe verkiezingen en dus een nieuw kabinet.