Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over o.a. de geannoteerde agenda voor de informele Raad Buitenlandse Zaken Handel van 19 en 20 oktober 2023

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking hebben
de onderstaande fracties de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister
voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over onder meer de Geannoteerde
agenda van de informele Raad Buitenlandse Zaken Handel van 19 en 20 oktober 2023.

De voorzitter van de commissie,

Wuite

De griffier van de commissie,

Meijers

Inhoudsopgave

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Inbreng VVD-fractie

Inbreng D66-fractie

Inbreng SP-fractie

Inbreng Partij voor de Dieren-fractie

Inbreng ChristenUnie-fractie

Inbreng Volt-fractie

II. Antwoord / Reactie van de Minister

III. Volledige agenda

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Inbreng leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde
agenda, en hebben daarover nog enkele vragen.

De leden van de VVD-fractie vinden het belangrijk dat de Europese Unie (EU) en de
Verenigde Staten (VS) een goede handelsrelatie hebben en dat eventuele spanningen
als gevolg van de IRA (Inflation Reduction Act) worden weggenomen. Is de Minister van mening dat er al genoeg discriminerende elementen
van de IRA voor de EU voldoende zijn weggepoetst? In hoeverre ondervindt Nederland
momenteel hinder van de IRA? Specifiek kijken de leden van de VVD-fractie naar de
onderhandelingen die ervoor moeten zorgen dat Europese elektrische auto’s en batterijen
onder de clean vehicle taks credit van de IRA kunnen vallen. De leden van de VVD-fractie vragen de Minister of zij een
overzicht kan geven hoe dit Nederlandse handel in elektrische auto’s en batterijen
zal bevorderen.

Daarnaast is het goed om te lezen dat er wordt onderhandeld over een grondstoffenakkoord
tussen de VS en de EU. Hoe positioneert Nederland zich in deze onderhandelingen? Welke
grondstoffen willen wij in ieder geval opnemen in het akkoord, kijkend naar de positie
van de VS, die minder grondstoffen in het akkoord willen opnemen?

Op 20 oktober zal de EU-US Summit plaatsvinden. Welke handelsafspraken liggen er nog in het vooruitzicht tussen de
VS en de EU? Kan de Minister een schets van het krachtenveld geven voor een nieuwe
discussie over het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) of een alternatief hiervan?

Een ander Europees onderwerp omtrent handel is de verordening ontbossingsvrije grondstoffen
en producten. Nederland handelt veel in de import en export van onder andere hout.
Kan de Minister een overzicht geven, onder de huidige verordening, hoe Nederlandse
bedrijven goed worden geïnformeerd en begeleid bij de implementatie van de nieuwe
verordening? Kan de Minister tevens aangeven wat de impact van deze verordening zal
zijn op de Nederlandse markt in houthandel? Is de Minister van mening dat de ontbossingsverordening
ervoor zorgt dat belemmeringen omtrent de milieu impact van het EU-Mercosur verdrag
zijn weggenomen?

De hoofdonderhandelaars van de EU en de Mercosur-landen hebben elkaar recent in Brazilië
getroffen. De Mercosur-landen staan niet geheel positief tegenover de nieuwe eisen
van de EU. Er zou ook verdeeldheid tussen de Mercosur-landen bestaan. Is het nog steeds
realistisch dat er voor het einde van het jaar een akkoord wordt bereikt tussen de
EU en de Mercosur-landen? Deelt de Minister de mening van de leden van de VVD-fractie
dat een handelsverdrag tussen de EU en Mercosur bijdraagt aan de economische veiligheid
van Nederland en de hele EU? Is er voldoende besef bij de hoofdonderhandelaars van
de EU dat handelsverdragen niet alleen een economisch doel dienen, maar ook van geopolitiek
belang zijn?

De leden van de VVD-fractie zijn van mening dat de interne markt van de EU geharmoniseerd
moet worden en bij nieuwe wetgeving het gelijke speelveld binnen de EU, en met name
met omringende langen, gewaarborgd moet blijven. Daarom zal, om het Nederlandse bedrijfsleven
te beschermen eventuele regelgeving op het gebied van Internationaal Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen (IMVO) op Europees niveau moeten worden geregeld. De leden
van de VVD-fractie vragen de Minister of zij spoedig een update kan geven over de
status van de (triloog)onderhandelingen over de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (het CSDDD-voorstel). Klopt het nog steeds dat we naar verwachting een akkoord kunnen
verwachten aan het einde van dit jaar?

Verder bekommeren de leden van de VVD-fractie zich om de handelsrelatie tussen Nederland
en Turkije. In het algemeen, maar zeker na de aardbeving in Turkije, ligt er een kans
om Nederlandse bedrijven te stimuleren om handel te drijven met Turkse bedrijven.
Is de Minister van plan met haar Turkse collega te kijken naar opties voor samenwerking
tussen Nederland en Turkije op het gebied van handel met als doel handel voor Nederlandse
en Turkse bedrijven toegankelijker te maken? De leden van de VVD-fractie horen geluiden
dat het voor ondernemers die in Nederland en Turkije actief zijn lastig is om zakelijke
rekeningen bij Nederlandse banken te openen. Heeft de Minister hier ook van gehoord
en wat kan zij hieraan doen?

Tot slot willen de leden van de VVD-fractie hun steun uitspreken voor het onderzoek
dat de Europese Commissie wil verrichten naar eventuele oneerlijke concurrentie van
China op de Europese elektrische automarkt. Handel met derde landen is goed voor de
Europese consument en voor de gehele Europese economie, maar dan is een gelijk speelveld
wel een belangrijke voorwaarde. Kan de Minister haar steun uitspreken voor het onderzoek?
Kan de Minister daarnaast bekijken of een dergelijk onderzoek relevant kan zijn voor
andere sectoren?

Inbreng leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda van de
Informele Raad Buitenlandse Zaken Handel en hebben hier enkele vragen en opmerkingen
over.

De leden van de D66-fractie steunen de Nederlandse inzet wat betreft de handelsbetrekkingen
met de VS over het Global Sustainable Arrangement on steel and aluminium (GSA). Echter betreurden de leden dat het uitzicht op een permanente oplossing voorlopig
uitblijft. De leden van de D66-fractie zijn van mening dat een duurzame, lange termijn
oplossing noodzakelijk is op het GSA, om te voorkomen dat Amerikaanse politieke of
electorale veranderingen voor instabiliteit zorgen op dit punt, zoals in het verleden
met de Trump- administratie is gebleken, wat ook beschreven in is de brief. Deelt
de Minister het standpunt dat er op korte termijn duidelijkheid moet komen over het
GSA en een lange termijn oplossing wenselijk is om eventuele politieke veranderingen
van de VS te weerstaan? Welke concrete stappen gaat de Minister hiervoor zetten?

Daarnaast constateren de leden van de D66-fractie dat de inzet van de Commissie in
de Europese Economische Veiligheidsstrategie is om te komen tot betere EU-coördinatie
op dit terrein, met inachtneming van de bestaande nationale competentie op exportcontrole
en de huidige vertegenwoordiging van de lidstaten en de Commissie in de multilaterale
exportregimes. De leden vragen zich af hoe de Minister concreet deze uitwerking ziet,
gezien het feit dat de bestaande nationale competentie betere EU-coördinatie bemoeilijkt.
Welke concrete implicaties heeft dit voor Nederland? Hoe gaat de Minister ervoor zorgen
dat de Nederlandse ambities niet worden afgezwakt, maar dat de andere lidstaten hun
ambitie verhogen naar – minstens – ons niveau?

De leden van de D66-fractie onderschrijven de inzet van het kabinet op een actief
handelsbeleid, waarin handelsakkoorden een belangrijk instrument zijn. De leden van
de D66-fractie zijn verheugd te lezen dat Ecorys de effecten van het afbouwen van
tarieven op de handel in milieugoederen heeft gemodelleerd. Hieruit blijkt dat export
vanuit Nederland van goederen met 16,5% zou kunnen toenemen wanneer deze tarieven
worden afgeschaft. Bovendien wordt er gesteld dat de toename van de uitstoot van broeikasgassen
door liberalisering naar verwachting zeer beperkt is. Deelt de Minister het enthousiasme
over deze bevindingen betreft het milieugoederen akkoord? Deze cijfers in acht nemend,
welke concrete stappen gaat de Minister op dit terrein zetten? De aan het woord zijnde
leden lezen in de voortgangsrapportage handelsakkoorden dat er weinig interesse onder
de WTO-leden lijkt voor een dergelijke tariefliberalisering. Is de Minister bereid
dit opnieuw in te brengen tijdens de 13e Ministeriële Conferentie van de WTO in februari
2024?

Inbreng leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de
informele Raad Buitenlandse Zaken Handel. Dit heeft bij deze leden tot een aantal
opmerkingen en vragen geleid.

Wat betreft de handelsbetrekkingen met de Verenigde Staten, hebben de leden van de
SP-fractie al meerdere keren aandacht gevraagd voor de «subsidiewedloop» tussen de
VS en de Europese Unie. Daarbij gaat het om maatregelen om de concurrentiepositie
van Europese bedrijven te verbeteren. De verruiming van staatssteunkaders zorgt ervoor
dat er een overdracht plaatsvindt van publieke naar private middelen, zonder dat hier
zeggenschap tegenover staat. Voor de regering is het helaas geen bezwaar gebleken.
In de geannoteerde agenda wordt gesproken over de GSA en het Critical Mineral Agreement (CMA), die moeten bereiken dat verschillende Europese producten in aanmerking komen
voor gunstige Amerikaanse regelingen onder de Inflation Reduction Act. Betekent dit
volgens de Minister dat de handelsconflicten met de Verenigde Staten afnemen? Zo ja,
werpt dit volgens de Minister nieuw licht op de verruiming van de staatssteunkaders
die de Europese Commissie bijvoorbeeld in het Green Deal Industrial Plan heeft geïnitieerd?

Een gedeelte van de geannoteerde agenda betreft de Europese Economische Veiligheidsstrategie.
De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van het BNC-fiche over deze strategie.
De leden van de SP-fractie hebben met name moeite met de manier waarop de eerste van
de drie beschreven sporen – «promote» – in het fiche is verwoord. De regering beschrijft dit eerste spoor namelijk als:
«de bevordering van het concurrentievermogen en de groei van de EU, de versterking
van de interne markt, de stimulering van de onderzoeks-, technologische en industriële
basis van de EU om te komen tot een sterke en weerbare economie.» De leden van de
SP-fractie hebben in de discussies rondom bijvoorbeeld het Green Deal Industrial Plan haar zorgen geuit over overdrachten van geld van publieke naar private partijen.
De manier waarop «promote» hier staat omschreven wekt dezelfde zorgen bij de aan het woord zijnde leden op. Daarom
de vraag: kan de regering uitsluiten dat onder deze strategie er overdrachten gaan
plaatsvinden van publieke middelen naar private partijen, zonder dat hier zeggenschap
tegenover staat?

Dan rest de aan het woord zijnde leden de bilaterale handelsakkoorden. Met name het
akkoord tussen de EU en Mercosur achten de leden van de SP-fractie hierin controversieel.
Is dit een gemengd handelsakkoord waarbij de onderwerpen niet gesplitst worden en
ook niet apart worden doorgevoerd? Klopt het dat dit ook de kabinetsinzet is? Klopt
het ook dat dit betekent dat de regering niet akkoord zal gaan met een akkoord dat
wel gesplitst wordt? In hoeverre gaat de regering navolging geven aan de aangenomen
Kamermoties om Mercosur van tafel te halen? Graag een reactie.

Inbreng leden van de Partij voor de Dieren-fractie

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van de kabinetsreactie
op de reactie van de Mercosur-landen op het EU-voorstel voor een additioneel instrument
voor duurzaamheid. Zij hebben hierover enkele vragen en opmerkingen aan het kabinet.

Onlangs heeft de EU een voorstel gedaan richting de Mercosur-landen met een addendum
voor duurzaamheidsafspraken. Het addendum is niet openbaar gemaakt door de Europese
Commissie. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vinden dit niet getuigen
van een transparant en democratisch proces. De EU-Ombudsman, Emily O’Reilly, eist
terecht transparantie rondom de afspraken over de deal en heeft de Commissie opgeroepen
het geheime addendum openbaar te maken. De leden van de Partij voor de Dieren vragen
zich af of de regering op de hoogte is van de oproep van de EU-ombudsman. Onderschrijft
de regering de oproep van de EU-Ombudsman dat de Europese Commissie openheid moet
betrachten in deze onderhandelingen over het Mercosur-verdrag ten behoeve van het
democratisch proces? Wat gaat de Minister doen om deze openheid bij de Europese Commissie
af te dwingen?

Ondertussen is het zowel het EU-addendum als de reactie van de Mercosurlanden gelekt
en online te vinden. Volgens Braziliaanse media willen de Mercosurlanden een «lage
ranking» krijgen in de benchmarking van de EUDR (de Europese Bossenwet) die in juni
dit jaar is aangenomen. De leden van de Partij voor de Dieren vragen zich af of dit
klopt, wat de Minister vindt van dit verzoek van de Mercosurlanden en hoe zij daartegen
actie wil ondernemen. Wat vindt de Minister van de Mercosurlanden-eis voor een «mechanisme
voor het balanceren van concessies (mechanism to rebalance trade concessions)»? Is het mogelijk dat de Mercosur-landen dit zullen gebruiken om hogere landbouwquota
te eisen in ruil voor de gevolgen van de EUDR voor bijvoorbeeld hun rundvleesexporten?

Dit voorgestelde mechanisme lijkt rechtstreeks gericht te zijn op de EU-bossenwet
die hiermee ondermijnd kan worden, waarbij Mercosur niet akkoord gaan met afspraken
tegen ontbossing, en het niet akkoord gaat met sancties. Welke mogelijkheden ziet
de Minister om voor de afronding van de onderhandelingen namens Nederland te eisen
dat de EU-bossenwet niet ondermijnd mag worden, zo vragen deze leden.

Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft reeds in 2020 een motie aangenomen om de
steun voor het Mercosur-verdrag in te trekken. Begin 2023 volgde nog een aangenomen
motie die oproept om steun voor een verdrag waarin landbouw is opgenomen, niet te
verlenen, vanwege de oneerlijke concurrentie die dit kan veroorzaken voor de Nederlandse
boeren. Oostenrijk heeft zich reeds expliciet uitgesproken tegen het Mercosur-verdrag.
Is de Minister bereid om, met het grote risico dat nu bestaat tot afzwakking van bindende
duurzaamheidsregels, de moties van de Kamer alsnog uit te voeren?

De Europese Commissie legt alle voor besluitvorming noodzakelijke documenten voor
aan de Raad. Mogelijk komt hierbij een EU-only verdrag van het handelsdeel van het Mercosurakkoord ter tafel. Dit zou in nadelig
zijn voor het democratische proces, en nadelig zijn voor Nederland, in het bijzonder
de boeren, omdat het Mercosur-verdrag gevolgen heeft voor hun concurrentiepositie.
Dit jaar nam de Kamer al een motie aan tegen de splitsing van het verdrag. De leden
van de Partij voor de Dieren-fractie vragen de Minister of zij bereid is om bij de
komende handelsraad van de Europese Commissie te eisen dat een mogelijke splitsing
voorafgaand aan een overeenkomst tussen Mercosur en de Europese Commissie aan de lidstaten
moet worden voorgelegd voor akkoord.

Inbreng leden van de ChristenUnie-fractie

De leden van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie hebben kennisgenomen van de
agenda voor de informele Raad Buitenlandse Zaken Handel. Naar aanleiding daarvan hebben
zij een aantal vragen.

Ten aanzien van het thema economische vrijheid verwelkomen deze leden met het kabinet
de oprichting van een expertgroep die de mogelijke risico’s van uitgaande investeringen
gaat onderzoeken. Zij zouden graag weten wanneer er resultaten van het werk van deze
expertgroep kunnen worden verwacht en hoe de Kamer daarover geïnformeerd zal worden.

Deze leden lezen dat de Raad in zal gaan op de toetsing van ingaande investeringen.
Zij vragen zich daarbij af welke instrumenten de Raad of de Lidstaten hebben om in
te grijpen wanneer deze toetsing uitwijst dat de economische veiligheid in het geding
is.

Deze leden lezen verder met instemming dat Nederland bij het voorzitterschap zal blijven
pleiten voor spoedige vaststelling van Europese IMVO-wetgeving, conform internationale
standaarden en met aandacht voor een gelijk speelveld voor bedrijven en een zo groot
mogelijke positieve impact voor mens en milieu. Zij zouden daarover willen vragen
of de Minister bereid is zich binnen de Raad op te stellen als voorvechter op een
aantal cruciale aandachtspunten die het Nationaal Contactpunt (NCP) noemt in de analyse
van de concept Corporate Sustainability Due Diligence Directive aan de hand van de richtlijnen voor multinationale ondernemingen van de Organisatie
voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO-richtlijnen), zoals de financiële
sector en de waardeketen? Hoe zet de Minister zich hier persoonlijk voor in, bijvoorbeeld
in gesprekken met haar ambtsgenoten in andere EU-lidstaten?

Aan welke minimale voorwaarden moet een EU-richtlijn voor gepaste zorgvuldigheid volgens
de Minister voldoen, om nog effectief bij te dragen aan het voorkomen van misstanden
in wereldwijde waardeketens? Hoe gaat de Minister ervoor zorgen dat het onderhandelingscompromis
niet door deze ondergrens zakt?

De leden van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie zouden ook willen vragen of
de Minister het belang onderschrijft, conform het BNC-fiche en de analyse van de EU-voorstellen
voor de CSDDD door het NCP, van de verplichting om risicogericht en op proportionele
wijze gepaste zorgvuldigheid toe te passen in de gehele waardeketen, inclusief het
«downstream»-gedeelte?

Ten aanzien van de onderhandelingen over het Mercosur-verdrag zouden deze leden willen
vragen hoe de reactie van de Mercosur-landen op het voorstel van de Europese Commissie
om te komen tot een additioneel instrument bij het handelsdeel van het onderhandelingsakkoord
uit 2019 zich verhoudt tot de berichten dat deze landen een ultimatum hebben gesteld
aan Europa om het verdrag nog eind dit jaar te ondertekenen (Latijns-Amerika zet Europese Unie voor het blok met handelsultimatum | BNR Nieuwsradio).

Inbreng leden van de Volt-fractie

Bilaterale handelsakkoorden

De leden van de Volt-fractie vinden het positief dat Nederland in Raadsverband zal
pleiten voor het behouden van een mogelijk EU-Mercosurakkoord als integraal associatieakkoord.
Zoekt de Minister hiervoor ook bredere steun in de Raad, en zo ja, kan zij inzicht
geven in het krachtenveld hiervoor? Zo nee, is de Minister bereid te onderzoeken of
er gelijkgestemde lidstaten zijn en actief op te trekken met deze lidstaten?

