Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden : Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden

Nr. 7
VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vastgesteld 8 juni 2023

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, belast met het voorbereidend onderzoek
van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst
van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 24 mei 2023 voorgelegd aan de Minister van Justitie en Veiligheid.
Bij brief van 6 juni 2023 zijn ze door de Minister van Justitie en Veiligheid beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van
het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

De voorzitter van de commissie, Kat

De adjunct-griffier van de commissie, Van Tilburg

Vragen en antwoorden

Vraag (1):

Kunt u toelichten waarom er een onderbesteding van 31,5 miljoen euro was op rechtsbijstand?
Naar welke herijking van de stelselvernieuwing verwijst u op pagina 5?

Antwoord:

Ten aanzien van de uitgaven en verplichtingen op rechtsbijstand was er bij de Slotwet
een onderbesteding van circa 11 mln. euro dat grotendeels verklaard wordt door onderbesteding
bij het programma stelselvernieuwing rechtsbijstand en het project intensivering ZSM-rechtsbijstand.

Vanwege een herijking van het programma en een vertraging in de intensivering van
ZSM-rechtsbijstand is een deel van de begrote uitgaven niet meer in 2022 gerealiseerd.
Daarnaast heeft onder andere de pilot digitaal bezwarenplatform vertraging opgelopen
en waren minder middelen nodig dan eerder voorzien voor ketenwerkprocessen. De herijking
van het programma Stelselvernieuwing Rechtsbijstand vloeit voort uit een programma-evaluatie.

Gedurende 2022 en begin 2023 is de voortgang van het programma in kaart gebracht en
is, mede gelet op diverse ontwikkelingen, nagedacht over de scope voor het vervolg
van het programma. Op basis van deze evaluatie is het programma op een aantal punten
herijkt. De uitkomst van de evaluatie is aangeboden aan uw Kamer in de achtste voortgangsrapportage
van de stelselvernieuwing rechtsbijstand van 23 januari jongstleden (kenmerk 4356655).

Ten aanzien van de verplichtingen op rechtsbijstand was er daarnaast bij de Slotwet
een bijstelling van circa 21 mln. euro dat grotendeels verklaard wordt door de verwerking
van de toentertijd meest actuele PMJ-cijfers in de subsidiebeschikking 2023 voor de
Raad voor Rechtsbijstand. Daarnaast is op basis van het ingediende jaarplan van de
Raad voor Rechtsbijstand voor kleinere posten ook niet de volledige verplichtingenruimte
benut.

Vraag (2):

Waarom heeft de subsidietoekenning van het Juridisch Loket niet plaatsgevonden zoals
regulier?

Antwoord:

De subsidietoekenning aan het Juridisch Loket voor 2023 vond later dan gebruikelijk
plaats vanwege de omvangrijke begroting die het Loket had ingediend. Het jaarplan
van het Juridisch Loket voor 2023 bevatte een begroting van bijna € 49 miljoen; terwijl
het reguliere kader € 28.362.000 bedroeg. Dit vergde extra overleg. De feitelijke
subsidieaanvraag werd eind februari 2023 ingediend. Deze is begin maart versneld afgehandeld.
De subsidieverlening is in nauwe afstemming met het Juridisch Loket verlopen.

Vraag (3):

Wanneer heeft de subsidietoekenning aan het Juridisch Loket plaatsgevonden?

Antwoord:

Op 1 maart 2023 is de subsidiebeschikking naar het Juridisch Loket verstuurd.

Vraag (4):

Op hoeveel toevoegingen is het aantal toevoegingen in het Prognosemodel Justitiële
Ketens (PMJ) nu geraamd?

Antwoord:

In het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) 2024 is het aantal toevoegingen voor
het jaar 2023 geraamd op 388.773 toevoegingen.

Vraag (5):

Kunt u toelichten waar het langer dan verwacht vervullen van de vacatures nog meer
op toe te schrijven is dan alleen de krappe arbeidsmarkt?

Antwoord:

Het vervullen van vacatures is gestart op het moment dat duidelijk was hoeveel budget
er per OM-onderdeel beschikbaar is. Deze duidelijkheid was er pas toen rond medio
2022 de middelen daadwerkelijk beschikbaar waren.

Vraag (6):

Kunt u toelichten waarom de uitgaven voor de proceskostenvergoedingen dit jaar 9,5 miljoen
euro hoger zijn dan verwacht?

