Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Lodders over FATCA en de Accidental Americans

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst),
mede namens de Minister van Financiën (ontvangen 18 september 2020). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3714.

Vraag 1

Herinnert u zich de beantwoording van de schriftelijke vragen van de leden Omtzigt,
Van Weyenberg en Lodders over banken die op grond van de FATCA-wetgeving financiële
dienstverlening weigeren aan Nederlanders met (ook) de Amerikaanse nationaliteit?
1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de banken zich rond de situatie van de Accidental Americans
enigszins in een spagaat moeten begeven met aan de ene kant de angst voor Amerikaanse
sancties en aan de andere kant de verplichting tot het verstrekken van een rekeningnummer
en/of het openhouden van een rekening volgens de Nederlandse richtlijn betaalrekeningen,
Europese regelgeving en de opstelling van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en
De Nederlandsche Bank (DNB)? Deelt u de mening dat deze spagaat voor banken, maar
ook voor de Accidental Americans een onwerkbare situatie is? Wat zijn de vorderingen
en op welke manier blijft u zich in internationaal verband inzetten voor een oplossing
die voor zowel de banken als voor de Accidental Americans met en zonder een US Taxpayers
Identification Number (TIN) uitvoerbaar is?

Antwoord 2

Ik snap dat banken het gevoel kunnen hebben dat zij zich in een lastige positie bevinden.
Aan de ene kant moeten zij voldoen aan de Amerikaanse FATCA-wetgeving en kunnen zij
getroffen worden door eventuele sancties van de VS als zij niet aan hun (Amerikaanse)
verplichtingen voldoen. Aan de andere kant moeten banken voldoen aan de geldende Nederlandse
regelgeving omtrent betaalrekeningen (op grond van geïmplementeerde Europese richtlijnen).
Om meer duidelijkheid te creëren voor banken over eventuele Amerikaanse sancties en
om de problemen die Nederlanders met ook de Amerikaanse nationaliteit door de Amerikaanse
FATCA-regelgeving ervaren op te lossen, zijn mijn voorganger en ik de afgelopen jaren
in gesprek gegaan met de bevoegde autoriteiten van de VS.

Op 11 december 2019 heeft Nederland samen met Frankrijk het initiatief genomen om
in EU-verband een brief te sturen naar het Department of the Treasury waarin de problematiek
voor Accidental Americans en banken nogmaals is aangekaart. In reactie hierop heeft
de VS in de brief van de US Treasury aan de Europese Commissie van 12 maart 2020 aangegeven
in overleg te zullen gaan met belastingdiensten alvorens over te gaan tot het aanwijzen
van een financiële instelling (FI) als non-compliant. In de brief hebben zij nogmaals
aangegeven dat het onnodig is om bankrekeningen te sluiten bij het enkel ontbreken
van een Taxpayer ID number (TIN) of Certificate of Loss of Nationality (CLN). Ook
nodigt de VS de banken in deze brief uit om in gesprek te gaan over de gevallen waar
nog een TIN of CLN mist en over de inspanning die de IRS in dit kader van FI’s verlangt.
Deze uitnodiging van de VS is onder de aandacht gebracht bij de Nederlandse banken
en daarbij is aangeboden om de banken in contact te brengen met de Amerikaanse autoriteiten.
Van de Nederlandsche Vereniging van Banken (NVB) hebben we begrepen dat zij open staan
voor een gesprek als dit wordt georganiseerd in EU-verband en dat zij daaraan zullen
meewerken, ervan uitgaande dat dit ook wordt ondersteund door de vertegenwoordigende
organisaties van banken in Europa. Ik heb aangeboden hier een faciliterende rol in
te willen spelen. Ook blijf ik de problemen van Accidental Americans onder de aandacht
brengen bij de VS.