Daarnaast hebben de leden van de Volt-fractie er begrip voor dat Nederland besloten
heeft pas een uitspraak te doen over de positie van de regering tegenover het EU-Mercosurakkoord
na de onderhandelingen. Nieuwsbronnen rapporteren echter dat de Europese Commissie
en de Mercosurlanden mogelijk op zeer korte termijn tot een deal zullen komen. Daarbij
heeft Paraguay aangegeven dat indien er geen deal ligt, wanneer zij het voorzitterschap
overnemen op 6 december, zij de onderhandelingen zullen stoppen. De leden van de Volt-fractie
vragen zich daarom af op basis van welke criteria de regering een afweging zal maken
of Nederland zich voor of tegen het akkoord zal uitspreken en waar de rode lijnen
liggen.

Daarnaast erkennen de leden van de Volt-fractie dat handelsakkoorden kunnen bijdragen
aan de diversificatie van handelspartners en het mitigeren van de risico’s op strategische
afhankelijkheden. Tegelijkertijd worden de geopolitieke risico’s aan het niet steunen
van het EU-Mercosur akkoord vaak aangedragen als een belangrijke reden voor het akkoord.
Hoeveel vergroot het EU-Mercosur verdrag de toegang van de Europese Unie tot kritieke
grondstoffen? Hoe groot is het verwachtte percentage van kritieke grondstoffen dat
geïmporteerd zal worden uit de Mercosur-landen? Hoe groot is de kans dat bij het niet
sluiten van dit akkoord deze grondstoffen geëxporteerd zullen worden naar bijvoorbeeld
China of de VS, in plaats van de EU? Hoeveel van deze grondstoffen worden nu al geëxporteerd
naar deze landen, onafhankelijk van het akkoord? Hoe houdt het EU-Mercosur akkoord
er rekening mee dat de Mercosur-landen ook zelf voldoende kritieke grondstoffen overhouden
voor de ontwikkeling van hun duurzame industrie?

Kaderinstructie WTO

De leden van de Volt-fractie danken de Minister voor de uitgebreide kaderinstructie
waarin de inzet voor de MC13 duidelijk en helder uiteen wordt gezet. Zij merken daarbij
op dat dit document specifiek de prioriteiten voor Nederland uiteenzet. Tegelijkertijd
is het onduidelijk hoe deze prioriteiten zich verhouden tot de Europese inzet voor
de MC13. Kan de Minister hierover uitweiden? Hoe versterkt de Nederlandse inzet de
Europese prioriteiten? Waar wijkt de Nederlandse inzet af van de Europese prioriteiten?

Overzicht IMVO-wetgeving

De leden van de Volt-fractie maken zich zorgen over de ambities van de EU-voorstellen
voor de CSDDD. Zo schreef het NCP deze zomer dat in de EU-voorstellen een «ernstig
afbreukrisico» ligt en dat « verwatering» van de OESO-richtlijnen dreigt. Dit vinden
de leden van de Volt-fractie zeer zorgwekkend. Zij vinden het daarom belangrijk dat
de Minister in de Europese onderhandelingen niet alleen inzet op een akkoord in de
triloog voor de Europese verkiezingen van 2024, maar met name inzet op een zo ambitieus
mogelijk akkoord. Daarom hebben de leden van de Volt-fractie nog de volgende vragen.

Kan de Minister aangeven hoe zij zich in de afgelopen maanden heeft ingezet om het
draagvlak bij andere EU-lidstaten voor overeenstemming van de CSDDD met de OESO-richtlijnen
te vergroten? Hoe zal zij zich hier de komende periode voor inzetten? Kan zij hierbij
een overzicht geven van het krachtenveld?

