Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Laçin over het bericht dat plastic afval nauwelijks gerecycled wordt

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat)
(ontvangen 1 juli 2020).

Vraag 1

Klopt het dat er nauwelijks afnemers zijn voor gerecycled plastic en de hoeveelheden
zich inmiddels ophopen?1

Antwoord 1

De daling van de prijs van virgin plastics als gevolg van de dalende olieprijs verslechtert
de concurrentiepositie van recyclaat. Daarnaast is, mede door bijvoorbeeld de stilvallende
productie in de auto-industrie, het aantal afnemers van recyclaat afgenomen.

Vraag 2

Kunt u verder toelichten waarom het hier «een grote uitdaging» betreft? Hoe pakt u
deze uitdaging op?

Antwoord 2

Plasticrecyclaat kan in prijs nog niet concurreren met virgin plastic. Voor een substantieel
deel van de plasticstroom ontbreekt een hoogwaardige toepassing en daarmee een volwassen
marktvraag naar het recyclaat.

De coronacrisis legt dergelijke structurele uitdagingen binnen de sector bloot. Ook
vóór de coronacrisis was de uitdaging voor de kunststofketen om de verschillende soorten
plastic hoogwaardig te kunnen recyclen en het recyclaat af te kunnen zetten.

Er is niet één oplossing voor deze situatie. Ik wil samen met alle betrokken partijen
kijken wat er gedaan kan worden. Binnenkort organiseert het Versnellingshuis CE een
rondetafelbijeenkomst. Hierin worden de relevante spelers uit de kunststofketen bij
elkaar gebracht om te bezien wat op korte en op langere termijn nodig is en hoe de
samenwerking binnen de keten kan worden versterkt. Hierbij betrekt het Versnellingshuis
de partijen uit het netwerk van het Plastic Pact NL en de Transitieagenda Kunststoffen.

Het is daarbij belangrijk om op korte en op lange termijn vast te houden aan de gestelde
doelstellingen. De recycling van plastics wordt gestimuleerd door middel van verschillende
wettelijke normen en verwerkingsstandaarden. Deze normen en standaarden gelden ook
in tijden van crises en bieden de recyclingmarkt zekerheid.

Tegelijkertijd zet ik op Europees niveau in op het versnellen van de in het Europese
Actieprogramma Circulaire Economie aangekondigde verplichting voor toepassing van
plastic recyclaat in nieuwe producten en verpakkingen.

Vraag 3

Kunt u uiteenzetten wat u sinds de brandbrief van de branchevereniging in april 2020
inmiddels hebt ondernomen?

Antwoord 3

Ik ben in gesprek met de betrokken partijen en heb recent een werkbezoek aan Van Werven
Recycling afgelegd waar ik de groeiende voorraad recyclaat zelf heb kunnen zien en
heb gesproken over de problemen die spelen en de mogelijke oplossingsrichtingen. Zoals
ik aangaf in mijn antwoord op vraag 2, komt er binnenkort een rondetafelbijeenkomst
om dit ook in een breder gremium te bespreken.

Daarnaast financier ik de versnelling van lopende normalisatie (NEN-)trajecten voor de ontwikkeling van private normen met afspraken over de specificaties van
recyclaat. Dit is een belangrijke stap in de verdere marktontwikkeling in toepassing
van recyclaat.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit probleem aantoont dat niet alles aan de markt overgelaten
kan worden en het oplossen van dit probleem wet- en regelgeving van de overheid vergt?

Antwoord 4

Niet alles kan aan de markt worden overgelaten, maar de overheid kan ook niet alles
oplossen. Het gaat om de toepassing van een juiste mix van beleidsinstrumenten waarbij
steeds gekeken moet worden wat het geëigende niveau is om zaken te regelen. Als het
gaat om een verplichting van een bepaald percentage recyclaat in kunststofproducten,
dan ben ik ervan overtuigd dat dit in EU-verband tot stand moet komen.

Vraag 5

Op welke wijze kan een minimumeis voor hergebruikt plastic de recycling bevorderen?
Wordt hiermee ook een minimum hoeveelheid te gebruiken gerecycled plastic bedoeld?

Antwoord 5

Hiermee wordt inderdaad een minimum hoeveelheid te gebruiken plastic recyclaat bedoeld.
Als dit verplicht wordt gesteld, zijn alle producenten van kunststofproducten verplicht
om een percentage recyclaat in nieuwe producten «bij te mengen». Dit zorgt voor een
grotere vraag naar recyclaat.

Vraag 6

Wacht u op een Europees besluit, dat er misschien nooit komt? Waarom bent u niet bereid
dit nu al voor Nederland te regelen?

Antwoord 6

Het voorschrijven dat een product een verplicht percentage recyclaat moet bevatten
is effectiever op EU-niveau en waarborgt het gelijke speelveld. Ik heb tijdens de
Milieuraad op 23 juni jongstleden bij de Europese Commissie erop aangedrongen om binnen
een jaar tot een Europese verplichte toepassing van plastic recyclaat te komen en
zal dit blijven doen. Diverse bedrijven en regionale overheden hebben al aangeboden
om de lidstaten en de Europese Commissie te ondersteunen in deze versnelde aanpak.

Mogelijk kan het recent bekendgemaakte herstelpakket van de Commissie helpen om de
problemen met recyclaat te bespoedigen en ook aanleiding zijn om dit wetgevingsvoorstel
te bespoedigen.

Vooruitlopend op Europese wet- en regelgeving zijn er afspraken gemaakt in het Europees
en Nederlands Plastic Pact om de toepassing van recyclaat te bevorderen. De Europese
Commissie heeft bovendien in de Green Deal en in het nieuwe actieplan voor een circulaire
economie aangekondigd dat zij voor onder meer verpakkingen, voertuigen en bouwmaterialen
een verplicht percentage recyclaat zal voorstellen (in 2021/2022). Daarnaast zijn
er al (EU-)voorschriften die een verplicht percentage recyclaat voorstellen: kunststoffen
drankflessen van maximaal 3 liter moeten op grond van de SUP richtlijn vanaf 2025
voor minstens 25 procent uit gerecyclede kunststoffen bestaan en vanaf 2030 voor minstens
30 procent.