Naast de acties in internationaal verband is op 3 juli 2020 ook de nieuwe Leidraad
FATCA/CRS gepubliceerd. Deze bevat een technische toelichting bij de Nederlandse IGA
en de CRS-regelgeving en moet meer duidelijkheid verschaffen. In deze Leidraad is
de versoepelde aangifte bij opzegging van de Amerikaanse nationaliteit, zoals gepubliceerd
door de IRS in september 2019, verwerkt. Ook wordt er meer duidelijkheid verschaft
over het begrip «significant non compliance» en gaat de Leidraad in op de verplichtingen
omtrent het aanbieden van een basisbetaalrekening.

Vraag 3

Herinnert u zich dat u in uw antwoord van 19 maart 2020 op bovengenoemde Kamervragen
van de leden Omtzigt, van Weyenberg en Lodders schreef dat «nog in geen van deze gevallen daadwerkelijk is overgegaan tot sluiting, blokkering
of bevriezing van de rekening. De Nederlandse banken dringen daarbij al geruime tijd
aan op het aanleveren van een TIN en wijzen op de eventuele consequenties bij uitblijven» en dat «Het enkel ontbreken van een TIN in combinatie met de nationaliteit van een persoon
op zichzelf niet kan leiden tot het oordeel van een bank om het openen van een bankrekening
te weigeren dan wel een bestaande rekening te beëindigen wegens het niet voldoen aan
de eisen van de Wet op het financieel toezicht (Wft) ten aanzien van integere bedrijfsvoering
of wegens het niet voldoen aan de eisen van de Wwft»?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Hoe verklaart u de geciteerde beantwoording en de tegenstrijdige berichtgeving van
de Nederlandse Accidental Americans Groep en de Americans Overseas dat verschillende
banken rekeningen van Nederlanders met ook een Amerikaanse nationaliteit reeds hebben
bevroren of zelfs hebben geblokkeerd?2

Antwoord 4

In de beantwoording van de Kamervragen van 19 maart 2020 heb ik aangeven dat ik van
de NVB heb begrepen dat banken voor maart 2020 nog niet waren overgegaan tot het sluiten,
blokkeren of bevriezen van de rekeningen van Accidental Americans die nog geen US
TIN/SSN hebben aangeleverd. Uit navraag bij de NVB blijkt dat deze informatie afkomstig
was van de vijf grotere Nederlandse banken. De NVB heeft aangegeven dat er per begin
augustus een aantal grotere banken is dat samen in totaal twaalf rekeningen van Accidental
Americans heeft geblokkeerd of gesloten met als reden het ontbreken van een TIN of
omdat zij niet reageren op herhaaldelijke verzoeken van de bank om informatie aan
te leveren. De NVB heeft daarnaast inmiddels ook aangegeven dat het in algemene zin
mogelijk is dat er ook bankrekeningen van Accidental Americans zijn geblokkeerd of
beëindigd, omdat er banken zijn die al sinds de introductie van de FATCA-regelgeving
hebben aangegeven geen Amerikaanse cliënten te accepteren. Ik ga hier verder op in
bij de beantwoording van vraag 5 en 7.

Vraag 5, 7

Is bij u bekend dat verschillende banken reeds tegenrekeningen van Accidental Americans
hebben opgezegd vanwege het ontbreken van een Social Security Number (SSN) of een
TIN? Bent u bekend met het feit dat banken in brieven naar klanten letterlijk schrijven
dat «wij geen Amerikaanse belastingplichtige klanten kunnen behouden» en «Dat betekent
dat we de relatie gaan beëindigen en uw rekening gaan stopzetten» Kunt u een uitgebreide
reactie geven, en daarbij toelichten of banken hiertoe bevoegd zijn?

Is bij u bekend dat er zelfs bankrekeningen van Accidental Americans met een SSN/TIN
worden opgezegd, omdat de bank niet kan voldoen aan «speciale eisen van de IRS» en
«daardoor helaas geen Amerikaanse belastingplichtige klanten kunnen behouden»? Kunt
u toelichten wat deze «speciale eisen» zijn? Welke Nederlandse banken kunnen niet
aan deze speciale eisen voldoen, wat zijn de gevolgen voor Accidental Americans die
een bankrekeningnummer hebben bij deze bank?

