Begroting IenW: voorkomen dat Nederland dichtslibt

29 november 2017, begroting - De groei van de mobiliteit is de grootste uitdaging voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, betoogt minister Van Nieuwenhuizen. We willen het land toekomstbestendig maken, zegt staatssecretaris Van Veldhoven.

Infrastructuur en Waterstaat is een ministerie van doeners, zegt Van Nieuwenhuizen. De schop moet in de grond om te voorkomen dat Nederland vastloopt, met name rond de steden. Daarom stijgt het budget voor infrastructuur. We moeten daarbij inzetten op een slimme combinatie van weg, bus, spoor, fiets en betere reisinformatie, zegt Van Veldhoven.

Wegen en files

Het wordt steeds drukker op de weg. De verwachting is dat de files de komende jaren verder toenemen. Het filemonster verstikt de economie, vreest Dijkstra (VVD). Daarom wil de minister vaart maken met het aanleggen van meer rijstroken.

Verschuif geld binnen het infrastructuurbudget naar wegen, suggereert Van Aalst (PVV). We moeten niet alleen een inhaalslag maken bij de aanleg van wegen, maar ook bij het verbeteren van het spoor en de vaarwegen, zo reageert Van Nieuwenhuizen.

Kijk bij investeringen in wegen niet alleen naar de doorstroming, zegt Von Martels (CDA), maar ook naar veiligheid en leefbaarheid.

Van Tongeren (GroenLinks) denkt niet dat de aanleg van nieuwe wegen de files oplost. Er moet volgens haar een andere visie op mobiliteit komen. Het omzetten van het infrafonds in een mobiliteitsfonds vanaf 2030 sluit daar volgens de minister op aan. De bedoeling hiervan is dat dan de verschillende potjes voor wegen, spoorwegen en water verdwijnen.

Verkeersveiligheid

Het aantal dodelijke verkeersongevallen neemt de afgelopen jaren weer toe, vooral onder kwetsbare verkeersdeelnemers. Dit mogen we niet laten gebeuren, zegt de minister.

Hoe voorkomen we dat mensen hun smartphone gebruiken terwijl ze deelnemen aan het verkeer? De minister kijkt naar verschillende mogelijkheden, zoals hogere straffen, een hogere pakkans en technische oplossingen.

Laat gebruikers van scootmobielen verplicht een cursus volgen. Dit is belangrijk voor de veiligheid van gebruikers en andere verkeersdeelnemers, denkt Van Brenk (50PLUS). Maar de minister wil het overlaten aan de eigen verantwoordelijkheid van scootmobielgebruikers.

Slimme mobiliteit

Nieuwe technieken kunnen helpen om Nederland in beweging te houden, de verkeersveiligheid te vergroten en de CO2-uitstoot te beperken. De minister wijst onder andere op zelfrijdende auto's, multimodale apps, truck platooning en de hyperloop.

Wordt bij de aanleg van infrastructuur rekening gehouden met de toekomstbestendigheid?, vraagt Van Tongeren. Er vindt overleg plaats, zegt de minister, bijvoorbeeld met de producenten van zelfrijdende auto's.

Overlast buitenlandse vrachtwagens

Vooral in de grensstreek is er overlast door parkerende buitenlandse vrachtwagens. Een belangrijke oorzaak is dat chauffeurs in omringende landen hun weekendrust niet in de vrachtwagen mogen doorbrengen en in Nederland wel.

Laçin (SP) en Van Dijk (PvdA) vragen naar de mogelijkheden om de Inspectie Leefomgeving en Transport strenger te laten handhaven om overlast te beperken. De ILT ziet toe op rust- en rijtijden, zegt de minister. Zij wil het oordeel van de Europese rechter over de weekendrust afwachten, zodat er een gelijk speelveld ontstaat.

Luchtvaart

De luchtvaart zal de komende jaren fors blijven groeien, zo is de verwachting. Wat moeten we doen om de overlast voor omwonenden te beperken en de veiligheid te waarborgen?

  • Laçin: stel de uitbreiding van Lelystad Airport uit tot het luchtruim opnieuw is ingedeeld
  • Kröger (GroenLinks): ga niet uit van geluidsberekeningen maar van -metingen
  • Van Raan (PvdD): volg de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid op
  • Dijkstra: innovaties verminderen de overlast, wat ruimte biedt voor groei van het vliegverkeer

De minister onderzoekt de mogelijkheden van een Europese of nationale belasting op vervuilende en lawaaiige vliegtuigen. Vergroening van de luchtvaart is hard nodig, zo sluit Jetten (D66) zich daarbij aan.

Openbaar vervoer

Snellere verbindingen tussen steden. Versterking regionaal en stedelijk vervoer. Verbetering internationale verbindingen. Vernieuwing, verduurzaming en extra veiligheid. Dit zijn volgens Van Veldhoven de hoofdlijnen van het openbaarvervoerbeleid.

Niet alleen de grote maar ook de kleinere steden moeten goede spoorverbindingen hebben, betoogt Bisschop (SGP). Amhaouch (CDA) wijst op de kansen die grensoverschrijdende spoorverbindingen bieden, vooral voor de regionale economie in grensgebieden.

Onbewaakte spoorwegovergangen zorgen voor onveilige situaties. Wat gaat de staatssecretaris doen om dit probleem op te lossen?, vraagt Dik (ChristenUnie). De grootste risico's worden in kaart gebracht, zo verzekert Van Veldhoven: het staat hoog op de agenda.

Fiets

Er komt 100 miljoen beschikbaar voor het stimuleren van het fietsgebruik. De fiets is een belangrijke schakel in de mobiliteit, benadrukt de staatssecretaris. Zij wil nauw overleggen met andere overheden bij het aanleggen van fiets(snel)wegen en stallingen, zodat de beschikbare middelen efficiënt worden besteed. Zoek ook samenwerking met NS en ProRail, zegt Dik.

Klimaatdoelen

Minder CO2-uitstoot in het openbaar vervoer en het bevorderen van de circulaire economie. Op deze terreinen kan het ministerie volgens de staatssecretaris bijdragen aan het halen de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs.

Is het uitbreiden van statiegeld noodzakelijk voor het bestrijden van zwerfafval en het tegengaan van de plasticsoep in de oceanen? Laçin vindt van wel. Maar de staatssecretaris wil de evaluatie van de lopende pilots en afspraken afwachten en vervolgens afspraken maken met alle betrokken partijen.

Weeg CO2-uitstoot mee bij maatschappelijke verantwoord inkopen, suggereert Van Eijs (D66). Hierover komt volgens de staatssecretaris in het voorjaar van 2018 een advies.

Luchtkwaliteit

In het regeerakkoord is afgesproken dat de luchtvervuiling wordt aangepakt. Hoe gaat de staatssecretaris dit doen? Op basis van een advies van de Gezondheidsraad wil Van Veldhoven in 2018 een plan maken om de luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie te halen.

Er dreigt een wirwar aan regels te ontstaan doordat steden zelf maatregelen nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren, stelt Dijkstra vast. De staatssecretaris deelt zijn wens om te komen tot meer eenduidigheid.

De luchtvaart en de intensieve veehouderij zorgen voor uitstoot van ultrafijnstof. Van Raan dringt aan op betere metingen. Maar de staatssecretaris wijst erop dat er geen specifieke norm voor ultrafijnstof is.

Glyfosaat

Ouwehand (PvdD) wil dat er geen glyfosaat of andere chemische bestrijdingsmiddelen meer worden gebruikt buiten de landbouw. Een wettelijk verbod op gebruik door particulieren is moeilijk handhaafbaar, denkt Van Veldhoven.

De Kamer sprak eerder op 28 november over de begroting van Infrastructuur en Waterstaat en op 27 november over de wateronderwerpen. Zij stemt op 5 december over de moties en op een later moment over de begroting.

zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk het debat terug via Debat Gemist