Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over het weren van zwangerschappen en baby’s in huurwoningen

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
21 oktober 2019).

Vraag 1 en 2

Wat is uw reactie op het bericht dat huurders geen baby’s mogen krijgen in bepaalde
huurwoningen in Amsterdam?1

Is hier sprake van uitsluiting en discriminatie van zwangere vrouwen en mensen met
een kinderwens? Zo nee, hoe verhoudt de genoemde beperking in huurcontracten zich
tot de wet- en regelgeving omtrent wonen, zelfbeschikking en vrijheid in ons land?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 1 en 2

Uit het door het lid Beckerman aangehaalde bericht en uit bij de betrokken verhuurder,
Vereniging Hendrick de Keyser2, verkregen informatie blijkt dat het niet gaat om discriminatie van zwangere vrouwen
en mensen met een kinderwens. De verhuurder vindt de betrokken woningen aan de Lange
Leidsedwarsstraat te Amsterdam qua indeling ongeschikt (veelal tweekamerwoningen met
één slaapkamer) en te gehorig om te worden bewoond door gezinnen. De betrokken verhuurder
heeft aangegeven geen pogingen te hebben gedaan en ook niet voornemens te zijn om
de huur van een van de betrokken woningen te beëindigen wegens het feit dat er een
of meer kinderen in de woning wonen. Omwille van de veiligheid van de huurders zelf,
heeft de verhuurder naar eigen zeggen sinds kort in enkele huurcontracten die voor
de betrokken woningen aan kandidaat-huurders worden aangeboden de bepaling opgenomen
dat het gehuurde is bestemd voor maximaal twee personen. De verhuurder heeft aangegeven
met dit beding te beogen de veiligheid van de betrokken huurders te waarborgen alsmede
overbewoning en burenoverlast te voorkomen. De wet staat hiervoor niet in de weg.
Maar ook dan kan een derde bewoner geen reden zijn voor huurbeëindiging als het met
drie personen bewonen van de woning niet leidt tot gevaarlijke situaties voor de huurders
of tot burenoverlast.

De wet- en regelgeving omtrent wonen bevat geen bepalingen over het al dan niet met
kinderen mogen bewonen van woningen. Maar het recht op gezinsvorming is een grondrecht.
Een beding in een huurcontract dat in de woning geen kinderen mogen wonen, is daarmee
in strijd. En het enkele feit dat in een woning een of meerdere (kleine) kinderen
wonen, levert nog geen gevaarlijke situaties of burenoverlast op.

Ik wijs er op dat huurcontracten van woonruimte niet buitengerechtelijk kunnen worden
ontbonden door verhuurders. De betrokken verhuurder heeft aangegeven daarvan op de
hoogte te zijn en geen intentie te hebben om daarvan af te wijken. En ook als de verhuurder
het huurcontract niet ontbindt maar opzegt, kan alleen de rechter de huur beëindigen
als de huurder niet schriftelijk instemt met de huuropzegging.

Het veroorzaken van (ernstige) overlast kan een reden zijn voor de rechter om de ontbinding
of huurbeëindiging toe te staan op de grond dat de huurder zich niet als goed huurder
gedraagt3. Het geluid dat kleine kinderen gewoonlijk voortbrengen, kwalificeert niet als ernstige
overlast. Maar het oordeel is, zoals gezegd, uiteindelijk aan de rechter.

Bovendien mag in de huurovereenkomst niet ten nadele van de huurder worden afgeweken
van de huurrechtregels voor woonruimte. Een eventueel beding in de huurovereenkomst
dat de geboorte van een kind van de huurders een reden is om de huurovereenkomst te
beëindigen, is daardoor juridisch van geen enkele waarde.

Vraag 3

Is dit het enige voorbeeld waar zwangere vrouwen, zwangerschappen en baby’s worden
geweerd, of zijn er nog meer zaken bekend waarin dit gebeurt? Zo ja, waar en om welke
verhuurders gaat het?

Antwoord 3

Mij zijn dergelijke voorbeelden niet bekend.

Vraag 4

Vindt u het wenselijk dat mensen ten tijde van een woooncrisis op deze manier worden
geïntimideerd om een huurcontract te tekenen of worden uitgesloten waardoor de woningnood
verergert, waar (ongeboren) kinderen bij zijn betrokken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 4

Uit het artikel maak ik op dat een van de betrokken huurders het beding dat de woning
geschikt is voor maximaal twee personen als een licht intimiderende voorwaarde ervaren
heeft. En de huidige overspannen woningmarkt in Amsterdam brengt met zich mee dat
kandidaat-huurders mogelijk met voorwaarden akkoord gaan waarmee zij in een meer ontspannen
woningmarkt niet akkoord zouden gaan. Maar de betrokken verhuurder heeft aangegeven
dat hij niet beoogt huurders met (ongeboren) kinderen uit te sluiten, maar de betrokken
woningen aan voor die woningen geschikte huishoudens te verhuren en burenoverlast
te voorkomen.

