Brief regering : Verslag Summit for a New Global Financing Pact 22-23 juni te Parijs

Nr. 76
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN FINANCIËN EN VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 oktober 2023

Graag voldoen wij hierbij aan het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking van 6 juli 2023 om een uitgebreid verslag te versturen
over de Summit for a New Global Financing Pact (d.d. 22-23 juni 2023). Namens Nederland heeft vicepremier Kaag deelgenomen aan de
top. De top werd verder bijgewoond door een groot aantal regeringsleiders, Ministers,
vertegenwoordigers van internationale organisaties, ngo’s en filantropische organisaties.1 In deze brief wordt ingegaan op de Nederlandse deelname aan de top en de bredere
inzet voor SDG- en klimaatfinanciering op de middellange termijn.

Summit for a New Global Financing Pact

De Summit was de eerste van een reeks toppen waar SDG- en klimaatfinanciering op de agenda staat.
De top is geïnitieerd door de Franse President Macron en kwam voort uit de groeiende
internationale aandacht voor de beperkte voortgang op het behalen van de duurzame
ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals, of SDG’s), het achterblijven van klimaatfinanciering met name voor ontwikkelingslanden,
en de hoge en toenemende schuldenproblematiek waar zowel lage- als middeninkomenslanden
mee kampen.

Het doel van de top was om de relatie tussen landen in het mondiale Noorden en Zuiden
te versterken door het belang van internationale solidariteit te benadrukken. Daarnaast
was een belangrijk doel om een groot aantal initiatieven dat al binnen verschillende
internationale fora behandeld wordt op het gebied van klimaat, ontwikkeling en schulden
bij elkaar te brengen.2

De centrale thema’s tijdens de top waren: (1) hervorming van de multilaterale ontwikkelingsbanken
(MDB Reform), (2) partnerschappen, (3) schuldenproblematiek en in het bijzonder het doorlenen
van speciale trekkingsrechten (Special Drawing Rights, SDR) van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), (4) financiering van duurzame ontwikkelingsdoelen
in opkomende markten door de private sector, (5) innovatieve financieringsinstrumenten
en (6) het verbeteren van informatie en data.

Nederlandse inzet

Zoals voorafgaand aan de top aan uw Kamer gecommuniceerd, zet het kabinet in op ambitieuze
SDG- en klimaatdoelen. Nederland levert zijn aandeel in de internationale klimaatfinanciering.
Ook roept het kabinet multilaterale banken op om meer ambitie te tonen en voorstellen
te presenteren voor een effectievere en efficiëntere inzet van kapitaal, in lijn met
de aanbevelingen van de Capital Adequacy Framework review.3 Nederland heeft daarom het MDB vision statement (zie onder) gesteund, samen met 52 andere landen.

Tijdens de top heeft Nederland ook het belang benadrukt van innovatieve instrumenten
en schaalbare oplossingen die de schuldenproblematiek kunnen mitigeren en kunnen bijdragen
aan het mobiliseren van private financiering. Aangezien publieke middelen alleen niet
toereikend zijn om de financieringsdoelstellingen te behalen zet Nederland in op het
mobiliseren van privaat kapitaal. De Nederlandse inzet heeft als uitgangspunt dat
financiering privaat is waar het kan en publiek waar nodig. Een Nederlands voorbeeld
hiervan is het ILX-fonds, dat een miljard euro heeft opgehaald van pensioenfondsen
voor investeringen in de SDG’s in ontwikkelingslanden zonder de noodzaak van garanties
of schenkingen door de publieke sector. Ook heeft Nederland het belang van technische
assistentie benadrukt om oplossingen in ontwikkelingslanden te helpen implementeren.

Onderdeel van de Nederlandse inzet op de top was ook de organisatie van een evenement
van de Coalition of Finance Ministers for Climate Action (CFMCA), waarvan de Nederlandse Minister van Financiën sinds april 2023 co-voorzitter
is. Dit evenement stond in het teken van de lancering van de Coalition for Capacity Creation on Climate Action (C3A). Dit nieuwe programma van de Wereldbank en CFMCA stimuleert en ondersteunt
capaciteitsopbouw voor klimaatactie in Ministeries van Financiën wereldwijd.

Resultaten van de top

De top was een belangrijke bijeenkomst waarbij de denkrichting voor een reeks toppen
dit jaar uiteen werd gezet. Deze denkrichtingen en ambities zijn door het Franse voorzitterschap
samengevat in The Paris Agenda for People and Planet.
4 In dit document wordt het belang van internationale solidariteit en goed bestuur
binnen de internationale financiële architectuur benadrukt.

Verder worden vier principes geïdentificeerd die daarbij van belang zijn, namelijk
(1) landen zouden niet moeten hoeven kiezen tussen het tegengaan van armoede of het
tegengaan van klimaatverandering, (2) landen hebben verschillende transitiepaden die
gezamenlijk de doelen uit het Parijsakkoord moeten realiseren, (3) er is meer financiële
stimulans nodig om kwetsbare economieën te ondersteunen en tegelijkertijd armoede
te bestrijden en klimaatverandering en biodiversiteitsverlies tegen te gaan, en (4) het
opschalen van private financiering is van groot belang voor het behalen van de mondiale
doelen.

Daarnaast wordt in deze Paris Agenda for People and Planet het waarmaken van eerder gedane beloften benadrukt. Dit laatste ziet onder meer op
het behalen van de toezegging door ontwikkelde landen om vanaf 2020 jaarlijks USD
100 miljard aan klimaatfinanciering te mobiliseren, de G20-doelstelling om SDR’s t.w.v.
USD 100 miljard door te lenen aan ontwikkelingslanden en het vergroten van de leencapaciteit
van multilaterale ontwikkelingsbanken.5 Belangrijke vervolgstappen zien onder meer op internationale belastingen, gelijkwaardige
partnerschappen en voldoende concessionele financiering via het IMF en de Wereldbank.

Voor wat betreft belastingen is ook door verschillende landen, waaronder Nederland,
opgeroepen tot een snellere totstandkoming van nationale koolstofbeprijzing en effectieve
instrumenten daartoe.6 Daarnaast was de oproep ook gericht op het garanderen van hoge integriteit binnen
vrijwillige koolstofmarkten.

Aanvullend is ook het MDB vision statement gepubliceerd.7 In dit statement worden multilaterale ontwikkelingsbanken opgeroepen om bij te dragen
aan de verdere opschaling van SDG- en klimaatfinanciering, onder meer door beter samen
te werken, kapitaal effectiever en efficiënter in te zetten door implementatie van
de aanbevelingen van de Capital Adequacy Framework review, het gebruik van hun instrumentarium om private investeerders te mobiliseren en concessionele
financiering in te zetten waar de impact het grootste is.

Tenslotte leidde de Summit ook tot de lancering van een aantal nieuwe initiatieven. Zo heeft de nieuwe president
van de Wereldbank, Ajay Banga, tijdens de top het «Private Sector Investment Lab»
en een nieuw «toolkit» voor crisisparaatheid, respons en herstel voor kwetsbare landen
aangekondigd:

• Het Private Sector Investment Lab is opgezet om de barrières te onderzoeken die de private sector ervan weerhouden
te investeren in opkomende markten. Het kabinet kijkt met belangstelling uit naar
de voorstellen van het Lab om privaat kapitaal op schaal te mobiliseren.

• De toolkit voor crisisparaatheid, respons en herstel omvat een vijftal initiatieven
ter ondersteuning van landen na natuurrampen, zoals het tijdelijk pauzeren van schuldaflossingen
na een natuurramp, het helpen van kwetsbare landen bij de opzet van noodsystemen,
en het opnemen van catastrofeverzekeringen in leningen van de Wereldbank. Het kabinet
verwelkomt deze voorstellen, die steun bieden aan lenende landen zonder dat dit leidt
tot additionele kosten voor de Wereldbank of aandeelhouders.

Vervolg

Het kabinet deelt de analyse dat de internationale discussie over SDG- en klimaatfinanciering
hoog op de politieke agenda moet blijven staan, zoals bij de achttiende G20 Heads of State and Government Summit (New Delhi, 9-10 september), de High Level week van de Verenigde Naties met o.a. de SDG Summit en de Climate Ambition Summit (New York, 18-26 september), de jaarvergadering van het IMF en de Wereldbank (Marrakesh,
9-15 oktober) en COP28 (Dubai, 30 november-12 december).

Ook bij deze toppen blijft het kabinet zoeken naar oplossingen voor adequate financiering
voor het behalen van de SDG’s en de nodige klimaatactie, met inachtneming van beperkte
publieke middelen. Het kabinet kijkt hierbij naar oplossingen op verschillende niveaus:
(1) versterken van de institutionele capaciteit, bestuur en wetgeving om de randvoorwaarden
voor economische ontwikkeling te stimuleren; (2) bevorderen van handel en het verbeteren
van toegang tot internationale markten; (3) structurele capaciteitsopbouw voor goed
belastingbeleid en goede belastinginning in landen; (4) verbeteren van de kwaliteit
van bestaande financiering, mede door een betere samenwerking tussen ontwikkelingsbanken
onderling zodat investeringen op landenniveaus beter op elkaar worden afgestemd en
(5) het aantrekken van private investeerders door passende oplossingen te bieden,
variërend van een betere informatievoorziening tot risicodekking voor impactvolle
investeringen. Tenslotte blijft Nederland zich inzetten voor het verbeteren van de
coördinatie rondom duurzame oplossingen voor landen die kampen met hoge schulden omdat
dit fundamenteel is voor een weg naar economisch herstel.8

Wij hopen uw Kamer hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.

De Minister van Financiën,
S.A.M. Kaag

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher