Kamer bevraagt Zalm over formatieproces

12 oktober 2017, debat - Na bijna drie maanden ligt er een conceptregeerakkoord "Vertrouwen in de toekomst". De Kamer complimenteert informateur Zalm met het bereikte resultaat. Maar de oppositie is ook kritisch over de inhoud.

Een akkoord waarmee de gewone, normale Nederlander er echt op vooruitgaat, noemt Mark Rutte (VVD) het onderhandelingsresultaat tussen zijn partij en CDA, D66 en ChristenUnie. Pechtold (D66) wil zo snel mogelijk aan het werk met "een nieuw ambitieus kabinet voor álle Nederlanders". Een motie van Rutte om hemzelf als formateur van een nieuw kabinet aan te stellen, wordt direct na het debat aangenomen.

Kleinst mogelijke meerderheid

De onderhandelaars zijn zich bewust van hun kleine meerderheid van 76 uit 150 zetels. We zullen oppositie en maatschappelijke organisaties steeds een uitgestrekte hand bieden als zij met verbeteringsvoorstellen komen, stelt Segers (ChristenUnie). En ook Buma (CDA) hoopt op een constructieve samenwerking met de oppositie.

Wij willen constructief oppositie voeren, stelt Asscher (PvdA). Zullen we daarmee beginnen door samen een bezuiniging van 100 miljoen op de wijkverpleging terug te draaien? Daarover willen de formerende partijen in dit debat geen besluit nemen.  "Maar deze coalitie staat open voor goede ideeën uit de Kamer", aldus Rutte.

Oppositie kritisch

Een groot deel van de oppositie is sceptisch over het nieuwe regeerakkoord.

  • Wilders (PVV): Nederlanders voelen zich belazerd

  • Roemer (SP): de meest kwetsbaren worden aan alle kanten gepakt

  • Klaver (GroenLinks): met dit akkoord gaat Nederland rechtsaf

  • Thieme (PvdD): de coalitie vertrouwt er vooral op dat toekomstige generaties onze problemen oplossen

  • Baudet (FvD): diep geschokt over het voornemen om het raadgevend referendum te schrappen

Nieuwe procedure

Sinds 2012 ligt de leiding over het formatieproces niet meer in handen van de Koning, maar van de Kamer zelf. D66 is trots op het verloop van het proces, stelt voorman Pechtold: zulke ontwikkelingen zijn het kenmerk van een gezonde rechtsstaat.

Klaver is juist kritisch over de gevolgde procedure. Is er echt meer openheid gekomen? Waarom werd de Kamer niet vaker tussentijds geïnformeerd? Ook Krol (50PLUS) is teleurgesteld dat de Kamer niet actiever bij de formatie is betrokken.

Zalm wijst erop dat de Kamer zelf bepaalt hoe vaak zij geïnformeerd wordt. Maar hij zag weinig heil in een wekelijkse persconferentie vol nietszeggende beschouwingen van een informateur die niet kan vertellen wat er allemaal gebeurt. "Waarover je niet kunt spreken, moet je zwijgen", citeert hij Wittgenstein.

Staatsrechtelijke vragen over informatieproces

Vlak voor het regeerakkoord er lag, is er veel informatie naar de pers gelekt. Volgens Zalm leek het soms meer sproeien dan lekken. "Een wolkbreuk van lekkages", vindt Kuzu (DENK). Hij wil dat Kamervoorzitter Arib aangifte doet wegens verstoring van de staatsrechtelijke orde.

Van der Staaij (SGP) wil weten hoe de informateur terugkijkt op zijn "bijzondere briefje" aan minister Schippers, waarin hij namens de formerende partijen vroeg of het eigen risico bevroren kon worden. Procedureel hadden de onderhandelaars dat misschien beter zelf ter hand kunnen nemen, geeft Zalm toe.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk het debat terug via Debat Gemist