VWS en Europa
De lidstaten van de Europese Unie (EU) hebben de primaire verantwoordelijkheid als het gaat om volksgezondheidsbeleid. Het Europees beleid vormt een aanvulling op dit nationale beleid en probeert daarmee een bijdrage te leveren aan de bescherming van de volksgezondheid. De EU kent twee agentschappen die nationale overheden ondersteunen. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding analyseert nieuwe bedreigingen en coördineert de respons. Het Europees Geneesmiddelenbureau beheert de wetenschappelijke beoordeling van de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van alle geneesmiddelen in de EU. De commissie VWS controleert hoe Nederland zich binnen de EU opstelt in onderhandelingen over Europese beleids- en wetsvoorstellen op het gebied van volksgezondheid.
EU-Gezondheidsraad
Ten minste zes keer per jaar spreken de ministers van volksgezondheid uit alle EU-lidstaten in Brussel over dit beleidsterrein. Voordat de Nederlandse minister een bijeenkomst van de EU-Gezondheidsraad bijwoont, bespreekt de Kamer de Nederlandse inzet in een commissiedebat.
EU-rapporteurs VWS
Europese geneesmiddelenwetgeving
Wieke Paulusma (D66)
Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA)
De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 3 maart 2024 de leden Paulusma (D66) en Bushoff (GroenLinks-PvdA) benoemd tot rapporteurs voor de herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving. Daarnaast heeft de commissie de rapporteurs het mandaat verleend om zich ook te richten op de ontwikkeling van een Verordening Kritieke Geneesmiddelen (Critical Medicines Act).
Het doel van het rapporteurschap is de informatiepositie van de Tweede Kamer te versterken en bij te dragen aan de parlementaire behandeling van het geneesmiddelenpakket. De rapporteurs hebben gesprekken gevoerd met onder meer Europese instellingen, brancheorganisaties en maatschappelijke organisaties. Op 24 september 2025 hebben de rapporteurs hun tussentijds verslag uitgebracht.
Implementatie Europese ruimte voor gezondheidsgegevens
Wieke Paulusma (D66)
Elke Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA)
De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de leden Paulusma (D66) en Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA) aangesteld als rapporteurs voor de implementatie van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS). Het rapporteurschap bouwt voort op een eerder rapporteurschap dat zich richtte op de totstandkoming van de EHDS.
De rapporteurs hebben verkend welke eisen aan de nationale implementatie gesteld moesten worden en voerden daartoe gesprekken met relevante stakeholders. Het doel van dit rapporteurschap was om de informatiepositie van de Tweede Kamer te versterken en de parlementaire behandeling van de implementatie van de EHDS te ondersteunen. Op 7 maart 2025 brachten de rapporteurs een tussentijds verslag uit van hun gesprekken. Tijdens de strategische procedurevergadering van 28 mei 2025 besloot de commissie VWS dit rapporteurschap om te zetten in een wetgevingsrapporteurschap.
Europese tabakswetgeving
Rosemarijn Dral (VVD)
Ria de Korte (NSC)
De commissie VWS heeft rapporteurs benoemd om de informatiepositie van de Tweede Kamer te versterken rond de Europese tabakswetgeving en om de Kamer in staat te stellen de beschikbare beïnvloedingsmomenten optimaal te benutten. De Europese tabakswetgeving bestaat uit drie richtlijnen:
- Tabaksproductenrichtlijn (2014): regels voor de productie, presentatie en verkoop van tabaks- en aanverwante producten;
- Tabaksaccijnsrichtlijn (2011): harmonisatie van belastingheffing op tabaksproducten binnen de interne markt;
- Tabaksreclamerichtlijn (2003): regels voor reclame, sponsoring en promotie van tabak in de EU.
De rapporteurs hebben in Brussel gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de Europese instellingen en belanghebbende organisaties. Over hun bevindingen hebben zij op 1 oktober 2025 een tussentijds verslag uitgebracht. Daarnaast zullen zij nog in gesprek gaan met Nederlandse uitvoeringsorganisaties om het nationale krachtenveld verder in kaart te brengen. Ter ondersteuning van dit rapporteurschap wordt aanvullend een wetenschappelijke analyse uitgevoerd naar de effecten van mogelijke aanpassingen van de Europese- en nationale tabakswetgeving.
Europese prioriteiten commissie VWS voor 2024
Ieder jaar bepaalt de Kamer op basis van de aangekondigde voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor dat jaar haar prioritaire EU-dossiers, dit zijn onderwerpen waaraan de Kamer extra aandacht wil geven. De commissie VWS heeft voor het jaar 2024 geen voorstellen prioritair verklaard. Zie link voor de volledige lijst met EU-prioriteiten van de Kamer.
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
De commissie VWS controleert de besluitvorming over Europese initiatieven die op haar terrein vallen. De Tweede Kamer heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in Europa. Hier vindt u een toelichting op deze EU-instrumenten: subsidiariteitstoetsing, parlementair behandelvoorbehoud, politieke dialoog met de Europese Commissie en EU-rapporteurs in de Tweede Kamer. Binnen de Tweede Kamer heeft de commissie voor Europese Zaken een bevorderende rol voor de controle op EU-besluitvorming in de Kamer (link).