Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Westerveld over de artikelen van Follow the Money en het Brabants Dagblad waaruit blijkt dat miljoenen niet naar jeugdzorg gaan

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens
de Minister voor Medische Zorg (ontvangen 20 november 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2020–2021, nr. 694

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Topverdiensten voor zorgbedrijven, miljoenen niet
naar zorg»1 en «Top verdienen aan jeugdzorg in Tilburg»?2

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Wat vindt u van de algemene conclusie dat gemeenten rode cijfers schrijven op jeugdzorg
en vooral commerciële jeugdzorgbedrijven flinke omzetten en winsten maken?

Antwoord 2

Er is al langer bekend dat gemeenten tekorten laten zien op jeugd en in oktober jl.
heeft Jeugdzorg Nederland een eigen onderzoek gepubliceerd waarin staat dat er ook
aanbieders zijn met hoge winstpercentages. Dit lijken met name aanbieders van ambulante
zorg te zijn en niet de aanbieders die complexe zorg aanbieden. Over dit onderzoek
heb ik uw Kamer op 6 oktober jl. gesproken tijdens het mondelinge vragenuurtje.

Dat gemeenten tekorten hebben en dat er aanbieders zijn met hoge winstpercentages
lijkt te laten zien dat er voor gemeenten ruimte is om geld te besparen. Gemeenten
kunnen als inkopende partij in hun contractering en zelfs in verordeningen randvoorwaarden
en harde criteria opnemen om winsten te beperken of om op z'n minst zicht te hebben
op het feit dat er winsten worden gemaakt. Ze kunnen bijvoorbeeld ook het betalen
van marktconforme prijzen voor vastgoed, verdiensten en producten vastleggen in contracten.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat het onacceptabel is dat de Inspectie Gezondheidszorg en
Jeugd deze week nog alarm slaat en constateert dat de hulp aan kwetsbare jongeren
is verslechterd, maar sommige aanbieders tegelijk miljoenenwinsten maken? Zo ja, wat
gaat u hieraan doen? Wat lost de aankomende herziening van de Jeugdwet op met betrekking
tot specifiek deze problemen?

Antwoord 3

De conclusie van de voortgangsrapportage «kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd»
van de IGJ en de IJenV – waarin o.a. wordt geconstateerd dat dat de beschikbaarheid
van specialistische jeugdhulp voor kinderen met complexe problematiek onder druk staat
– onderschrijft de noodzaak van de maatregelen die worden voorgesteld in het «wetsvoorstel
verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen». Dit wetsvoorstel heeft als doel
om de beschikbaarheid van zorg voor de meest kwetsbare jeugdigen te borgen.

Eén van de voorgestelde maatregelen is de verplichte regionale samenwerking en bovenregionale
afstemming van gemeenten ten aanzien van (de inkoop van) bepaalde specialistische
zorgvormen. Door regionale samenwerking komen gemeenten beter in positie om te sturen
op het gecontracteerde zorgaanbod, met als doel het realiseren van een sluitend zorglandschap
in de regio en het borgen van de beschikbaarheid van specialistische zorg voor jeugdigen.

Tevens wordt in het wetsvoorstel een aantal vereisten met betrekking tot intern toezicht,
transparante financiële bedrijfsvoering en de openbare jaarverantwoording wettelijk
verankerd, waardoor financiële problemen bij jeugdzorginstellingen vroegtijdig worden
gesignaleerd. Dit draagt bij aan het verminderen van de continuïteitsproblematiek,
waardoor de beschikbaarheid van zorg voor jeugdigen beter wordt geborgd.

Met de herziening van de Jeugdwet wordt niet voorzien in het voorkomen van miljoenenwinsten.
Echter, in het Wetsvoorstel Integere bedrijfsvoering zorgaanbieders (Wibz) zal de
mogelijkheid worden geïntroduceerd om voorwaarden te stellen aan winstuitkering door
hoofd- en onderaannemers in de extramurale zorg, en onderaannemers in de intramurale
zorg bekostigd uit de Zvw, Wlz en/of Jeugdwet. De aard van de voorwaarden en het tijdstip
van inwerking treden kan variëren per deelsector en wordt gekoppeld aan het zich voordoen
van excessen en de noodzaak die tegen te gaan, respectievelijk te voorkomen. Uw Kamer
is hierover onlangs geïnformeerd (Kamerstuk 34 767, nr. 57).

Vraag 4

Bent u het ermee eens dat het schrijnend is dat de hulp aan jongeren met de meest
complexe problemen tekortschiet en zelfs verslechtert, omdat meer te verdienen is
aan relatief lichtere vormen van jeugdhulp?

Antwoord 4

Het is de verantwoordelijkheid van gemeenten om er voor te zorgen dat jongeren de
jeugdhulp ontvangen die zij nodig hebben. Gemeenten hebben een zorgplicht voor hun
jeugdigen. Deze zorgplicht geldt voor de hele jeugdhulp breed, dus ook voor jongeren
met de meest complexe problemen.

Voor een groep jongeren met meervoudige en complexe problematiek lukt het nu niet
passende hulp te organiseren. Dit vraagt, aanvullend op de gemeentelijke zorgplicht,
om samenwerking op bovenregionale schaal. Hiervoor worden acht bovenregionale expertisecentra
opgezet.

Als het zo is dat hulp aan jongeren met de meest complexe problemen tekortschiet,
omdat meer te verdienen is aan relatief lichtere vormen van jeugdhulp dan is dat schrijnend.
Of hier inderdaad sprake van is, dat is nog de vraag. Begin dit jaar heeft uw Kamer
ook het onderzoek «meer inzicht in besteding jeugdhulpmiddelen» ontvangen van KPMG.
Uit dit onderzoek kwam naar voren dat het aandeel in de uitgaven van jeugdhulp met
verblijf en specialistische GGZ tussen 2016 en 2018 is gegroeid, terwijl voor jeugdhulp
zonder verblijf het aandeel is gedaald. Dit geeft het beeld dat de beoogde transformatie
in de jeugdhulp nog onvoldoende op gang is gekomen, maar geeft niet het antwoord op
de hier gestelde vraag.

Aan uw Kamer is toegezegd om onderzoek te doen om meer inzicht te krijgen in ambulante
jeugdhulp. Dit onderzoek wordt voor de zomer van 2021 opgeleverd. Dit inzicht moet
vervolgens helpen bij een betere duiding van de stelling dat de zware zorg in de verdringing
komt door extra uitgaven aan zorg die niet per se nodig is en/of door hogere overheadkosten.

In het kader van de beleidsinformatie jeugd zijn nadere onderzoeken verricht naar
de langere trajectduur bij ambulante jeugdhulp geleverd door wijkteams en ambulante
jeugdhulp op locatie van jeugdhulpaanbieders. Uw Kamer is hierover onlangs geïnformeerd
(Kamerstuk 31 839, nr. 751).

Vraag 5

Hoe kan het dat journalisten van onder meer Follow the Money keer op keer constateren
dat (jeugd)zorggeld niet altijd goed terecht komt, maar hier tot op heden geen concreet
gevolg aan wordt gegeven door het kabinet?

Antwoord 5

Geld dat bestemd is voor de zorg, moet ook besteed worden aan zorg. In de brief van
17 oktober 20193 zijn, onder andere naar aanleiding van berichtgeving van Follow the Money, verschillende
maatregelen aangekondigd om beter te waarborgen dat zorggeld effectief, doelmatig
en rechtmatig wordt besteed. Natuurlijk moet een zorgaanbieder een positief resultaat
kunnen behalen. Dat is nodig om als organisatie gezond te blijven en is in het belang
van de continuïteit van zorg voor de patiënten en cliënten. Maar er mag in de zorg
geen plaats zijn voor zelfverrijking. Hoewel de grote meerderheid van de zorgaanbieders
zich dagelijks inzet voor de zorg voor patiënten en cliënten, is er ook een kleine
groep die de randen opzoekt en er zelfs overheen gaat.

Alle berichtgeving rondom (jeugd)zorggeld dat niet goed terecht komt, wordt zeer serieus
genomen. Het kabinet denkt zelf ook dat er verbeteringen mogelijk zijn in het jeugddomein.
In 2019 heeft het kabinet extra middelen beschikbaar gesteld voor gemeenten voor de
jaren 2019, 2020 en 2021. Er is toen ook geconstateerd dat in de regie, sturing en
samenwerking aan de kant van gemeenten veel ruimte is voor verbetering. Het kabinet
heeft daarom afspraken gemaakt met de VNG om het jeugdhulpstelsel effectiever, efficiënter
en beter te laten functioneren en de vernieuwing van de jeugdzorg te bespoedigen.
Ook ben ik bezig met het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen
dat tot een verbetering van het jeugdhulpstelsel moet leiden. Daarnaast dragen ook
de (Aanpassings)wet Wet Toetreding zorgaanbieders ((A)Wtza)4 en het onderhanden zijnde Wetsvoorstel Integere bedrijfsvoering zorgaanbieders (Wibz)
bij aan het doel om zorggeld goed terecht te laten komen en niet te laten weglekken.

De Wtza is gericht op verbetering van het kwaliteitstoezicht van de Inspectie Gezondheidszorg
en Jeugd (IGJ) en het bevorderen van de bewustwording van zorgaanbieders van de (kwaliteits-)eisen
waaraan de zorgverlening dient te voldoen en hun verantwoordelijkheid daarvoor. De
AWtza bevat de technische wijzigingen als gevolg van de Wtza en bevat ook een aantal
inhoudelijke wijzigingen. Belangrijke onderdelen zijn de meldplicht, de vergunningplicht,
verstevigde eisen ten aanzien van de interne toezichthouder, de uitbreiding van de
jaarverantwoordingsplicht, de delegatiegrondslag voor regels over de acute zorg en
de overheveling van toezichttaken van de IGJ naar de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Met name de onderdelen ten aanzien van intern toezicht en jaarverantwoordingsplicht
zijn onderdeel van de set aan maatregelen om ervoor te zorgen dat zorggeld naar de
zorg gaat.

De Wtza en de AWtza zijn met algemene stemmen door uw Kamer aangenomen en als hamerstuk
door de Eerste Kamer aangenomen. Op dit moment wordt gewerkt aan de lagere regelgeving.
Er moeten namelijk op basis van de Wtza als de AWtza meerdere algemene maatregelen
van bestuur (amvb’s) en ministeriële regelingen tot stand worden gebracht.

De Wibz wordt momenteel uitgewerkt aan de hand van hoofdlijnen zoals omschreven in
de brief «Investeringsmogelijkheden voor zorgaanbieders en het bevorderen van kwaliteit
en een transparante, integere en professionele bedrijfsvoering»5 van 9 juli 2019 en de brief «Regels in verband met de uitbreiding van het toezicht
op nieuwe zorgaanbieders (Wet toetreding zorgaanbieders)» van 25 november 20196.

Vraag 6

Wat is uw reactie op de conclusie dat de 121 onderzochte jeugdzorg- en wmo-aanbieders
in 2018 gezamenlijk een bedrijfswinst van 99,6 miljoen euro maakten en dat in de commerciële
jeugdzorg 40% van de bedrijven boven de winstmarge van 10% zit? Zouden dit soort winsten
wat u betreft mogelijk moeten zijn?

Antwoord 6

Het is in principe een positieve ontwikkeling dat een bedrijf laat zien dat kwalitatieve
zorg goedkoper geleverd kan worden. Het is daarentegen pijnlijk te zien dat de enorme
besparingen niet altijd terugvloeien in de zorg. Daarom werken we aan voorwaarden
voor winstuitkering in de Wibz (zie verder antwoord7.

Vraag 7

Is bekend of de cijfers over gemeenten in Brabant uit het artikel van Follow the Money
vergelijkbaar zijn met andere regio’s? Zo nee, waarom is dit niet bekend bij het ministerie?
Zo ja, is er een inschatting te maken van de gemiddelde winsten en verliezen per type
zorgaanbieder?

Antwoord 7

Het is niet bekend of de cijfers over de gemeenten in Brabant vergelijkbaar zijn met
andere regio’s. Er is geen overzicht van tekorten of overschotten per gemeente. Het
budget voor jeugdhulp is onderdeel van de algemene uitkering van het gemeentefonds
en valt daarmee onder de beleids- en bestedingsvrijheid van gemeenten. Gemeenten stellen
hun eigen begroting op, rekening houdend met hun lokale situatie. Zij hoeven geen
rekening te houden met de oorspronkelijke budgetten die voor een bepaalde taak zijn
overgeheveld naar de algemene uitkering. Uiteraard geldt voor gemeenten wel de jeugdhulpplicht,
evenals andere verplichtingen die uit de Jeugdwet voortvloeien.

Als gevolg van de beleids- en bestedingsvrijheid is niet te zeggen welke gemeenten
een tekort hebben.

Met de eerder genoemde brief over de stand van zaken (A)Wtza en Wibz is het onderzoek
«Normering winstuitkering zorg» meegestuurd. Hierin staat een overzicht van jeugdhulpaanbieders
en winstpercentages. Dit is niet uitgesplitst naar type zorgaanbieder. Het onlangs
verschenen onderzoek van Jeugdzorg Nederland heeft dit wel gedaan8.

Vraag 8

Hoe verklaart u het dat de personeelskosten van veel van deze bedrijven laag zijn?
Vindt u dat wenselijk gezien het landelijke beeld dat de uitstroom van medewerkers
uit de jeugdzorg hoog is en de instroom van nieuwe medewerkers is gedaald? Is er een
relatie tussen lage personeelskosten en het aantal tijdelijke contracten van jeugdzorgmedewerkers?

Antwoord 8

Het artikel geeft aan dat bijna een kwart van de onderzochte bedrijven en stichtingen
minder dan 65 procent personeelskosten heeft. Hierbij is gekeken naar de omvang van
de personeelskosten ten opzichte van de omzet en hieruit wordt door de schrijvers
van het artikel geconcludeerd dat de personeelskosten verhoudingsgewijs laag zijn.
Dit hoeft niet te betekenen dat er door de onderneming lage salarissen aan jeugdzorg
professionals worden betaald. Professionals verdienen dat ze een passend loon krijgen
voor hun belangrijke werk. Sinds 2010 zijn de cao-lonen in de jeugdzorg in totaal
15,5% gestegen.

Het is primair de verantwoordelijkheid van werkgevers om goede zorg te leveren en
voldoende personeel hiervoor in te zetten. Het is niet aan mij om een oordeel te hebben
over de hoogte van de personeelskosten die een werkgever heeft. Er is voor zover bekend
geen relatie tussen lage personeelskosten en aantal tijdelijke contracten van jeugdzorgmedewerkers.

Vraag 9

Hoe kan het dat van veel bedrijven geen openbare salarisgegevens te vinden zijn? Bent
u het ermee eens dat transparantie over gemeenschapsgeld een groot goed is? Mogen
jeugdzorgorganisaties deze bedragen verborgen houden? Zo ja, bent u bereid dit te
veranderen?

Antwoord 9

Sinds de inwerkingtreding van de Evaluatiewet WNT in 2017 is de algemene digitale
meldplicht afgeschaft. Om die reden is er op dit moment dan ook geen overzicht beschikbaar
van alle bezoldigingen bij jeugdzorgaanbieders. Wel geldt dat WNT-instellingen met
ingang van 1 januari 2018 verplicht zijn om de WNT-verantwoording algemeen toegankelijk
op internet openbaar te maken voor een periode van tenminste zeven jaar. De gegevens
moeten vrij toegankelijk en eenvoudig te vinden zijn.

Vraag 10

Hoe kan het dat bij het opstarten van een nieuw zorgbedrijf per persoon 111.000 euro
als startsalaris in rekening wordt gebracht? Deelt u de mening dat dit bedrag erg
hoog is aangezien het hier over publiek betaalde diensten gaat?

Antwoord 10

Het kabinet streeft naar maatschappelijke verantwoorde bezoldiging en ontslagvergoedingen
voor topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector. Wat daarbij aanvaardbaar
is, is vastgelegd in de algemene bezoldigingsnorm van de Wet normering topinkomens
(WNT). Binnen de grenzen die de wet stelt, is het aan de instellingen zelf om te bepalen
wat een passende bezoldiging is. Voor de zorgsector gelden op basis van de Regeling
bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp naast de algemene norm ook
nog verlaagde sectorale normen. De maximale bezoldiging van klasse I van de Regeling
bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp bedraagt in 2020 € 111.000.
Een bezoldiging van € 111.000 is conform de maximale bezoldiging van klasse I.

Vraag 11

Wat vindt u van de zorgen zoals geuit door bestuurskundige Menno Fenger die stelt
dat veel zorgbedrijven meerdere bv’s hebben, met soms complexe bedrijfsstructuren
en het er hierdoor op lijkt dat «.aanbieders via deze structuren informatie in de
jaarrekening kunnen maskeren?»

Antwoord 11

Hoewel het onwenselijk zou zijn om complexe bedrijfsstructuren op te tuigen die er
louter op gericht zijn informatie te maskeren, kunnen er valide bedrijfseconomische
redenen ten grondslag liggen aan het hebben van meerdere bv’s, zoals risicospreiding.
Ook ontslaat het de zorginstellingen niet van de regels rondom transparante financiële
bedrijfsvoering en jaarverantwoording, die met de herziening van de Jeugdwet voor
jeugdzorginstellingen waar mogelijk gelijk worden gesteld aan die van de andere zorgsectoren
vallend onder de Wtza. Daarnaast hebben gemeenten ook de taak om te onderzoeken met
welke zorgaanbieders zij zaken doen en vragen te stellen over onverklaarbare posten
op de jaarrekening indien daar aanleiding toe is.

Vraag 12

Deelt u de mening dat gemeenteraden hun controlerende taak goed moeten kunnen uitvoeren
en daartoe meer transparantie nodig is? Hoe gaat u ervoor zorgen dat zij beter kunnen
controleren of het zorggeld goed terecht komt?

Antwoord 12

Gemeenten hebben een instrumentarium in de Jeugdwet waarbij zij zowel strak kunnen
sturen aan de voorkant in de vorm van contractering en aanbesteding als aan de achterkant
door middel van toezicht. Gemeenten moeten zorgen dat zij goed gebruik maken van hun
instrumentarium. Gemeenteraden moeten dus controleren of aan de mede door hen gestelde
randvoorwaarden in de contracten en aanbesteding is voldaan.

Vraag 13

Bent u bereid om bindende afspraken te maken met de sector over de bedrijfsstructuren
en de verantwoording die plaatsvindt over de verschillende geldstromen met het doel
meer transparantie te krijgen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 13

Het stringent voorschrijven van bepaalde bedrijfsstructuren in de zorg is een zware
beperking van de ondernemingsrechtelijke zelforganisatie die niet past bij ons stelsel,
waarbij het bovendien onduidelijk is welk probleem dat op zou lossen. Het is mijns
inziens zinvoller om in te zetten op meer transparantie en eisen aan de governance
bij een zorginstelling en regels op te stellen met betrekking tot dividenduitkering
en een tegenstrijdigbelangregeling. Dit wordt beide gedaan in respectievelijk het
wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen en de Wibz.

Vraag 14

Bent u bereid om aanbieders van zowel Wmo, pgb-bedrijven en daaraan gelieerde stichtingen
en eenmanszaken te verplichten om hun jaarcijfers te publiceren en minimale eisen
te verbinden aan deze publicatie in het kader van transparantie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 14

Aan de jaarcijfers zijn minimale eisen verbonden op grond van het Burgerlijk Wetboek
(hierna: BW) of aanvullende sectorspecifieke regelgeving. De verplichting tot het
publiceren van jaarcijfers is reeds aanwezig. Voor Wmo-aanbieders geldt dat openbaarmaking
van de jaarcijfers gebeurt volgens de vigerende regels in het BW. Bij Aanpassingswet
Wet toetreding zorgaanbieders is de verplichting om een jaarverantwoording als bedoeld
in artikel 40b Wet marktordening gezondheidszorg (hierna: Wmg) openbaar te maken,
uitgebreid naar in beginsel alle zorgaanbieders in de zin van de Wmg, tenzij bepaalde
categorieën van zorgaanbieders zijn uitgezonderd. Er is geen voornemen om pgb-bedrijven
of eenmanszaken toe te voegen aan de lijst van uitzonderingen. Aanbieders die jeugdhulp
verlenen volgens de Jeugdwet, zijn ook nu wettelijk verplicht zich hun jaarcijfers
te verantwoorden, tenzij sprake is van een solistisch werkende jeugdhulpverlener (hulpverlener
zonder personeel). Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt in financiering via zorg
in natura of pgb, noch wordt hierbij onderscheid gemaakt naar rechtsvorm van de betreffende
aanbieder. In het wetsvoorstel «Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen»
worden transparantievereisten wettelijk verankerd. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten
bij de AWtza.

Vraag 15

Is er een beeld van managementvergoedingen die via gelieerde holdings worden verstrekt
en daardoor niet transparant zijn? Bent u bereid om hier regels aan te verbinden?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 15

Het feit dat er managementvergoedingen aan gelieerde holdings worden verstrekt, maakt
niet automatisch dat zij daardoor niet transparant zijn. Het toezicht op deze zorginstellingen
is belegd bij de gemeenten. Wanneer een gemeente constateert dat er hoge managementvergoedingen
worden uitgekeerd aan een aan de zorginstelling gelieerde bv, kan zij hierover kritische
vragen stellen aan de zorgaanbieder en besluiten geen contract aan te gaan met deze
aanbieder. Ook kan er bij onrechtmatigheden geld worden teruggevorderd, wat getuige
het artikel ook gebeurt.

Vraag 16 en 17

Vindt u het wenselijk dat 32 bestuurders van de 121 onderzochte instellingen meer
verdienen dan het maximale toegestane bedrag uit de Wet Normering Topinkomens (WNT)
en dat dit is toegestaan vanwege overgangsregelingen? Hoeveel bestuurders zitten landelijk
boven de WNT-norm? Is daar een overzicht van?

Heeft u een overzicht van de salarissen van bestuurders en managers per jeugdzorgaanbieder?
Zo ja, wilt u een overzicht delen van de salarissen per type zorgaanbieder?

Antwoord 16 en 17

Binnen de kaders van de WNT is het in principe niet toegestaan een bezoldiging boven
het voor de topfunctionaris geldende bezoldigingsmaximum af te spreken. Wanneer het
overgangsrecht van de WNT van toepassing is op een individuele topfunctionaris is
een hogere bezoldiging toegestaan. Vanwege de inbreuk die de WNT maakt op het eigendomsrecht
is bij inwerkingtreding van de WNT overgangsrecht afgesproken. Dat overgangsrecht
moeten we respecteren, ook al zou ik liever zien dat alle bezoldigingen nu al onder
het bezoldigingsmaximum liggen.

Sinds de inwerkingtreding van de Evaluatiewet WNT in 2017 is de jaarlijkse WNT-jaarrapportage
beperkt tot de daadwerkelijke overtredingen en getroffen handhavingsmaatregelen en
is de algemene digitale meldplicht afgeschaft. Om die reden is er op dit moment dan
ook geen overzicht beschikbaar van alle topfunctionarissen die een beroep doen op
het overgangsrecht of van alle bezoldigingen bij jeugdzorgaanbieders.

Vraag 18 en 19

Bent u bereid om wettelijk een maximum percentage in te stellen van winsten die jeugdzorgaanbieders
mogen maken? Zo nee, waarom niet?

Is het een optie om winstuitkeringen in de jeugdzorg te verbieden? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 18 en 19

Zoals bij antwoord 3 genoemd wordt in de Wibz de mogelijkheid geïntroduceerd om voorwaarden
te stellen aan winstuitkeringen. In het onderzoek «Normering winstuitkering zorg»9 is een verkenning gedaan naar de mogelijkheden.

Vraag 20

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de inspanningen van het ministerie om
in Europees verband de aanbestedingsrichtlijn aan te passen? Welke vorderingen zijn
er sinds uw Kamerbrief van 19 maart 2019 op dit vlak?10

Antwoord 20

Ook de afgelopen periode heeft het kabinet op veel verschillende vlakken acties ondernomen
om de Europese Commissie te bewegen over te gaan tot evaluatie en aanpassing van de
Aanbestedingsrichtlijn. Zo is er onder meer een werkbezoek afgelegd door de Europese
Commissie aan Nederland om de problematiek door te spreken en heeft Minister De Jonge
een bezoek afgelegd aan het Europees parlement om de problematiek door te spreken
met verschillende fracties in het Europees parlement. Over de nadere stand van zaken
zal Minister De Jonge voor de kerst een brief aan uw Kamer sturen.

Vraag 21

Wilt u deze vragen één voor één beantwoorden voor het Wetgevingsoverleg Jeugd op 23 november
aanstaande?

Antwoord 21

Ja.