Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Werner en Van den Berg over het bericht 'Mensen met handicap onterecht dubbel verzekerd'

Antwoord van Minister Helder (Langdurige Zorg en Sport) (ontvangen 25 mei 2022). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2580.

Vraag 1

Kent u het bericht «Mensen met handicap onterecht dubbel verzekerd»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat mensen met een verstandelijke beperking al jarenlang dubbel
verzekerd zijn via de Zorgverzekeringswet (Zvw) en via de Wet langdurige zorg (WLz)?

Antwoord 2

Een basisverzekering in de zin van de Zvw wordt afgesloten bij een zorgverzekeraar.
Een basisverzekering vergoedt tandheelkundige zorg voor personen onder de 18 jaar.
Voor personen boven de 18 jaar wordt tandheelkundige zorg vergoed voor zover het –
kort gezegd – gaat om bepaalde chirurgische tandheelkundige hulp.2

Voor een deel van Wlz-cliënten komt tandheelkundige zorg ten laste van de Wlz.

Dit zijn Wlz-cliënten die «verblijf met behandeling» ontvangen.3 Voor Wlz-cliënten die «verblijf zonder behandeling» ontvangen, bestaat geen aanspraak
op tandheelkundige zorg op grond van de Wlz. Wlz-cliënten kunnen via het zorgkantoor
en de zorginstelling waar zij verblijven, nagaan of zij verblijf met of zonder behandeling
ontvangen en daarmee in hoeverre zij voor tandheelkundige zorg verzekerd zijn op grond
van de Wlz.

Voor met name Wlz-cliënten die verblijf zonderbehandeling ontvangen, kan het zinvol zijn een aanvullende tandartsverzekering af
te sluiten. Deze cliënten hebben immers geen aanspraak op tandheelkundige zorg vanuit
de Wlz en de Zvw kent slechts een beperkte vergoeding van tandheelkundige zorg voor
personen boven de 18 jaar.

Een aanvullende tandartsverzekering is geen basisverzekering in de zin van de Zvw. Een aanvullende tandartsverzekering wordt
uitgevoerd door een aanvullende ziektekostenverzekeraar. Er is daarom geen sprake van een dubbele verzekering in de zin van de Zvw én de Wlz.

De Wlz wordt uitgevoerd door zorgkantoren. Per regio is één zorgkantoor aangewezen
voor deze uitvoering. Een zorgkantoor maakt altijd deel uit van een concern waartoe
ook een zorgverzekeraar behoort, maar functioneert daarvan onafhankelijk. Gegevens
over Wlz-cliënten mogen – in verband met de privacy – slechts zeer beperkt worden
gedeeld. De gegevens over een Wlz-cliënt mogen door het zorgkantoor niet met een aanvullende
ziektekostenverzekeraar worden gedeeld voor het beoordelen en accepteren van een aspirant-verzekerde
voor bijvoorbeeld een aanvullende tandartsverzekering, ook niet als het zorgkantoor,
de zorgverzekeraar en de aanvullende ziektekostenverzekeraar deel uitmaken van dezelfde
onderneming.

Hieruit vloeit voort dat gegevens over Wlz-cliënten niet bekend zijn bij de aanvullende
ziektekostenverzekeraar. Dit is slechts anders indien een persoon uit zichzelf aan
de aanvullende ziektekostenverzekeraar gegevens over zijn Wlz-indicatie meldt. De
aanvullende ziektekostenverzekeraar kan de Wlz-cliënt er vervolgens op wijzen dat
hij op grond van de Wlz mogelijkerwijs al aanspraak kan maken op vergoeding van tandheelkundige
zorg.

Vraag 3

Is het u bekend dat ouders en belangenorganisaties al jarenlang bezig zijn om het
probleem van het dubbel verzekerd zijn aanhangig te maken?

Antwoord 3

De signalen zijn mij bekend. De aanspraak op tandheelkundige zorg binnen de Wlz geldt
als gezegd niet voor alle cliënten, maar alleen voor cliënten die verblijf met behandeling
ontvangen. Dat is ingewikkeld.

Vraag 4

Weet u hoeveel mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking in Nederland
dubbel verzekerd zijn?

Antwoord 4

Voor de duidelijkheid merk ik nogmaals op: het gaat hier niet om een dubbele verzekering in de zin van de Zvw én de Wlz. Het gaat om Wlz-cliënten
die mogelijk aanspraak maken op dezelfde tandheelkundige zorg zowel op grond van de
Wlz als op grond van een aanvullende tandartsverzekering.

Het is bekend hoeveel mensen een aanvullende ziektekostenverzekering hebben afgesloten.
In 2022 heeft 83,5% van de verzekerden met een basisverzekering een aanvullende ziektekostenverzekering
afgesloten, hiervan heeft ongeveer 80% (ook) een tandartsverzekering. Het is echter
niet bekend wie een aanvullende verzekering heeft afgesloten. Het is dan ook niet
bekend hoeveel mensen dubbel verzekerd zijn.

Vraag 5

Vindt u dat instellingen waar cliënten verblijven, er actief of actiever op moeten
wijzen dat mensen met een verstandelijke handicap die een behandeling ontvangen, geen
aanvullende verzekering hoeven af te sluiten? Waarom wel of waarom niet?

Antwoord 5

Zorginstellingen kunnen Wlz-cliënten behulpzaam zijn bij de beantwoording van de vraag
welke aanspraken een cliënt heeft op grond van de Wlz. Zij kunnen hier een actieve
rol hebben door cliënten die verblijf met behandeling ontvangen te wijzen op het feit
dat zij mogelijk geen aanvullende tandartsverzekering nodig hebben.

Het gebeurt ook dat zorgverzekeraars cliënten met een Wlz-indicatie een brief sturen
waarin staat dat ze een mogelijke aanvullende verzekering wellicht op

kunnen zeggen omdat ze een Wlz-indicatie hebben. Ook kunnen aanvullende verzekeraars
persoonlijk advies geven. Mede aan de hand van deze informatie, kan een Wlz-cliënt
ervoor kiezen om een aanvullende ziektekostenverzekering af te sluiten. De keuze hiervoor
berust echter ook op een persoonlijke afweging van de cliënt. Hierin kan de zorginstelling
(of de aanvullende verzekeraar) niet treden.

Vraag 6

Vindt u dat zorgverzekeraars of zorgkantoren ook moeten controleren of deze specifieke
doelgroep dubbel verzekerd is of niet? Waarom wel of waarom niet?

Antwoord 6

Wlz-gegevens zijn zeer gevoelige gegevens. Het betreffen immers gegevens over iemands
gezondheid. Met verstrekking van deze gegevens dient dan ook terughoudend te worden
omgegaan. In de Wlz is daarom vastgelegd dat deze gegevens alleen voor bepaalde doelen
mogen worden verstrekt. Het is niet toegestaan de gegevens over een Wlz-cliënt te
delen met een aanvullende ziektekostenverzekeraar.

Ik vind deze bescherming van de privacy belangrijker dan het creëren van de mogelijkheid
om Wlz-gegevens aan aanvullende verzekeraars (commerciële partijen) te verstrekken,
zodat deze kunnen nagaan of een Wlz-cliënt «dubbel verzekerd» is. Dit vind ik te meer
omdat aanvullende verzekeraars voorlichting en een persoonlijk advies kunnen geven
waarmee aspirant-verzekerden een weloverwogen keuze kunnen maken bij het afsluiten
van een aanvullende verzekering.

Vraag 7

Deelt u de stellingname van een zorgverzekeraar dat de wetgeving inzake de persoonlijke
levenssfeer het controleren op een overbodige verzekering in de weg zit? Waarom wel
of waarom niet? Zo ja, wat zou er dan moeten gebeuren zodat zorgverzekeraars dit wel
kunnen controleren?

Antwoord 7

Omdat de kwestie uit het programma «Max Meldpunt» ter beoordeling bij de rechter ligt,
laat ik mij niet uit over de stellingname van de aanvullende verzekeraar.

In zijn algemeenheid merk ik op dat met het verstrekken van bijzondere persoonsgegevens
(zoals een Wlz-indicatie) zeer terughoudend moet worden omgegaan. Deze gegevens mogen
door een Wlz-uitvoerder niet worden gedeeld met een aanvullende verzekeraar.

Vraag 8

Wat vindt u van de stellingname van de zorgverzekeraar dat de verantwoordelijkheid
bij de verzekerde – of in dit geval zijn vertegenwoordigers – ligt?

Antwoord 8

Omdat de kwestie uit het programma «Max Meldpunt» ter beoordeling bij de rechter ligt,
laat ik mij niet uit over de stellingname van de verzekeraar.

Vraag 9 en 10

Deelt u de stellingname dat dit complexe materie is en dat wettelijke vertegenwoordigers
dit niet allemaal kunnen weten of kunnen overzien?

Wat kunt u concreet doen aan het probleem van de dubbele verzekering van mensen met
een verstandelijke handicap die behandeling ontvangen?

Antwoord 9 en 10

Het vertegenwoordigen van een Wlz-cliënt kan – gelet op de complexe materie – ingewikkeld
zijn. Ik besef dan ook dat het moeilijk kan zijn om hierin keuzes te maken.

Aanvullende ziektekostenverzekeraars kunnen aspirant-verzekerden voorlichting en een
persoonlijk advies geven om een weloverwogen keuze te maken bij het afsluiten van
een aanvullende ziektekostenverzekering. Ik zal – via Zorgverzekeraars Nederland –
aandacht vragen voor deze belangrijke rol.