Parlementaire enquêtecommissie Corona

Op dinsdag 30 januari 2024 zijn de Kamerleden van de parlementaire enquêtecommissie Corona benoemd. De commissie bestaat uit de Kamerleden: Peter Smitskam (PVV), Anita Pijpelink (GroenLinks/PvdA), Daan de Kort (VVD), Rosanne Hertzberger (NSC), Claudia van Zanten (BBB) en Pepijn van Houwelingen (FVD). Tijdens de constituerende vergadering op dinsdag 6 februari is Daan de Kort verkozen tot commissievoorzitter en Anita Pijpelink tot ondervoorzitter.
Daan de Kort (VVD)
Voorzitter

Onderzoeksvoorstel

De enquêtecommissie Corona heeft op woensdag 24 april haar onderzoeksvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden. In het onderzoeksvoorstel staat hoe de commissie te werk gaat en wat zij gaat onderzoeken. Het doel van de parlementaire enquête is om te leren van de ervaringen uit deze crisis om beter voorbereid te zijn op een eventuele volgende (gezondheids)crisis. 

De commissie is, conform de motie waarmee zij haar onderzoeksopdracht kreeg, nagegaan of er aanleiding was om het onderzoeksvoorstel van de Tijdelijke commissie Corona beperkt te wijzigingen of in te korten. Dit heeft geresulteerd in een aangepast onderzoeksvoorstel waarin een aantal zaken zijn ingeperkt en een betere stroomlijning is aangebracht door thema’s samen te voegen. Zo komt de focus van het onderzoek nadrukkelijker te liggen op het transparant maken van dilemma’s en afwegingen in de besluitvorming van het kabinet in de coronacrisis. De commissie vergadert normaliter wekelijks op maandag. 

Grafische weergave van het voorstel, een tijdlijn: 1 Aanloop dec 2019 – mrt 2020. 2 Lockdown 12 maart– apr 2020. 3 Lockdown na versoepeling mei 2020 – jan 2021. 4 Vaccinatiecampagne jan – mei 2021. 5 Coronatoegangsbewijs jun – nov 2021. 6 Omikron-lockdown dec 2021 – mrt 2022. En de zes thema’s: 1 Doelen, strategie en crisisorganisatie. 2 Dilemma’s en proportionaliteit. 3 Rol adviseurs en omgang met maatschappelijke groepen. 4 Communicatie kabinet en crisisorganisatie. 5 Rol Tweede Kamer. 6 Toekomstlessen.

Achtergrond

De gevolgen van de coronapandemie voor de Nederlandse samenleving waren ingrijpend. Dit feit gecombineerd met het belang voor de toekomst om te leren van de ervaringen uit deze crisis vormden de aanleiding voor de motie Aukje de Vries c.s. om een parlementaire enquête in te stellen. De Tweede Kamer nam deze motie op 4 november 2021 aan. In september 2022 is de tijdelijke commissie Corona gestart met het uitwerken van een onderzoeksvoorstel voor de parlementaire enquête. De tijdelijke commissie is gekomen tot een onderzoeksopzet en onderzoeksvragen. Eind mei 2023 is het onderzoeksvoorstel aan de Kamer voorgelegd. De Kamer heeft destijds besloten om te wachten met de enquête. Op 13 december 2023 is de enquêtecommissie alsnog ingesteld met een (met algemene stemmen aangenomen) motie.

Doel van de enquête

Het doel van de enquête is te komen tot waarheidsvinding over (1) het handelen van het kabinet tijdens de coronacrisis, de afwegingen die zijn gemaakt en de inzichten die daaraan ten grondslag lagen, en (2) de rol en het functioneren van de Tweede Kamer. Hiermee wordt beoogd tot oordeelsvorming te komen en lessen te trekken, om beter voorbereid te zijn op toekomstige, langdurige (gezondheids)crises. 

Expositie ‘Nationaal stilstaan bij corona’ 

Het onderzoek van de enquêtecommissie gaat onder meer in op de effecten die de coronacrisis heeft gehad op de samenleving. Daarom heeft de commissie besloten om de expositie ‘Nationaal stilstaan bij corona’ in het gebouw van de Tweede Kamer tentoon te stellen. In deze expositie vertellen 44 mensen een verhaal over de persoon die tijdens de pandemie de meeste indruk op hen heeft gemaakt. Deze expositie heeft de afgelopen tijd op verschillende plekken in Nederland gestaan.

Wat is een parlementaire enquête?

Een parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksinstrument dat de Tweede Kamer tot haar beschikking heeft als zij zelf onderzoek wil doen. Dit wordt de vijftiende naoorlogse parlementaire enquête. Lees meer over de verschillende parlementaire onderzoeksinstrumenten.