Einde product- en bedrijfschappen in zicht

3 september 2014, wetsvoorstel - De product- en bedrijfschappen worden per 1 januari 2015 opgeheven. SGP en CDA betreuren dit, maar verder wordt het voorstel breed gesteund.

De product- en bedrijfschappen, kortweg "de schappen" genoemd, zijn publiekrechtelijke samenwerkingsverbanden van ondernemers en werknemers. Denk bijvoorbeeld aan het Productschap Vee en Vlees, het Productschap Tuinbouw of het Hoofdbedrijfschap Detailhandel; en er zijn er nog veel meer. Product- en bedrijfschappen behartigen de belangen van een sector en bevorderen de kwaliteit van producten of diensten. Daarnaast voeren zij publieke taken uit, bijvoorbeeld het toezien op dierenwelzijn, plant- en diergezondheid en voedselveiligheid. Deze bijzondere combinatie van taken zal echter verdwijnen.

Waarom worden de schappen opgeheven?
Volgens Dikkers (PvdA) is het simpel: "Wat publiek kan, moet publiek geregeld worden en wat privaat moet, moet privaat geregeld worden". Ulenbelt (SP) hekelt "het juk" van de verplichte heffingen die de product- en bedrijfschappen aan de sectoren opleggen. Veel ondernemers vinden die heffingen te hoog en zijn ontevreden over de besteding van het geld, waarop ze bovendien geen invloed hebben. "Waarom moet je verplicht meebetalen aan een organisatie die niets voor je doet?", vraagt ook Ziengs (VVD) zich af. Dat is duur voor startende ondernemers en bemoeilijkt het toetreden tot de markt. Minister Kamp (Economische Zaken) sluit hierbij aan met de opmerking dat de schappen in het verleden waardevol waren, maar inmiddels niet meer van deze tijd zijn.

Hoe ziet de nieuwe situatie eruit?
De publieke taken die de schappen tot nu toe uitvoeren, zullen worden overgeheveld naar de rijksoverheid. Staatssecretaris Dijksma (Landbouw) legt uit dat zij onder meer het antibiotica- en teeltbeleid gaat uitvoeren. De niet-publieke taken van de schappen worden uiteraard niet overgenomen door de overheid. Daarvoor moet het bedrijfsleven zelf alternatieven zoeken. Dijkgraaf (SGP) en Geurts (CDA) vinden dat op deze manier het kind met het badwater wordt weggegooid. Geurts vreest vooral voor het collectief gefinancierde onderzoek in de agrarische sector. Met Dijkgraaf betwijfelt hij bovendien of het al met al goedkoper zal worden voor ondernemers. Verhoeven (D66) denkt van wel en is blij dat het accent nu op de individuele ondernemer komt te liggen in plaats van op de sector.

De Kamer stemt op 9 september over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

ZIE OOK:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.