Antwoord:

De toelichting in de Slotwet is beperkt en onjuist. Het bedrag van 9,5 miljoen euro
overschrijding wordt niet veroorzaakt door een stijging van de uitgaven voor proceskostenvergoedingen
in Mulderzaken, maar door een stijging van de gemiddelde toegekende schadevergoedingen
in het strafrecht en door schadevergoedingen in individuele zaken tussen de staat
en een derde. De invloed op deze uitgaven is beperkt, aangezien schadevergoedingen
onderdeel zijn van een juridische procedure en pas bij de uitspraak worden vastgesteld.

Vraag (7):

Hoeveel openstaande vacatures zijn er op dit moment bij het Openbaar Ministerie? Kunt
u dit antwoord uitsplitsen per functie?

Antwoord:

Op 26 mei 2023 waren er 251 vacatures. In de bijlage zijn de vacatures uitgesplist
per functie. Voor sommige vacatures worden meerdere mensen (fte) gezocht.

Vraag (8):

Kunt u verklaren waarom de uitgaven voor proceskostenvergoedingen zoveel hoger zijn
uitgevallen dan begroot?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 6.

Vraag (9):

Kunt u de onderbesteding van 3,1 miljoen euro verklaren op het onderdeel rechtshandhaving
en criminaliteitsbestrijding? Wat was de begrote bestemming van dit bedrag?

Antwoord:

De onderuitputting van 3,1 mln. op het onderdeel rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding
kan worden verklaard doordat er in 2022 circa 4 mln. aan dit budget is toegevoegd
(o.a. ten behoeve van online fraude, de parlementaire enquêtecommissie fraude, interceptie,
voorlichtingscampagnes cybercrime, en pilots met verkeers BOA's). Alhoewel de trajecten
wel in gang zijn gezet, is het niet gelukt de gelden ook volledig in 2022 te besteden.

Vraag (10):

Kunt u verklaren waarom de afpakopbrengsten 11,2 miljoen euro hoger zijn uitgekomen
dan geraamd bij de najaarsnota? Ligt er een verandering van de afpakaanpak aan ten
grondslag?

Antwoord:

In de begroting van Justitie en Veiligheid worden voor de incasso meerjarige ramingen
opgenomen bij de ontvangsten onder de titel «afpakken». De ramingen weerspiegelen
verwachte opbrengsten, wetende dat deze per jaar sterk kunnen verschillen.

In de najaarsnota zijn deze ramingen aangepast op basis van op dat moment bekende
informatie. Eind 2022 zijn er meer opbrengsten uit afpakken geïncasseerd dan ten tijde
van de najaarsnota werd verwacht. Of deze meevaller het gevolg is van een verandering
van de afpakaanpak is op dit moment niet duidelijk.

Vraag (11):

Kunt u de onderbesteding van 22,8 miljoen euro verklaren op het onderdeel aanpak van
ondermijning? Wat was de begrote bestemming van dit bedrag?

Antwoord:

De onderbesteding betreft een onderbesteding op een verplichting. Met een verplichting
wordt vastgelegd welke toekomstige uitgaven zullen worden gedaan.

De verplichting was opgenomen, met het idee de bijdragebrieven voor regionale partners
eind 2022 te verstrekken. De bijdragebrief geeft aan welke bijdrage een regionale
partner ontvangt in 2023 voor hun aandeel in de aanpak van de georganiseerde, ondermijnende
criminaliteit.

Aangezien de regionale partners de bijdragebrief in 2023 hebben ontvangen is er sprake
geweest van onderbesteding op het verplichtingenbudget en vindt de realisatie plaats
in 2023, zoals gepland.

Vraag (12):

Kunt u een toelichting geven op de oorzaken van de onderuitputting bij het Schadefonds
Geweldsmisdrijven?

Antwoord:

Het jaarlijks beschikbaar gestelde budget voor de uitkeringen die door het Schadefonds
Geweldsmisdrijven (het Schadefonds) worden gedaan is gebaseerd op prognoses. Het exacte
aantal aanvragen dat in een gegeven jaar zal worden ingediend bij en uitgekeerd door
het Schadefonds is namelijk op voorhand niet bekend. Het Schadefonds heeft ook inkomsten,
wanneer slachtoffers (een deel van) hun schadevergoeding terugbetalen omdat zij alsnog
schade hebben kunnen verhalen op de dader. Ook past het Schadefonds sinds augustus
2021 strikter het 10-jaren criterium toe voor aanvragen die na die termijn zijn ingediend
met als reden onbekendheid met het Schadefonds. Dit heeft geleid tot een vermindering
van het aantal aanvragen waarvoor een vergoeding wordt uitgekeerd. De impact van deze
wijziging is (nog) niet zichtbaar in het meerjarige prognosemodel

Vraag (13):

Is in de afgelopen jaren vaker een lager bedrag dan begroot uitgekeerd door het Schadefonds
Geweldsmisdrijven als gevolg van een lager toekenningspercentage alsmede een lager
gemiddeld bedrag per uitkering?

Antwoord:

Ja. Zie ter toelichting het antwoord op vraag 12.

Vraag (14):

Hoe komt het dat het budgettair kader van Slachtofferhulp Nederland voor 2023 7 miljoen
euro hoger ligt dan in 2022? Wat is de bestemming van die extra middelen?

Antwoord:

Dit komt door drie toevoegingen aan het budget. Ten eerste is vanuit de middelen uit
het Coalitieakkoord 3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor JD Actieve Benadering,
waarbij slachtoffers van high impact-zaken (complexe zeden- en geweldszaken, fraude,
cybercrime en georganiseerde criminaliteit) actief door Slachtofferhulp Nederland
(SHN) worden benaderd voor juridische ondersteuning. Ten tweede is ten behoeve van
de stijging in de geraamde benodigde capaciteit van SHN (via het Prognosemodel Justitiële
ketens) het kader met 2,7 miljoen euro verhoogd. Ten derde is voor de jaarlijkse loon-en
prijsontwikkeling 1 miljoen loon- en 0,3 miljoen euro prijsbijstelling aan het budgettair
kader toegevoegd.

Vraag (15):

Hoeveel openstaande vacatures zijn er op dit moment bij de Dienst Justitiële Inrichtingen
(DJI)? Kunt u dat antwoord uitsplitsen per functie?

Antwoord:

Er staan op 25 mei 2023 in totaal 246 vacatures open op www.werkenbijdji.nl. De Dienst Justitiële Inrichtingen heeft vacatures in diverse vakgebieden, zoals
beveiliging, bewaring, zorg en bedrijfsvoering. Voor 1 vacature zijn vaak meerdere
banen beschikbaar. In totaal betreft de openstaande vacatureruimte 1022 FTE waarvan
746,8 aan executief personeel en 275,2 aan niet-executief personeel. DJI heeft ongeveer
80 verschillende functiebenamingen.

Vraag (16):

Wat zijn de actuele kosten van het tenuitvoerleggen van een taakstraf per dag?

Antwoord:

In de bekostigingssystematiek geldt een vast bedrag per gerealiseerde taakstraf. De
kosten worden niet per dag bijgehouden. Voor 2023 bedraagt dit voor Reclassering Nederland
1.125,76 euro en voor de Stichting Verslavingsreclassering GGZ alsook het Leger des
Heils Jeugdbescherming en Reclassering 1.149,23 euro. Deze bedragen zijn exclusief
loon en prijsbijstelling 2023.

Vraag (17):

Wat zijn de actuele kosten van het tenuitvoerleggen van elektronische detentie per
dag?

Antwoord:

Voor 2023 is voor elektronische monitoring een bedrag van 23,30 euro per dag per cliënt
aan de reclassering ter beschikking gesteld exclusief loon en prijsbijstelling 2023.

Vraag (18):

Hoeveel plekken zijn er op dit moment beschikbaar op de Beperkt Beveiligde Afdelingen
van DJI?

Antwoord:

Op de Beperkt Beveiligde Afdelingen is de beschikbare capaciteit momenteel 234 plaatsen,
212 voor mannen en 22 voor vrouwen.

Vraag (19):

Wat doet u om ervoor te zorgen dat de coalitieakkoordmiddelen bestemd voor preventie
en/of aanpak criminaliteitsfenomenen in 2023 wel volledig worden uitgegeven?

Antwoord:

De coalitieakkoordmiddelen zijn bestemd voor de brede preventieaanpak van jeugdcriminaliteit,
in aanvulling op de inzet in de eerste 15 gemeenten die deelnemen aan Preventie met
Gezag, betaald vanuit middelen voor preventie Ondermijning bij Prinsjesdag 2021.

In 2023 is en wordt deze aanpak uitgebreid van 15 naar 27 gemeenten, zoals toegezegd
aan de Kamer en op advies van het Strategisch Beraad Ondermijning (zie ook Halfjaarbrief
aanpak georganiseerde, ondermijnende criminaliteit, 22 mei 2023). De eerste uitbreiding
betreft de vier aanvullende focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid
en Veiligheid die nog dit jaar middelen zullen ontvangen om te kunnen starten met
de uitvoering van hun lokale integrale aanpak Preventie met gezag. Hiervoor is inmiddels
een regeling tot het verstrekken van een specifieke uitkering opgesteld. Later dit
jaar wordt gestart met de uitbreiding van de aanpak met acht, op basis van een samenstel
van data, geselecteerde gemeenten. Deze gemeenten zullen worden ondersteund tijdens
het voortraject op weg naar de planontwikkeling.

Naast de financiering voor gemeenten voor het preventieve deel van de aanpak preventie
met gezag, financieren we ook onze justitiepartners voor hun inzet opdat de preventieve
inzet in balans is met het gezagsdeel van de aanpak.

Tevens wordt ingezet op het verder ontwikkelen en benutten van bestaande kansrijke
en bewezen effectieve interventies in een toenemend aantal gemeenten, zoals de gedragsinterventie
Alleen jij bepaalt wie je bent (AJB) en de werkwijze van de re-integratieofficier.

Hiermee wordt alles op alles gezet om de middelen ten goede te laten komen aan de
gemeenten waar de risico’s voor jeugdcriminaliteit meer aanwezig zijn dan elders of
juist waar preventief ingrijpen toename van de problematiek kan voorkomen.

Vraag (20):

Waardoor is de PxQ lager uitgevallen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)?

Antwoord:

De IND heeft in 2022 minder zaken behandeld dan bij de begroting werd verwacht, dit
leidt conform de bekostigingssystematiek tot lagere ontvangsten bij de IND. De IND
wordt afgerekend op afgeronde aanvragen. Dit komt enerzijds doordat zij werkzaamheden
verricht die nog niet in 2022 tot een afgeronde aanvraag leiden, zoals de aanmeldgehoren,
en anderzijds dat de IND meer tijd nodig heeft per zaak vanwege de toenemende complexiteit
van beleid en wetgeving. In de bekostigingssystematiek zijn echter voldoende waarborgen
opgenomen om te zorgen dat de lagere ontvangsten geen effect heeft op de continuïteit
van de IND.

Vraag (21):

Waardoor loopt de implementatie van het EntryExit systeem Schiphol vertraging op?

Antwoord:

Er is een forse vertraging in de oplevering van het centrale Entry- Exit Systeem (EES)
door het EU-agentschap voor het operationeel beheer van het grootschalige IT-systemen
op het gebied van vrijheid, Veiligheid en recht (eu-LISA). De verwachting is dat in
de JBZ-Raad van 8 en 9 juni een toelichting wordt gegeven op de laatste stand van
zaken en dat een aangepaste relatieve planning voor de implementatie van het EES door
eu-LISA en de Commissie voorgesteld zal worden1.

Nadat er een kwalitatief hoogwaardig systeem is opgeleverd door eu-LISA hebben een
aantal lidstaten, waaronder Nederland, aangegeven dat zij nog zo’n 7 maanden nodig
voor aansluitingstesten en nationale implementatie activiteiten. Dit geldt ook voor
de implementatie van EES op Schiphol.

Het EES kan pas in gebruik genomen worden als alle lidstaten zich gereed hebben gemeld
en de Commissie conform artikel 66 van verordening 2017 226 een datum voor in gebruik
name heeft vastgesteld.

Bijlage: Tabel bij antwoord vraag 7

Tabel vraag 7

Functiegebouw Rijk

Aantal openstaande vacature

(Senior) Adviseur

16

(Senior) Beleidsmedewerker

1

Adviseur Bedrijfsvoering

21

Advocaat-generaal

3

Commissiesecretaris

58

Officier in opleiding

3

Expert Informatievoorziening

3

Managementondersteuner

6

Manager

14

Medewerker Administratie

5

Medewerker Advisering

6

Medewerker Behandelen en Ontwikkelen

6

Medewerker ICT / Techniek / Inf.beh. / DIV

3

Medewerker Verwerken en Behandelen

44

Officier van Justitie

22

Officier van Justitie Informatie

1

Onderzoeksmedewerker

1

Operationeel Manager

8

Project- / Programmamanager

1

Projectleider

3

Senior Adviseur Bedrijfsvoering

6

Senior Medewerker Behandelen en Ontwikkelen

5

Senior Medewerker Iv

7

Senior Officier van Justitie

2

Senior Officier van Justitie A Recherche

1

Senior Officier van Justitie FO

1

Senior Officier van Justitie Informatie

1

Senior Officier van Justitie Kwaliteit

1

Senior Officier van Justitie Recherche

1

Trainee

1

 
 

Totaal

251