Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Wiersma en Middendorp over het bericht ‘Rechter moet tussenbeide komen bij ICT-ruzie binnen UWV’

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 16 april
2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Rechter moet tussenbeide komen bij ICT-ruzie binnen
UWV»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Kunt u een nadere toelichting geven op het voorgenomen nieuwe ICT-beleid en de bezwaren
hierop vanuit het personeel van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)?

Antwoord 2

De Informatie Voorziening (IV)-transitie betreft een organisatievernieuwing waarmee
UWV een meer wendbare, effectieve en efficiënte IV-organisatie wil realiseren. Het
beoogt de IV in de divisies te versterken, de IV-processen te vernieuwen en een daarbij
behorende nieuwe organisatiestructuur neer te zetten die een belangrijke bijdrage
levert aan de samenwerking tussen divisies en het dichter op de uitvoering organiseren
van ICT.

De Raad van Bestuur (RvB) en de Ondernemingsraad (OR) hebben in het afgelopen jaar
meerdere malen met elkaar gesproken over de bevindingen en adviezen van de OR ten
aanzien van de IV-transitie. Deze gesprekken hebben geleid tot verschillende aanpassingen
van het oorspronkelijke plan, zoals de inrichting van een klankbordgroep, het geleidelijk
implementeren van nieuwe processen, het stapsgewijs inrichten van de nieuwe organisatie,
het inrichten van een cultuurplatform en het werken in rollen in plaats van in functies.

De OR en de RvB zijn overtuigd van de noodzaak van deze IV-transitie. De OR heeft
echter nog zorgen over de exacte invulling van het veranderingstraject waar zij meer
aandacht voor wenst. Zo wil de RvB een aantal functiehouders in de ketens benoemen
om de ketensturing te bevorderen. De OR ziet het anders en stelt voor om de ketensturing
zonder benoemingen te verbeteren.

Zie ook de Kamerbrief van 12 maart 2019 naar aanleiding van het verzoek van het lid
Smeulders (GroenLinks) naar aanleiding van de Regeling van Werkzaamheden van 5 maart
2019 over een toelichting op de IV-transitie.

Vraag 3

Van welke onomkeerbare stappen, die volgens het artikel per 11 maart 2019 worden gezet,
is sprake?

Antwoord 3

De aangekondigde onomkeerbare stappen hebben betrekking op het benoemen van de IV-directeuren.
Dit is de ICT managementlaag, waar in vraag 4 naar wordt gevraagd. De Raad van Bestuur
en de Ondernemingsraad hebben naar elkaar toe uitgesproken dat het in het belang van
UWV en de medewerkers is om te onderzoeken hoe er op korte termijn samen uit te komen.
Om hier ruimte aan te geven, zal UWV de uitvoering van het besluit tijdelijk opschorten.
Per 11 maart zijn er nog geen onomkeerbare stappen door UWV ondernomen. De RvB en
de OR hebben gezamenlijk afgesproken om de inhoudelijke gesprekken in april te vervolgen.

Vraag 4

Is het juist dat met de veranderingen ook managementlagen worden toegevoegd in de
organisatie? Hoe beoordeelt u dat?

Antwoord 4

De IV-transitie beoogt de ICT dichter op de uitvoering te organiseren. De verantwoordelijkheid
van de in de divisies aanwezige senior managers die de rol van «IV-regisseur» vervullen,
neemt daarbij toe. UWV geeft aan dat daarom de bestaande managementlaag zal worden
opgeschaald naar «IV-directeuren». Er komt geen managementlaag bij. Het UWV mag dit
als zelfstandig bestuursorgaan zelf bepalen.

Vraag 5

Bent u het eens met de stelling in het artikel dat een soepel lopende ICT-afdeling
onontbeerlijk is voor het UWV?

Antwoord 5

In het artikel wordt gesteld: «Voor een instantie die de uitkeringen van het hele
land bestiert, is een soepel lopende ICT-afdeling onontbeerlijk.» Hier ben ik het
mee eens.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de wens van de Raad van Bestuur dat de ICT’ers van hun aparte afdeling
over die andere divisies worden verdeeld? Hoe beoordeeld u specifiek het feit dat
afdeling klantencontact volledig los staat van de ICT-afdeling?

Antwoord 6

De wens van de Raad van Bestuur is een meer wendbare, effectieve en efficiënte IV-organisatie.
Door organisatieadviesbureau Twynstra Gudde is eind 2017 onderzoek gedaan naar nut
en noodzaak van een IV-transitie en het voorgestelde organisatiemodel. Een decentralisatie
is deel van dit model. Daarbij werd geconcludeerd dat nut en noodzaak van verandering
van de IV-werkwijze breed wordt gesteund en wordt onderstreept door ontwikkelingen
in de markt.

De zorg voor klanten met betrekking tot bijvoorbeeld callcenters is ondergebracht
bij de divisie «Klant en Service». De IV-transitie zorgt ervoor dat de ICT-ondersteuning
van deze divisie versterkt wordt. ICT-medewerkers komen dichter bij de divisie te
werken. Maar zowel in de huidige situatie, als in de situatie na de IV-transitie kan
de afdeling klantencontact zich beroepen op deskundige ondersteuning.

Vraag 7

Bent u bekend met het bedrag dat betrokken is bij deze wijziging binnen het UWV voor
de verspreiding van ICT’ers en het toevoegen van managers?

Antwoord 7

De IV-transitie betreft een organisatievernieuwing. Jaarlijks gaat ongeveer 0,5% van
het IV-budget naar de professionalisering van de IV-organisatie. In de periode 2014–2018
ging het om een bedrag van tussen de € 2 en € 3 miljoen per jaar. De IV-transitie
is de afgelopen jaren uit dat IV-professionaliseringsbudget gefinancierd.

Vraag 8

Klopt de stelling dat het UWV vooral geld kwijt is aan het onderhouden van de software?
Bent u bekend met het bedrag dat gemoeid is met het onderhouden van software? Zo ja,
hoeveel geld is hiermee gemoeid? Zo ja, is er gekeken hoe het percentage software
/ ICT bij andere grote uitvoeringsinstanties is?

Antwoord 8

Ik ben bekend met de hoofdlijnen van de ICT-uitgaven. In het jaarverslag UWV wordt
gerapporteerd over ICT-kosten. In 2017 werd er € 384,8 miljoen uitgegeven aan ICT.
Dit bedrag wordt besteed aan de instandhouding, doorontwikkeling en vernieuwing van
ICT.

In de periode 2016–2020 gaat ongeveer 77% van het IV-budget naar de instandhouding
en doorontwikkeling van het bestaande ICT-landschap. Dit behelst de exploitatie en
het beheer van de bestaande ICT, waaronder het onderhoud van software. Ongeveer 23%
van het IV-budget wordt uitgegeven aan vernieuwing (change) van het ICT-landschap,
ca. € 100 miljoen per jaar. Adviesbureau Gartner hanteert 25% als benchmarkpercentage
voor change in ICT. Ik vind dit een normale verhouding, maar er is geen vergelijkend
onderzoek met andere grote uitvoeringinstanties gemaakt.

Vraag 9

Wordt gepoogd dit ICT-organisatieprobleem binnen het departement van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid op te lossen? Is er kennis van Chief Information Officers (CIO’s)
bij andere departementen gebruikt en wordt er gekeken naar hoe vergelijkbare problemen
bij uitvoeringinstanties bij andere departementen zijn opgelost?

Antwoord 9

Het Ministerie van SZW onderhoudt contact met UWV over de IV-transitie. Als zbo is
de Raad van Bestuur van UWV echter zelf verantwoordelijk voor een goede inrichting
van de organisatie.

Gedurende het IV-transitieproject heeft UWV zich extern laten adviseren over de organisatieverandering
(o.a. door Twynstra Gudde en Gartner). Ook zijn er referentiebezoeken gebracht aan
zowel publieke als private organisaties om te leren van de kennis en ervaring die
daar is opgedaan met de implementatie van dergelijke processen (ING, Belastingdienst,
DUO). De CIO van UWV participeert in het CIO-beraad en het CIO-overleg van de Manifestgroep
waarin onderling best practices worden uitgewisseld over informatieplanning, IV-governance
en relevante ontwikkelingen op dit terrein.

Vraag 10

Bent u bereid bij de toekomstverkenning naar de uitvoering, zoals toegezegd in het
algemeen overleg SUWI-onderwerpen van 20 februari 2019, zowel het toenemende belang
als de wijze van inrichting van de ICT mee te nemen?

Antwoord 10

De toekomstverkenning neemt alle externe invloeden mee die effect hebben op het stelsel
van werk en inkomen inclusief het toenemende belang van ICT. De uiteindelijke inrichting
van de ICT zal mede gebaseerd zijn op deze toekomstverkenning.