Is de Minister bereid om naast de door haar toegezegde toets van de Richtlijn op administratieve
lastendruk voor het bedrijfsleven [14 februari 2023, antwoord op vragen VVD] ook te toetsen of het uiteindelijke onderhandelingsresultaat
heeft geleid tot het formuleren van effectieve regelgeving, die de beoogde positieve
effecten voor mensenrechten, het klimaat en het milieu in waardeketens ook daadwerkelijk
bereikt?

Hoe wil de Minister voorkomen dat de uiteindelijke EU-Richtlijn bedrijven veel ruimte
geeft om te leunen op audits, contractuele clausules en samenwerkingsinitiatieven
waarmee bedrijven hun individuele verplichtingen kunnen ontlopen?

Hoe ver staat de Minister met de ontwikkeling van nationale wetgeving parallel aan
de Europese wetgeving?

Verzoek kabinetsreactie op de reactie van de Mercosur-landen op het EU-voorstel voor
een additioneel instrument voor duurzaamheid

De Minister geeft aan in haar brief dat er geen concrete voorstellen zijn gedaan door
de Mercosur-landen in reactie op het addendum. Tegelijkertijd geven de landen aan
in de pers (Reuters, september 2023) dat zij gevraagd hebben voor meer flexibiliteit
in mogelijke sancties indien er niet voldaan wordt aan de Europese ontbossingsstandaarden.
Klopt dit? Hoe staat de Minister tegenover dit voorstel van de Mercosur-landen?

Klopt het dat de Mercosur-landen hebben aangegeven dat zij niet akkoord zullen gaan
met ook maar enige vorm van sancties in hun reactie op het addendum? Kan de Minister
hier een reactie op geven? Hoe staat Nederland hier tegenover, indien dit inderdaad
de uitkomst zou zijn van de onderhandelingen?

Klopt het dat de Mercosur-landen erop inzetten om meer uitzonderingen te krijgen voor
lokale bedrijven in tenders voor overheidsopdrachten? Zo ja, wat vindt de Minister
hiervan?

Kan de Minister uiteenzetten of er nog andere uitgangspunten van de Mercosur-landen
zijn gekomen?

II. Antwoord / Reactie van de Minister

III. Volledige agenda

Geannoteerde agenda voor de informele Raad Buitenlandse Zaken Handel van 19 en 20 oktober
2023.
2023Z16283 – Brief regering d.d. 28-09-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Verslag van Buitenlandse Zaken Handel van 25 mei 2023. 21501-02-2666 – Brief regering d.d. 12-05-2023, Minister voor Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking, E.N.A.J. Schreinemacher

Overzicht IMVO-wetgeving. 26 485, nr. 422 – Brief regering d.d. 22-05-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Onderzoek naar Nederlands belangen bij faciliteren van handel in milieugoederen en
-diensten. 36 180, nr. 59 – Brief regering d.d. 25-05-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Kwartaalrapportage EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking. 22 112, nr. 3688 – Brief regering d.d. 26-05-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Voorlopig akkoord anti-dwang instrument. 22 112, nr. 3714 – Brief regering d.d. 14-06-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Verslag bezoek Chinese Vice-President Han Zheng aan Nederland. 35 207, nr. 65 – Brief regering d.d. 20-06-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Voorstel voor een onderhandelingsmandaat voor een EU-VS grondstoffenakkoord. 21 501-02, nr. 2691 – Brief regering d.d. 30-06-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Stijging export naar Iran in de laatste maanden van 2022 en specificatie van handel
in chemicaliën. 36 200 XVII, nr. 67 – Brief regering d.d. 07-09-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Besluitvorming EU-Angola Sustainable Investment Facilitation Agreement. 31 985, nr. 81 – Brief regering d.d. 08-09-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Voorstel tot verlenging Algemeen Preferentieel Stelsel (APS). 22 112, nr. 3755 – Brief regering d.d. 30-08-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher

Reactie op verzoek commissie op de reactie van de Mercosur-landen op het EU-voorstel
voor een additioneel instrument voor duurzaamheid.
2023Z16749 – Brief regering d.d. 05-10-2023, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher