J&V en Europa
De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V) van de Tweede Kamer controleert de Europese besluitvorming over samenwerking in civiele en strafzaken, terrorismebestrijding, privacy, migratie en grensbeheer. Zo voert de commissie overleg met de bewindspersonen van J&V voorafgaand aan vergaderingen van de Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) om de Nederlandse inzet te bespreken.
Raad Justitie en Binnenlandse Zaken
Regelmatig wordt in Brussel door de bewindspersonen van J&V van de EU-lidstaten gesproken over dit beleidsterrein. Dat doen zij in de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken. Onder Binnenlandse Zaken vallen in EU-verband de onderwerpen veiligheid en migratie. Over elke bijeenkomst van de Raad ontvangt de Kamer een agenda met toelichting van het kabinet, inclusief de Nederlandse inzet. De Kamer bespreekt deze geannoteerde agenda met de bewindspersonen in een commissiedebat of door schriftelijke vragen te stellen.
Controle op Europol en andere agentschappen
De EU maakt niet alleen veel wetgeving op J&V-terrein, maar coördineert ook de operationele samenwerking tussen EU-lidstaten. Die coördinatie verloopt onder meer via agentschappen als Europol (politie) en het EU Asielagentschap (migratiediensten). Sommige EU-agentschappen hebben ook zelf handhavingsbevoegdheden. Zo leidt het Europees Openbaar Ministerie strafrechtelijke onderzoeken naar gevallen van fraude met EU-gelden en kan grensbewakingsagentschap Frontex eigen personeel inzetten om de EU-buitengrenzen te controleren in aanvulling op nationale grenswachten.
De Tweede Kamer kan de inzet van deze agentschappen ook controleren. Voor Europol is er een speciale gezamenlijke toezichtsgroep, de JPSG Europol, waarin de Tweede Kamer samenwerkt met andere nationale parlementen en het Europees Parlement. Ook op de andere EU J&V-agentschappen kan interparlementair toezicht plaatsvinden.
Europese prioriteiten commissie J&V 2022
Ieder jaar bepaalt de Kamer op basis van de aangekondigde voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie voor dat jaar haar prioritaire EU-dossiers. Dit zijn onderwerpen waaraan de Kamer extra aandacht wil geven. De commissie J&V heeft voor het jaar 2022 de volgende prioriteiten benoemd:
1. Wetgevend voorstel verplichting voor vervoerders om vooraf verstrekte passagiersgegevens door te geven (API)
2. Wetgevend voorstel voor een kader voor het verlenen van wederzijdse toegang tot veiligheidsgerelateerde informatie voor eerstelijns- wetgevend functionarissen door de EU en belangrijke derde landen om veiligheidsdreigingen het hoofd te bieden
Van de prioriteiten die de commissie J&V voor het jaar 2021 benoemde, waren twee voorstellen eind 2021 nog niet verschenen.
Dit betreft:
1. Wetgevend voorstel tot herziening van de richtlijn over de bevriezing en de beslaglegging van de opbrengsten van criminaliteit (nog niet verschenen)
2. Wetgevend voorstel over het tegengaan en het bestrijden van specifieke vormen van gender-gerelateerd geweld (dit voorstel is 9 maart jl. alsnog gepubliceerd).
Zie link voor de volledige lijst met EU-prioriteiten van de Kamer.
Rapporteur EU-regelgeving Energieprestaties gebouwen
Regelmatig stellen Kamercommissies EU-rapporteurs aan voor een specifiek EU-dossier. De commissie BIZA heeft het Kamerlid Peter de Groot (VVD) aangewezen als rapporteur EU-richtlijn energieprestaties gebouwen. Als rapporteur zal de heer de Groot informatie over dit voorstel verzamelen om de informatiepositie van de Kamer te versterken. De Kamer vindt Europese regelgeving over energieprestaties van gebouwen belangrijk om te volgen, omdat die de minimumnormen bepalen waaraan woningen en andere gebouwen in Nederland moeten voldoen. Dit EU-voorstel is dan ook van sterke invloed op de energietransitie en de afspraken die daarover in Nederland worden gemaakt. Het rapporteursschap van de heer de Groot loopt sinds het najaar van 2021.
Zie link voor een overzicht van alle lopende EU-rapporteurschappen in de Tweede Kamer.
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in Europa. Hier vindt u een toelichting op deze EU-instrumenten: subsidiariteitstoetsing, parlementair behandelvoorbehoud, politieke dialoog met Europese Commissie en EU-rapporteurs in de Tweede Kamer. Binnen de Tweede Kamer heeft de commissie voor Europese Zaken een bevorderende rol voor de controle op EU-besluitvorming in de Kamer (link).