Kiesrecht op de BES-eilanden complex vraagstuk

8 oktober 2014, wetsvoorstel - Je zou het een staatsrechtelijke breinbreker kunnen noemen: hoe organiseer je het kiesrecht op de BES-eilanden? Een kiescollege kan uitkomst bieden.

Bonaire, Sint-Eustatius en Saba zijn bijzondere gemeenten binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Omdat de eilanden geen provincies kennen, zijn daar ook geen Provinciale Statenverkiezingen. En omdat via de Provinciale Staten de Eerste Kamer gekozen wordt, hebben de eilandbewoners dus geen invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer, terwijl alle fracties vinden dat álle Nederlanders, dus ook die op de BES-eilanden, stemrecht moeten hebben voor beide Kamers van de Staten-Generaal. Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) wil de eilandsraden - vergelijkbaar met gemeenteraden - stemrecht voor de Eerste Kamer geven.

Invloed van niet-Nederlanders op Eerste Kamer ongewenst
Vervolgens is echter de vraag hoe je moet omgaan met het stemrecht van buitenlandse eilandbewoners. In Nederland hebben buitenlanders stemrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar niet bij andere verkiezingen. Op de BES-eilanden mogen buitenlanders stemmen voor de eilandsraad. Maar als je van de eilandsraden een soort Provinciale Staten maakt, krijgen die buitenlanders dus ook invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. Dat levert een dilemma op: de Kamerleden willen niet dat buitenlanders invloed hebben op de Eerste Kamer, maar ze vinden wel dat alle eilandbewoners moeten kunnen deelnemen aan de lokale democratie.

Een apart kiescollege kan een oplossing zijn
Met een kiescollege kan recht gedaan worden aan beide uitgangspunten: lokale democratie voor iedereen, en invloed op de Eerste Kamer alleen voor Nederlanders, zegt Segers (ChristenUnie). Hachchi (D66) wil daarom, net als Van Raak (SP) en Bisschop (SGP), dat de minister met een wetsvoorstel komt voor een kiescollege-BES. Plasterk zegt toe uit te zoeken wat er nodig is voor een kiescollege en de bijbehorende grondwetswijziging. Van Oosten (VVD) wil ook best zo'n college, maar hij wil dat combineren met een apart kiescollege voor Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland. Net als Van Laar (PvdA) wil hij vooral dat deze kwestie snel geregeld wordt. Daarom stemmen de coalitiepartners in met het voorliggende wetsvoorstel, in afwachting van de plannen voor het kiescollege.

De Kamer sprak op 24 september ook al over dit onderwerp. Op 14 oktober wordt er gestemd over het wetsvoorstel.

ZIE OOK:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.