Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Molen over het bericht dat Duitsland de spoorlijn Nijmegen-Kleef weer in gebruik wil nemen

Antwoord van Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen 1 juli
2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 3205

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Weer hoop op spoorlijn Nijmegen-Kleef? Duitsers nemen
reactivering op in verkeersplan»?1

Antwoord 1

Ja, daar ben ik mee bekend.

Vraag 2

Bent u bekend met het gegeven dat de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen de reactivering
van de spoorlijn Nijmegen-Kleef-Düsseldorf heeft opgenomen in het concept-verkeersplan
2032–2040?

Antwoord 2

Ja, daar ben ik mee bekend. Het concept verkeersplan 2032–2040 van de Duitse deelstaat
Noordrijn-Westfalen heet officieel het «SPNV Zielnetzkonzeption 2032/2040». Het schets een ideaalbeeld uit het perspectief van de reiziger en noemt een breed
pallet aan maatregelen (o.a. reactivering en elektrificatie) en diverse tracés. Reactivering
van de verbinding Nijmegen-Kleef wordt daarin niet expliciet genoemd. Wel is de verbinding
met Nijmegen opgenomen in een schematisch overzicht met verbindingen in 20402.

Vraag 3

Deelt u de mening in de regio dat, in het kader van het verbeteren van het kort grensoverschrijdend
treinverkeer, er vanuit Nederland serieus moet worden gekeken naar de reactivering
van de spoorlijn Nijmegen-Kleef-Düsseldorf? Kunt u in uw antwoord ingaan op het belang
van deze lijn in het kader van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt en het grote aantal
potentiële studenten/toekomstige arbeidskrachten?

Antwoord 3

Grensoverschrijdende OV verbindingen vind ik belangrijk en ik zet me ervoor in om
in deze kabinetsperiode stappen te zetten om deze te verbeteren. Zoals in het beleidsprogramma
IenW3 verwoord is «grensoverschrijdend ov essentieel om Nederland en in het bijzonder de
grensregio’s duurzaam te verbinden aan de economische centra en de onderwijsinstellingen
om ons heen». Dit geldt ook voor deze grensregio. Volgens de provincie Gelderland
zijn tussen de 4 en 7 procent van de HBO en WO studenten op de Gelderse onderwijsinstellingen
afkomstig uit Duitsland. Bij MBO instellingen vindt weinig uitwisseling over de grens
plaats.

In het verleden is meermaals door de regio bekeken of reactivering van de spoorlijn
een passende maatregel zou kunnen zijn. Zo is door de provincie Gelderland in 2013
en voor het laatst in 2018 gekeken naar onder meer de reizigersaantallen4. Toen is geconstateerd dat de reizigersaantallen te beperkt zijn voor (reactivering
van) een treinverbinding. Om die reden zet de provincie dan ook in op opwaardering
van de buslijn en worden vervoersaantallen gemonitord. De busdienst (58) rijdt sinds
2018 ook door (vanaf Nijmegen Centraal station) naar de Campus van Nijmegen, waarmee
studenten en scholieren uit Duitsland een goede reismogelijkheid wordt geboden.

Op basis van deze vervoersaantallen deel ik mening van de Provincie Gelderland en
de gemeente Nijmegen dat reactivering van deze spoorlijn geen prioriteit heeft. De
gemeente Berg en Dal is overigens tegen reactivering van het huidige tracé, in verband
met de doorsnijding van de kern van het dorp Groesbeek.

Vraag 4

Bent u bereid werk te maken van de reactivering van de spoorlijn Nijmegen-Kleef? Zo
ja, hoe bent u van plan dit te doen?

Antwoord 4

Zie ook mijn antwoord op vraag 3. Op basis van de huidige en toekomstige reizigersaantallen
verwacht ik niet dat reactivering van de spoorlijn Nijmegen-Kleve binnen afzienbare
tijd een reële en passende oplossing is. Andere (grensoverschrijdende) verbindingen
hebben meer potentie en daarmee prioriteit. Mochten deze inzichten toch wijzigen,
dan ben ik uiteraard bereid het gesprek aan te gaan om te kijken naar verbetering
van deze grensoverschrijdende OV verbinding.

Vraag 5

Welke knelpunten maken op dit moment de heringebruikname van de spoorlijn Nijmegen-Kleef
onmogelijk?

Antwoord 5

Op basis van beschikbare informatie verwacht ik dat er diverse knelpunten zullen optreden
bij reactivering van de spoorlijn Nijmegen – Kleef. Allereerst loopt het voormalig
tracé door de kern van het dorp Groesbeek, waar veel weerstand is voor reactivering
van de spoorlijn. Zo is in het coalitieakkoord van de gemeente Berg en Dal (waar Groesbeek
deel van uitmaakt) expliciet vastgelegd dat er geen ambtelijke en bestuurlijke capaciteit
wordt ingezet in een «lightrail» verbinding in Groesbeek. Daarnaast voorzie ik financiële
knelpunten, aangezien het om forse investeringen gaat en de exploitatiekosten hoog
zijn. Geen van de partijen heeft voor de reactivering van de spoorlijn middelen gereserveerd.
Ook zal de ruimtelijke inpassing van de spoorweginfrastructuur tot inpassingsknelpunten
leiden. Enkele jaren gelden is de grond verkocht aan de gemeente Berg en Dal. Hiermee
valt de betreffende infrastructuur ook niet meer onder de Hoofd Spoorweg Infrastructuur
(HSWI) en beheerconcessie van ProRail. Inmiddels heeft het traject een andere invulling
gekregen en wordt geëxploiteerd als recreatieve invulling.

Vraag 6

Hebt u contact gehad met Duitse vertegenwoordigers over dit plan? Zo ja, wat is er
besproken? En zo nee, bent u bereid in contact te treden met Duitse vertegenwoordigers
om de plannen te bespreken?

Antwoord 6

Ik heb geen contact gehad met Duitse vertegenwoordigers (van de deelstaat Noordrijn-Westfalen)
over dit plan. Wanneer er daar sprake is van een nieuwe regering zullen kennismakingsgesprekken
plaatsvinden en kan dit onderwerp eventueel ook besproken worden.