Kamer verdeeld over nieuw openingsartikel Grondwet

11 april 2017, wetsvoorstel - "De Grondwet waarborgt de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten". Deze tekst wil de regering als openingsartikel in de Grondwet opnemen. De Kamer is verdeeld.

De democratie, de rechtsstaat en het naleven van grondrechten zijn in de loop van de geschiedenis kernbeginselen van ons staatsbestel geworden. Toch staan ze niet expliciet in de Grondwet. Daarom stelt de regering voor, een algemene bepaling aan de Grondwet vooraf te laten gaan waarin die drie beginselen worden benadrukt.

Het voorstel voor zo'n openingsartikel is een gevolg van een wens van de Eerste Kamer en de staatscommissie-Thomassen, die het opnemen van een dergelijk artikel in 2010 adviseerde. De regering wilde er in eerste instantie niet aan, maar ziet nu toch de waarde van het openingsartikel in. Het heeft volgens minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) vooral symbolische betekenis.

Koopmans (VVD) is voorstander: Nederland moet Nederland blijven, en daarom is het goed dat in één zin aan het begin van de Grondwet te lezen is waar Nederland voor staat.

Te weinig zwaarwegend

Van Raak (SP), Van der Staaij (SGP) en Bruins Slot (CDA) benadrukken dat voor een grondwetswijziging een zwaarwegende reden moet zijn. Het opnemen van een openingsartikel dat geen juridische consequenties heeft, vinden zij niet zwaarwegend genoeg om een grondwetswijziging te rechtvaardigen.

Niet ver genoeg

Van Engelshoven (D66) vraagt zich af waarom het kabinet met een eigen tekstvoorstel komt en niet de iets uitgebreidere en minder algemene tekst heeft overgenomen die de staatscommissie-Thomassen voorstelde. Özütok (GroenLinks) wil dat ook de mensenrechten worden genoemd in het openingsartikel. Ook Segers (ChristenUnie) wil een uitgebreidere preambule.

De regering kiest voor een korte en sobere openingstekst, passend bij een sobere Grondwet, meldt Plasterk. Hij wil voorkomen dat de openingstekst een kerstboom wordt waarin iedereen iets anders wil hangen. Verder dan deze tekst willen wij niet gaan, zegt de minister.

Democratie en soevereiniteit

Met de openingstekst moeten wij de democratie beschermen tegen "de grondwethaters van de PVV", zegt Öztürk (DENK). Baudet (FvD) wil in de openingstekst opnemen dat het Nederlandse volk soeverein is en zelf zijn wetten vaststelt, niet de EU.

Het debat wordt op een later moment voortgezet.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.