VWS en Europa
De lidstaten van de EU hebben de primaire verantwoordelijkheid als het gaat om volksgezondheidsbeleid. Het Europees beleid vormt een aanvulling op dit nationale beleid en probeert daarmee een bijdrage te leveren aan de bescherming van de volksgezondheid. De EU kent twee agentschappen die nationale overheden ondersteunen. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding analyseert nieuwe bedreigingen en coördineert de respons. Het Europees Geneesmiddelenbureau beheert de wetenschappelijke beoordeling van de kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid van alle geneesmiddelen in de EU. De commissie VWS controleert hoe Nederland zich binnen de EU opstelt in onderhandelingen over Europese beleids- en wetsvoorstellen op het gebied van volksgezondheid.
EU-Gezondheidsraad
Ten minste zes keer per jaar wordt in Brussel door de ministers van volksgezondheid uit alle EU-lidstaten gesproken over dit beleidsterrein. Voordat de Nederlandse minister een bijeenkomst van de EU-Gezondheidsraad bijwoont, bespreekt de Kamer de Nederlandse inzet in een commissiedebat.
Europese prioriteiten commissie VWS voor 2023
Ieder jaar bepaalt de Kamer op basis van de aangekondigde voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor dat jaar haar prioritaire EU-dossiers, dit zijn onderwerpen waaraan de Kamer extra aandacht wil geven. De commissie VWS heeft voor het jaar 2023 de volgende prioriteiten benoemd:
- Een alomvattende aanpak van geestelijke gezondheid
- Aanbeveling van de Raad betreffende kankers die door vaccinatie kunnen worden voorkomen
- Europese gehandicaptenkaart (wetsvoorstel)
- Herziening van het kader voor wijzigingen van vergunningen voor geneesmiddelen
Op het wetsvoorstel voor een Europese gehandicaptenkaart heeft de commissie VWS een vooraankondiging gedaan voor een behandelvoorbehoud. Met een behandelvoorbehoud kan de Tweede Kamer de inzet van de regering in de Europese onderhandelingen extra controleren.
Daarnaast zal de commissie VWS aandacht blijven besteden aan de Europese prioriteiten die reeds zijn aangekondigd voor 2021 en 2022: de herziening van de geneesmiddelenwetgeving, de herziening van de EU-wetgeving inzake geneesmiddelen voor kinderen en voor zeldzame ziekten en de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens.
Op 3 mei 2022 heeft de Europese Commissie het voorstel voor een Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (COM(2022)197) uitgebracht, dat de commissie VWS in 2021 reeds als prioriteit heeft aangemerkt. Op dit voorstel heeft de commissie VWS een behandelvoorbehoud ingesteld. Met een behandelvoorbehoud kan de Tweede Kamer de inzet van de regering in de Europese onderhandelingen extra controleren. Ook heeft de commissie VWS drie rapporteurs aangesteld (zie voor meer informatie hieronder).
Zie link voor de volledige lijst met EU-prioriteiten van de Kamer.
EU-rapporteurs VWS
EU farmaceutische strategie
Regelmatig stellen Kamercommissies EU-rapporteurs aan voor een specifiek nieuw EU-dossier. De commissie VWS heeft drie EU-rapporteurs aangewezen op de EU farmaceutische strategie. Dat zijn de leden Judith Tielen (VVD), Wieke Paulusma (D66) en Julian Bushoff (PvdA). Het rapporteurschap zal zich richten op de nadere uitwerking van de EU farmaceutische strategie, waarbij bijzondere aandacht is voor de verschillende wetsvoorstellen die hieruit voortvloeien: de herziening van de EU geneesmiddelenwetgeving (voorjaar 2023), de herziening van de verordening voor weesgeneesmiddelen en de verordening voor geneesmiddelen voor pediatrisch gebruik (voorjaar 2023). Het rapporteurschap moet er toe bijdragen dat deze dossiers zo optimaal mogelijk worden behandeld in de Kamer en dat de informatiepositie van de Kamer wordt versterkt.
Europese ruimte voor gezondheidsgegevens
De commissie VWS heeft in 2022 drie EU-rapporteurs aangewezen op het EU-voorstel voor een Europese ruimte voor gezondheidsgegevens. Dat zijn de leden Judith Tielen (VVD), Wieke Paulusma (D66) en Joba van den Berg (CDA). Het doel van het rapporteurschap is om de informatiepositie van de Kamer te versterken en het dossier zo optimaal mogelijk te behandelen in de Kamer. Daartoe zullen de rapporteurs verschillende activiteiten ondernemen, zoals een gesprek met de Europese Commissie, uitwisseling van informatie met parlementen uit andere EU-lidstaten en gesprekken met cyber-experts.
Zie link voor een overzicht van alle lopende EU-rapporteurschappen in de Tweede Kamer.
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
De commissie VWS controleert de besluitvorming over Europese initiatieven die op haar terrein vallen. De Tweede Kamer heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in Europa. Hier vindt u een toelichting op deze EU-instrumenten: subsidiariteitstoetsing, parlementair behandelvoorbehoud, politieke dialoog met de Europese Commissie en EU-rapporteurs in de Tweede Kamer. Binnen de Tweede Kamer heeft de commissie voor Europese Zaken een bevorderende rol voor de controle op EU-besluitvorming in de Kamer (link).