Antwoord 5, 7

Zoals ik in mijn antwoord hierboven aangeef, heb ik van de NVB begrepen dat een aantal
grotere banken samen, per begin augustus 2020, in totaal twaalf rekeningen van Accidental
Americans heeft geblokkeerd of gesloten met als reden het ontbreken van een TIN of
omdat zij niet reageren op herhaaldelijke verzoeken van de bank om informatie aan
te leveren. Dit betreft zowel tegenrekeningen als gewone betaalrekeningen.

Er kan door de NVB niet in worden gegaan op individuele zaken waarin sprake is van
beëindigen van rekeningen of dreiging daarmee. Wel heb ik van de NVB begrepen dat
het over het algemeen (kleinere) banken zijn die sinds de introductie van de FATCA-regelgeving,
vanwege onder andere non-compliance risico’s, hebben besloten geen Amerikaanse klanten
te bedienen. Uit navraag bij de NVB blijkt dat met speciale eisen van de IRS wordt
gedoeld op de technische en administratieve eisen die door de IRS en de IGA worden
gesteld aan een FATCA compliance raamwerk. Ik vermoed dat de geciteerde teksten in
vraag 5 en 7 afkomstig zijn uit brieven van een dergelijke bank die geen Amerikaanse
klanten bedient omdat zij niet verplicht wil worden aan deze vereisten te voldoen.
Het gevolg is dat een dergelijke bank rekeningen van Amerikaanse klanten sluit, ongeacht
of deze klant wel of geen SSN/TIN heeft aangevraagd.

Vooropgesteld wordt dat het in beginsel aan banken is om te bepalen welke klantengroepen
zij willen bedienen. In dat kader mogen banken zelf bepalen of zij een betaalrekening
met een bepaalde rekeninghouder al dan niet willen voortzetten, mits banken zich daarbij
houden aan de geldende wet- en regelgeving. Als de betrokken cliënt het niet eens
is met het oordeel van de bank om de dienstverlening te beëindigen kan hij hiertegen
een klacht indienen bij de bank en vervolgens bij het Kifid dan wel de kwestie voorleggen
aan de rechter. Het is aan het College voor de Rechten van het Mens om (desgevraagd)
te beoordelen of er in deze gevallen sprake is van discriminatie op grond van nationaliteit.

Vraag 6

Is bij u bekend dat banken in officiële brieven tevens dreigen met het opzeggen van
bankrekeningen van individuen alleen op basis van het niet invullen van een formulier
met hun persoonlijke Amerikaanse belastingstatus? Bent u bekend met het feit dat banken
in brieven naar klanten letterlijk schrijven dat zij «zich het recht voorbehouden om uw bankrekeningen alsnog te beëindigen, wanneer u
drie maanden na dagtekening van deze brief uw klacht niet heeft aangebracht bij het
Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KIFID)»? Kunt u een uitgebreide reactie geven?

Antwoord 6

Ja, ik ben er mee bekend dat verschillende banken Nederlanders die ook de Amerikaanse
nationaliteit bezitten, hebben bericht dat hun bankrekening kan worden gesloten of
geblokkeerd indien de klant geen informatie heeft aangeleverd. Ik ben niet bekend
met de geciteerde tekst die banken in brieven naar klanten zouden sturen.

De NVB heeft aangegeven dat indien een klant voor langere periode niet reageert op
het verzoek van de bank om informatie aan te leveren, dit een reden kan zijn voor
de bank om te besluiten de relatie met een klant te beëindigen. In deze gevallen stuurt
de bank de klant een brief, waarbij de bank de klant erop wijst dat deze voornemens
is om de rekening(en) te beëindigen. Het is aan de bank zelf om te bepalen hoe zij
in hun brieven communiceren naar hun klanten. Een bank is wel altijd verplicht om
de klant te wijzen op de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de bank via de
interne klachtenprocedure, en indien de klacht wordt afgewezen, op de mogelijkheid
om de klacht voor te leggen aan het Kifid. Daarnaast heeft de klant nog de mogelijkheid
om de kwestie voor te leggen bij de rechter. Ik heb van de NVB begrepen dat als de
klant een klacht indient bij het Kifid, de bank het beëindigen van de bankrekening(en)
uitstelt.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het stopzetten van rekeningen, het weigeren om een betaalrekening
te openen of het dreigen van banken tot het stopzetten van de bankrekening alleen
op basis van het niet kunnen overleggen van een SSN moreel onjuist is, gezien het
tegenwoordige belang van een werkzame bankrekening? Hoe rijmt u de actie en de dreigementen
tot stopzetten bankrekening met uw antwoorden geciteerd onder vraag 3? Wat kunt u
doen om de rechten van deze belastingbetalers beter te beschermen?

