Initiatiefwetsvoorstel afsplitsing Haren van de gemeente Groningen (afronding)

16 maart 2023, initiatiefwetsvoorstel - Het is beter om van Haren weer een zelfstandige gemeente te maken, vindt Van Houwelingen (FVD). De Kamer debatteert over zijn initiatiefwetsvoorstel dat de fusie met de gemeente Groningen terugdraait.

Opschaling van publieke voorzieningen zorgt ervoor dat ze bureaucratischer en onpersoonlijker worden, zegt initiatiefnemer Van Houwelingen. Dat geldt voor ziekenhuizen, woningbouwcorporaties en scholen, maar net zo goed voor gemeenten. Ook bedrijfseconomisch gezien is het volgens hem onverstandig om organisaties steeds groter te maken.

De trein kan niet alleen de andere kant oprijden, betoogt Van Houwelingen, maar moet dat ook. Het alsmaar samenvoegen van gemeenten en andere organisaties is geen gegeven. Met zijn initiatiefwetsvoorstel wil hij laten zien dat het anders kan. Baudet (FVD) valt hem daarin bij: decentraal bestuur is vaak beter voor mensen dan centraal bestuur. Dit onderwerp wil minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) meenemen in het beleidskader decentraal bestuur.

Herstel Haren

Een ruime meerderheid van de bevolking heeft zich ertegen verzet, net als de gemeenteraad. De herindeling waarbij Haren opging in Groningen is van bovenaf opgelegd, stelt Van Houwelingen vast. De vage term "bestuurskracht" is gebruikt als argument, maar dit is geen objectief of neutraal begrip. Het onrecht van de gedwongen herindeling moet volgens de initiatiefnemer worden rechtgezet.

Het gaat op dit moment niet om of de herindeling terecht tot stand is gekomen, zegt minister Bruins Slot in haar rol als adviseur van de Kamer, maar om de vraag of het verstandig is om de gemeente opnieuw in te stellen. Dat is in haar ogen een onzekere en ingewikkelde exercitie. En daarom is het onwenselijk.

Verken eerst wat de mogelijkheden zijn en besluit pas daarna over het opnieuw verzelfstandigen van Haren, suggereert Bisschop (SGP). Van Houwelingen zou het liefst eerst de oude situatie herstellen. De herstelde gemeente Haren kan vervolgens zelf besluiten over bijvoorbeeld wel of niet samengaan met de gemeente Tynaarlo. Maar om tegemoet te komen aan de wens van Bisschop stelt de initiatiefnemer de stemming over het initiatiefwetsvoorstel uit in afwachting van een mogelijke evaluatie.

Referendum

Moet er een referendum worden gehouden over het terugdraaien van de herindeling van Haren? Verschillende woordvoerders hebben deze vraag gesteld. Wat Van Houwelingen betreft is dit niet per se nodig, omdat de bevolking zich al eerder heeft uitgesproken tegen het samengaan met Groningen. Als er toch een referendum komt, zou dat alleen in de voormalige gemeente Haren moeten plaatsvinden.

De Kamer debatteerde eerder op 8 februari over het initiatiefwetsvoorstel. Zij stemt op 21 maart over de tijdens het debat ingediende moties. Over het initiatiefwetsvoorstel wordt op een later moment gestemd, afhankelijk van of er een evaluatie komt.

Zie ook: