Brief regering : Voortgang veilig en gastvrij betaald voetbal

Nr. 90
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 januari 2025

Inleiding

Met deze brief informeer ik uw Kamer over de voortgang van veilig en gastvrij betaald
voetbal, mede naar aanleiding van de publicatie van de cijfermatige rapportages van
KNVB, politie en het Openbaar Ministerie (OM) over het afgelopen seizoen.1 Ook informeer ik uw Kamer over de uitvoering van het regeerprogramma (bijlage bij
Kamerstuk 36 471, nr. 96) en mijn reactie op de toezeggingen uit het commissiedebat van 29 mei 2024 (Kamerstuk
25 232, nr. 78) en de aangenomen moties uit het tweeminutendebat van 5 november 2024.2 Tot slot zal ik reageren op de initiatiefnota over de aanpak van voetbalgeweld van
het lid Michon-Derkzen (Kamerstuk 36 650) en op het WODC-onderzoek Voetbalgerelateerd wangedrag dat op 24 mei 2024 aan uw Kamer is aangeboden.3 In de bijlage sta ik uitvoerig stil bij deze verschillende onderdelen.

Op 17 oktober 2024 hebben de politie, het OM en de KNVB hun cijfers over het voetbalseizoen
2023/2024 bekendgemaakt.4 Ik constateer dat de cijfers voor het tweede seizoen op rij een dalende trend laten
zien, met een afname van het aantal incidenten en een lichte afname van de benodigde
politie-inzet. Tevens is de pakkans groter geworden en worden daders steeds vaker
strafrechtelijk vervolgd. Dit zou kunnen impliceren dat de ingezette maatregelen –
een intensivering van de civiel-, bestuurs- en strafrechtelijke aanpak – effect begint
te sorteren. Net als vorig jaar zoals toen opgemerkt door mijn voorganger, geldt hierbij
niet dat we kunnen constateren dat we er al zijn, maar wel dat deze lijn stevig moet
worden doorgetrokken, omdat veiligheidsincidenten bij voetbalwedstrijden afbreuk doen
aan een mooie sportbeleving én inzet is de politie verder te ontlasten.

Ik vraag de Regiegroep Voetbal en Veiligheid om naast het aanpakken van raddraaiers
en het aandacht besteden aan gastvrijheid, ook meer gericht te gaan sturen op minder
politie-inzet.5

Want ondanks dat veel wedstrijden in het betaald voetbal zonder incidenten verlopen,
zien we desondanks nog te vaak berichten over ongeregeldheden tijdens en rondom voetbalwedstrijden.
Ondanks de lichte afname in het aantal incidenten over de afgelopen twee seizoenen,
komen ongeregeldheden, vechtpartijen, vuurwerk en discriminerende spreekkoren te vaak
voor. Een kleine groep relschoppers verpest het daarbij voor de meerderheid van het
publiek dat ongestoord van een gastvrije ontvangst en een leuke wedstrijd wil genieten.
De ongeregeldheden eisen ook nog steeds een onacceptabele hoeveelheid politie-inzet.
De constante inzet van de politiemedewerkers, vooral bij de ME, leidt tot ernstige
overbelasting door een tekort aan personeel en te weinig hersteltijd. Dit moet anders.

Voortgang versterkingsplan veilig en gastvrij voetbal

In september 2023 berichtte mijn voorganger uw Kamer over het versterkingsplan veilig
en gastvrij voetbal: degenen die zich misdragen moeten hard worden aangepakt en uit
het voetbal worden geweerd.6 Tevens moet er voor de welwillende supporters meer ruimte komen. In Nederland beschikken
we over een grote hoeveelheid bestuurs-, straf- en civielrechtelijke instrumenten,
maar dat deze niet altijd voldoende stevig, consequent en in onderlinge afstemming
worden ingezet. Ik blijf mij hard maken voor de aanpak van voetbalgeweld en hierbij
benadrukken dat continue aandacht en inzet vereist is van betaald voetbal organisaties
(bvo’s), supporters, KNVB, politie, OM en gemeenten om een fundamentele verandering
te weeg te brengen.

De verantwoordelijkheid en de bevoegdheid voor deze inzet ligt namelijk lokaal. Het
is de driehoek die bepaald hoe er ten aanzien van de voetbalwedstrijden binnen hun
gemeentegrenzen gehandeld wordt. Daarom zetten we in op het versterken van de lokale
regie binnen de lokale voetbalvierhoek. Het Auditteam Voetbal en Veiligheid is op
mijn verzoek gestart met een monitor en verdiepende gesprekken bij alle lokale ketenpartners.
Ik verwacht dat dit ons verder inzicht en verbetermogelijkheden gaat geven ten aanzien
van de persoonsgerichte aanpak, de aanpak van de «harde kern», het tegengaan van vuurwerk
in het stadion, maar ook ten aanzien van de lokale vergunningverlening voor voetbalwedstrijden.

We kunnen op geen enkele manier voorzichtig of terughoudend zijn met de inzet van
de bestaande instrumenten. De ingediende moties tijdens het tweeminutendebat op 5 november
2024, alsmede de initiatiefnota die het lid Michon-Derkzen in dit zelfde debat heeft
aangeboden bevestigen dit voor mij: wat wij als samenleving accepteren kent grenzen.
Incidenten en politie-inzet moeten omlaag en dat kan alleen als elke partij zijn verantwoordelijkheid
neemt. Daarbij trekken de partijen van de Regiegroep samen op en werken zij samen,
omdat dit een gezamenlijke opgave is.

De supporters, KNVB en bvo’s zijn hierbij als eerste verantwoordelijk om de risico’s
rond wedstrijden te beperken en de veiligheid te vergroten. Zij kunnen dit niet (altijd)
alleen. Gezamenlijk doel is door een effectieve gezamenlijke inspanning van de lokale
vier- of vijfhoeken te komen tot lagere risico inschattingen en daarmee vermindering
van de politie-inzet bij voetbalwedstrijden in het betaald voetbal.

Tot slot

Ik vind het ook belangrijk om stil te staan bij het harde werk dat de Regiegroep Voetbal
en Veiligheid en de daarin vertegenwoordigde ketenpartners verrichten om het betaalde
voetbal in Nederland veilig en gastvrij te maken en te houden. Ik zie dat alle partijen
hard werken aan de aanpak van het voetbalgeweld en alle acties uit het versterkingsplan.
De aanpak vereist een lange adem en doorzettingsvermogen. Ik heb er alle vertrouwen
in dat we stap voor stap dichterbij ons gezamenlijk doel komen: veilig en gastvrij
voetbal voor iedereen.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D.M. van Weel