Antwoord 8

Ik heb in de beantwoording van de Kamervragen van 19 maart 2020 aangegeven het voorbarig
te vinden als banken rekeningen sluiten, blokkeren of bevriezen met als enige reden
dat geen TIN is verkregen. Ik vind het belangrijk dat, ter voorkoming van sociale
en financiële uitsluiting, in beginsel iedereen toegang heeft tot een betaalrekening.
Om deze reden is het recht op een basisbetaalrekening ook wettelijk vastgelegd in
de Wft.

Zoals ik in mijn eerdere beantwoording heb aangegeven moeten Nederlandse banken, als
zij overgaan tot sluiten of blokkeren van rekeningen van individuele personen, de
geldende wet- en regelgeving naleven. Ik kan niet ingaan op individuele zaken waarin
sprake is van stopzetten van rekeningen, het blokkeren van rekeningen of dreiging
daarmee. Als de betrokken cliënt het niet eens is met het oordeel van de bank kan
hij hiertegen een klacht indienen bij de bank en vervolgens bij het Kifid dan wel
de kwestie voorleggen aan de rechter. Zo heeft het Kifid recentelijk een uitspraak
gedaan over het sluiten van bankrekeningen door de bank van een persoon met ook de
Amerikaanse nationaliteit. In deze zaak concludeerde het Kifid dat de bank de bankrekeningen
mag beëindigen en dat de bank zich, in dit individuele geval, mag beroepen op de uitzonderingsgrond
van de richtlijn betaalrekeningen en het openen van een basisbetaalrekening mag weigeren.
Graag verwijs ik hiervoor ook naar mijn antwoord op vraag 11.

Naast de opties voor individuele geschillenbeslechting kan de kwestie worden gemeld
bij de AFM, die toezicht houdt op het recht op een basisbetaalrekening. Ik blijf in
gesprek met banken over het stopzetten van rekeningen of het dreigen daarmee en het
weigeren om een betaalrekening te openen.

Vraag 9

Welke rol ziet u in deze casus weggelegd voor de DNB en de AFM, zeker gezien de reactie
van beide dat banken niet kunnen weigeren om een betaalrekening te openen, dan wel
geopend te houden, vanwege alleen het feit dat een Accidental American geen SSN of
TIN verstrekt? Zijn de DNB en/of AFM al overgegaan tot maatregelen? Zo ja, welke?
Zo nee, kunt u dat verklaren in het licht van voorgaande vragen?

Antwoord 9

Indien banken daadwerkelijk tot sluiting of bevriezing van de rekening overgaan, is
van belang dat daarbij de geldende wet- en regelgeving wordt nageleefd. Toezichthouders
AFM en DNB houden toezicht op de naleving van deze regelgeving. DNB is op dit punt
toezichthouder op de naleving van de Wwft (wet ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering)
en de AFM is toezichthouder op de naleving van de regels over de basisbetaalrekening.

De toezichthouders zien het spanningsveld waarin banken en klanten zich bevinden.
De toezichthouders houden risico-gebaseerd toezicht. De AFM en DNB kunnen geen uitlating
doen over toezichtactiviteiten bij individuele instellingen. Bij geschillen tussen
aanbieders en klanten is het aan de rechter of het Kifid om te oordelen over de rechtmatigheid
van het handelen van banken in individuele gevallen.

Vraag 10

Bent u bekend met het antwoord van de Europese Commissie dat «The bilateral agreements between EU Member States and the United States (US) implementing
the Foreign Accounts Tax Compliance Act (FATCA) are not within the remit of the commission
unless they breach EU-law. To date, there is no evidence of any such breach». Rijmt het blokkeren van bankrekeningen vanwege het ontbreken van een TIN/SSN met
de Europese richtlijnen over bankrekeningen? Zo ja, graag een toelichting. Zo nee,
hoe verklaart u het citaat van de Europese Commissie?3

Antwoord 10

Ja. In beginsel is de bank verplicht een basisbetaalrekening te openen voor burgers
die rechtmatig in de EU verblijven. Zoals eerder aangegeven kan het enkel ontbreken
van een US TIN/SSN op zichzelf niet leiden tot het oordeel dat een rekeninghouder
een onacceptabel risico vormt in de zin van de Wwft, op grond waarvan een (basis)betaalrekening
moet worden geweigerd vanwege het niet voldoen aan de eisen van de Wwft. Of in een
individueel geval al dan niet wordt voldaan aan de eisen van de Wwft, op grond waarvan
een rekening kan worden beëindigd, is in de eerste plaats ter beoordeling van de bank.
Zoals ik eerder heb aangegeven kan ik niet uitsluiten dat in individuele gevallen
het openen van een basisbetaalrekening op basis van de weigeringsgronden van de betaalrekeningenrichtlijn
door banken wordt geweigerd. Als de betrokken cliënt het niet eens is met het oordeel
van de bank kan hij hiertegen een klacht indienen bij de bank en vervolgens bij het
Kifid dan wel de kwestie voorleggen aan de rechter.

Vraag 11

Hoeveel zaken van Accidental Americans tegen banken lopen er nu bij het Kifid? Hoeveel
zaken heeft het Kifid inmiddels afgerond en wat waren de uitkomsten in deze zaken?

Antwoord 11

Uit navraag bij het Kifid blijkt dat er op dit moment nog twee FATCA-zaken lopen bij
het Kifid. Op 31 juli 2020 heeft het Kifid een niet-bindende uitspraak gedaan in de
zaak van een Accidental American tegen een bank. De geschillencommissie heeft in deze
zaak geconcludeerd dat er meerdere redenen zijn op grond waarvan de bank in deze zaak
de bankrekeningen mag beëindigen. Het Kifid noemt onder andere dat de klant vooraf
akkoord is gegaan met de voorwaarden voor het openen van de bankrekeningen. De geschillencommissie
oordeelt dat met het uitblijven van een TIN of CLN het identificatie- en acceptatieproces
niet goed is doorlopen. Ook heeft de betreffende persoon onjuiste informatie verschaft
aan de bank en is het aannemelijk dat deze persoon geen TIN of CLN aan zal vragen.
Daarnaast concludeert het Kifid dat de bank zich, in dit individuele geval, mag beroepen
op de uitzonderingsgrond van de richtlijn betaalrekeningen en het openen van een basisbetaalrekening
mag weigeren. Tevens oordeelt het Kifid dat de bank wel een basisbetaalrekening moet
verstrekken aan de consument, indien de aanvraag wordt ingediend door een hulpverleningsinstantie
die deze basisbetaalrekening ook beheert. Graag verwijs ik naar het Kifid voor de
volledige uitspraak.

Vraag 12

Zijn er heldere afspraken en kaders tussen de Nederlandse overheid, de IRS en de banken
over de vraag wanneer banken voldoende inspanning hebben geleverd om aan de vereisten
te voldoen op basis waarvan zij niet op de zwarte lijst terecht komen? Zo ja, welke
afspraken en kaders? Zo nee, waarom niet? Hoe wordt gewaarborgd dat het besluit tot
opzegging of blokkering van de bankrekening en de vereisten toetsbaar en verifieerbaar
zijn? Wanneer heeft de bank volgens de IRS voldaan aan de complianceplicht?

Antwoord 12

De IRS beoordeelt zelf of een financiële instelling (FI) voldoende inspanning heeft
geleverd. De kaders rondom deze beoordeling staan beschreven in paragraaf 2.12 van
de op 3 juli 2020 vernieuwde Leidraad FATCA/CRS. Hierin staat beschreven dat de IRS
verwacht dat een FI een redelijke inspanning levert om missende TINs te bemachtigen
en dat de inspanningen die een FI heeft geleverd om de TIN te verkrijgen als belangrijke
factor zal meewegen in de beoordeling of een FI non-compliant is. Daarbij heeft de
VS, onder andere in de brief van de US Treasury aan de Europese Commissie van 12 maart
2020, aangegeven in overleg te gaan met de belastingdiensten alvorens tot het aanwijzen
van een FI als non-compliant over te gaan. De expliciete boodschap vanuit de VS is
bovenal dat het niet nodig is om bankrekeningen te sluiten. De VS heeft FI’s hiertoe
uitgenodigd om met de IRS in gesprek te gaan over de gevallen waar nog een TIN of
Certificate of Loss of Nationality (CLN) mist en over de inspanning die de IRS in
dit kader van FI’s verlangt.

Wat betreft de vraag naar de toetsbaarheid en verifieerbaarheid van het besluit tot
opzegging of blokkering van de bankrekening en de vereisten verwijs ik naar de uitspraak
van het Kifid van 30 juli 2020. Hierin wordt het kader beschreven waaraan het opzeggen
van bankrekeningen wordt getoetst.

Vraag 13

Is u bekend hoeveel Nederlanders met een Amerikaanse nationaliteit en een saldo boven
het drempelbedrag van 50.000 dollar inmiddels nog geen TIN hebben aangeleverd, waarom
deze mensen dat nog niet hebben gedaan, en of zij voornemens zijn dit alsnog te doen?

Antwoord 13

Wij hebben van de NVB vernomen dat het om maximaal 200 gevallen boven het drempelbedrag
van 50.000 dollar gaat waarbij nog geen TIN of CLN is ontvangen. Binnen deze groep
hebben niet meer dan 20 klanten aan de banken aangegeven dat zij ook niet voornemens
zijn dat te gaan doen. De reden daarvoor is ons niet bekend.

Vraag 14

Waarom is in de IGA een drempelbedrag afgesproken van 50.000 dollar? Op welke manier
of op welk moment in het jaar wordt getoetst of een Accidental American boven of onder
het bedrag van 50.000 euro zit? Hoe ziet de rapportageverplichting eruit? Met welke
reden hebben verschillende banken aangegeven het gebruik van het drempelbedrag het
komende jaar te heroverwegen, zoals u meldde in de antwoorden op de eerdere Kamervragen?

Antwoord 14

De 50.000 dollar grens is vastgelegd in alle FATCA verdragen die de VS gesloten heeft.
De reden hiervoor sluit aan bij het oorspronkelijk doel van FATCA, namelijk om belastingontduiking
te voorkomen. Onder de 50.000 dollar grens wordt het risico daarop klein geacht, terwijl
er wel veel administratieve lasten ontstaan. De peildatum voor de financiële instellingen
om te toetsen of een rekening boven dat bedrag uitkomt ligt elk jaar op 31 december.
Indien het bedrag op de rekening 50.000 dollar of meer is dan moet er geïdentificeerd,
gecontroleerd en gerapporteerd worden. Banken kunnen er zelf voor kiezen om van de
drempel gebruik te maken en de meeste banken doen dit ook. Banken zouden ervoor kunnen
kiezen om de drempel te heroverwegen omdat het niet rapporteren van rekeningen tot
een drempelbedrag voor sommige banken hoge uitvoeringslasten met zich meebrengt. Na
navraag bij de NVB lijken er op dit moment toch geen concrete aanwijzingen dat banken
de toepassing van de 50.000 dollar drempel voor de te rapporteren rekeningen gaan
wijzigen.

Vraag 15

Op welke situaties doelde u toen u in de eerdere antwoorden schreef dat «Het Verdrag echter niet alle mogelijke situaties die als dubbele belasting kunnen
worden ervaren afdekt»? Hoe wordt voorkomen dat mensen dubbel belasting moeten betalen?

Antwoord 15

Het verdrag dekt situaties af die ontstaan doordat zowel de VS als Nederland over
hetzelfde inkomen belasting heffen. Doordat de VS echter het nationaliteitsbeginsel
hanteert en heft bij Amerikaanse staatsburgers die niet in de VS wonen, kan het zo
zijn dat de VS bepaalde inkomensbestanddelen belast die op basis van de Nederlandse
belastingwetgeving niet in de belastingheffing worden betrokken. Dit kan door Amerikaanse
staatsburgers die in Nederland wonen en in Nederland ook belasting betalen aanvoelen
als dubbele belasting. Strikt gezien ontstaat er dan echter géén dubbele belasting
waardoor het belastingverdrag geen uitkomst biedt.

Vraag 16

Herinnert u zich dat u schreef dat het afstand doen van de Amerikaanse nationaliteit
2.350 dollar kost exclusief mogelijke fiscale hulp van experts in Amerikaanse belastingen
en dat het aanvragen van een TIN een complexe en soms tijdrovende zaak is waarbij
de Accidental American jaarlijks belastingaangifte in de VS moet doen4

Antwoord 16

Ja.

Vraag 17

Deelt u de mening dat het Ministerie van Financiën Nederlandse Accidental Americans,
die óf afstand willen doen van hun Amerikaanse nationaliteit óf een TIN willen aanvragen
en aanlopen tegen de in vraag 16 genoemde kosten of complexe regelgeving, hulp en
expertise moet bieden? Zo ja, wanneer en op welke wijze gaat u met deze mensen in
gesprek? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 17

De keuze om afstand te doen van de Amerikaanse nationaliteit is een privékeuze, waarbij
de Nederlandse overheid geen rol speelt. Daarnaast is het ook niet aan het Ministerie
om advies te geven over de toepassing van wet- en regelgeving van andere landen.

Vraag 18

Klopt het dat het bewijs waarmee afstand wordt gedaan van de Amerikaanse nationaliteit
vóór 2010 gratis was, in 2010 op 450 dollar is gezet en in 2015 naar 2.350 dollar
is verhoogd? Klopt het dat de kostprijs rond de 21 dollar ligt?

Antwoord 18

Het klopt dat de kosten voor het CLN de afgelopen jaren zijn verhoogd. Van de VS begrijp
ik dat dit komt omdat zij in 2014 een nieuwe methode zijn gaan hanteren om de prijs
te bepalen van consulaire dienstverlening (de «Costs of Services Model»). Volgens
deze methode was de lagere prijs niet kostendekkend ten opzichte van de hoeveelheid
tijd en arbeid die gemoeid zijn met het verstrekken van een CLN. Voor een precieze
uitleg over de totstandkoming van het bedrag verwijs ik u naar de publicatie hierover
in de Federal Register.

Vraag 19

Deelt u de mening dat 2.350 dollar voor het bewijs waarmee afstand wordt gedaan van
de Amerikaanse nationaliteit een hoog bedrag is? Bent u bekend met de brief van het
Departement of the Treasury aan de DG van het EU-Tax Departement van 12 maart 2020
over de FATCA-regelgeving en de alinea over de kosten van het bewijs tot afstand van
de Amerikaanse Nationaliteit? Welke stappen heeft u in internationaal verband gezet
om te komen tot een verlaging van deze kosten? Wat is de huidige stand van zaken?
Is voor u duidelijk hoe het bedrag van 2.350 dollar tot stand komt en wat adviseert
u Accidental Americans die geen TIN/SSN willen aanvragen en geen 2.350 dollar hebben
om de aanvraag tot opzeggen Amerikaanse nationaliteit te bekostigen?5

Antwoord 19

Ik deel uw mening dat de kosten voor de afstandsprocedure hoog zijn in vergelijking
met de kosten van andere landen en ben bekend met de brief van het Department of the
Treasury van 12 maart 2020. Deze brief is een antwoord op de brief van het Finse voorzitterschap
van 11 december 2019. Mijn voorganger heeft in EU verband initiatief genomen voor
deze brief en dankzij hem is de opmerking over de hoge kosten van de afstandsprocedure
in de brief opgenomen. Ook heeft hij de VS meerdere malen (ook mondeling) gewezen
op de relatief hoge kosten van de CLN en ook ik blijf me in mijn contacten met de
VS inzetten voor het vereenvoudigen van de afstandsprocedure en het verlagen van de
kosten daarvan. Voor een overzicht van de totstandkoming van het bedrag van 2.350
dollar verwijs ik naar mijn antwoord bij de vorige vraag.

Ik snap dat voor sommige Accidental Americans de hoge kosten van het opzeggen van
de Amerikaanse nationaliteit een financiële belemmering kunnen zijn. Ik heb echter
geen zicht op individuele financiële situaties en kan daar geen advies over geven.
Wel zal ik zoals reeds aangegeven bij de VS blijven aandringen op verlaging van deze
kosten. Dit is echter een eigen overweging van de VS.

Vraag 20

Wat zijn de gevolgen voor Accidental Americans, als blijkt dat zij niet tijdig aan
de vereiste administratieve verplichtingen tot opzegging kunnen voldoen, nadat zij
een tijdelijk bewijs hebben verkregen om de bank te laten zien dat de opzegging van
de Amerikaanse nationaliteit in gang is gezet?

Antwoord 20

Wanneer Accidental Americans de procedure om afstand te doen van hun nationaliteit
opstarten dan kunnen zij een verklaring krijgen dat zij deze procedure in gang hebben
gezet. Ik ga ervan uit dat u met «tijdelijk bewijs» op deze verklaring doelt. Binnen
welke termijn een belastingplichtige na het in gang zetten van de procedure een CLN
ontvangt is afhankelijk van de doorlooptijd op het Amerikaans Consulaat. Momenteel
ligt de verwerking van CLN’s nog steeds stil. Dit komt omdat de VS hun diplomatieke
activiteiten tijdelijk hebben afgeschaald vanwege de Covid-19 crisis. De VS heeft
aangegeven dat wanneer de Covid-19 omstandigheden in Nederland veranderen de activiteiten
ook weer worden opgeschaald.

Van belang is dat het voldoen aan de aangifteplicht geen voorwaarde is om de CLN te
verkrijgen. De IRS heeft na het verlenen ervan wel toegang tot de CLN’s en behoudt
zich het recht voor om te controleren of er aan de aangifteverplichtingen is voldaan,
maar dit verhindert dus niet het opzeggen van de Amerikaanse nationaliteit.

Vraag 21, 22

Heeft een gesprek met andere EU-lidstaten en de vertegenwoordigers van banken, waarnaar
u verwees in de antwoorden op de eerdere schriftelijke vragen van de leden Omtzigt,
Van Weyenberg en Lodders al plaatsgevonden? Zo ja, kunt u een uitgebreide toelichting
op het gesprek geven? Zo nee, wanneer gaat dit plaatsvinden, met welke andere Europese
landen heeft u hierover contact en wat is de Nederlandse inzet?

In hoeverre heeft u overleg met andere (EU-lid)staten, die ook (in steeds grotere
mate) met deze problematiek te maken hebben, zoals Frankrijk en Duitsland en een niet
EU-lid als het Verenigd Koninkrijk? Wat is de inzet van deze landen in de bilaterale
overleggen met de VS?

Antwoord 21, 22

Door de Covid-19 crisis is er ook in EU verband minder contact geweest over FATCA.
De landen waarmee ik in het algemeen het meeste contact heb over FATCA zijn Duitsland,
Frankrijk en België. Van deze landen begrijp ik dat zij positief staan ten opzichte
van de uitleg van de IRS in de brief van 12 maart en de uitnodiging van de IRS om
met de banken in gesprek te gaan. Daarnaast hebben we aangeboden aan de banken om
ze in contact te brengen met de Amerikaanse autoriteiten. De banken hebben aangegeven
dit het liefst in EU verband te doen, via de gezamenlijke vereniging voor Europese
banken, de European Banking Federation.