Bij woningtoewijzing neemt de betrokken verhuurder naar eigen zeggen overigens niet
alleen de gezinssituatie van kandidaat-huurders in overweging, maar beoordeelt onder
meer ook of het inkomen van de kandidaat-huurders voldoende is om de huur te kunnen
betalen.

Maar zoals gezegd zijn bepalingen in huurcontracten voor woonruimten die ten nadele
van huurders afwijken van het huurrecht, nietig. Die nietigheid kan bij de rechter
worden ingeroepen.

Vraag 5 en 6

Wat gebeurt er met geweigerde mensen die zwanger zijn of zwanger willen worden bij
de betreffende huurwoningen? Kunt u toelichten hoe u zich concreet en op korte termijn
gaat inspannen voor woningzoekenden?

Wat gebeurt er met de ouders en kinderen die er nu wonen? Kunt u garanderen dat zij
geen onevenredige huurverhogingen of andere maatregelen dan wel klachten aan hun broek
krijgen omdat de verhuurder ze liever uit de huurwoning wil hebben? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5 en 6

Particuliere verhuurders zijn vrij om te kiezen aan wie zij hun woning willen verhuren,
uiteraard zonder daarbij te discrimineren. Zo toetsen verhuurders doorgaans of het
inkomen van kandidaat-huurders voldoende is om de gevraagde huur te kunnen betalen.

Voor huurders die al in de betrokken woningen wonen en zwanger zijn of willen worden,
geldt zoals hierboven aangegeven dat het oordeel of de verhuurder de huur kan beëindigen
aan de rechter is en dat bepalingen die ten nadele afwijken van de huurrechtbepalingen
nietig zijn.

Vergroting van het huishouden door het krijgen van kinderen is geen aanleiding tot
hogere huurverhogingen. Als de betrokken huurders een gereguleerd huurcontract hebben,
moet de verhuurder zich houden aan de maximaal toegestane jaarlijkse huurverhoging
die mede afhankelijk is van het huishoudinkomen. Tegen huurverhogingen die het toepasselijke
maximum overschrijden kunnen huurders met succes bezwaar maken. Als de betrokken huurders
een geliberaliseerd huurcontract hebben, gelden er geen wettelijke beperkingen in
de jaarlijkse huurverhoging maar gelden de daarover in het huurcontract gemaakte afspraken.

In een meer ontspannen woningmarkt hebben woningzoekenden meer mogelijkheden om door
hen gewenste en voor hen geschikte woningen te vinden. Om de huidige woningschaarste
te verkleinen, neemt het kabinet diverse maatregelen. Zo heb ik woondeals gesloten
met vijf grote stedelijke regio’s, waaronder Metropoolregio Amsterdam, met afspraken
die moeten leiden toe versnelling van de woningbouw. En onlangs heeft het kabinet
aangekondigd dat het twee miljard euro investeert om woningbouw te bevorderen en het
aandeel van de WOZ in het woning-waarderingsstelsel gaat begrenzen waardoor mogelijkheden
voor liberalisatie van woningen in het gereguleerde huursegment beperkt worden.4

Vraag 7

Welke mogelijkheden zijn er en welke hebt u nodig om ervoor te zorgen dat bepalingen,
die tegen de (grond)rechten van mensen in gaan, niet opgenomen mogen worden in huurcontracten?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

De wet biedt huurders bescherming tegen bepalingen in het huurcontract die in strijd
zijn met het huurrecht of met ander (grond)recht.

In het Burgerlijk Wetboek staat bepaald dat bedingen in huurcontracten die ten nadele
van de huurder afwijken van de huurrechtbepalingen voor woonruimte, nietig zijn. Het
oordeel over dergelijke bedingen is uiteindelijk aan de rechter.

In de Grondwet is bepaald dat discriminatie niet is toegestaan.

Huurders kunnen voor juridisch advies over de geldigheid van bedingen in hun huurcontract
die strijdig lijken met het (huur)recht of ander recht terecht bij Het Juridisch Loket5 dat vestigingen heeft door het hele land, of bij lokale huurteams dan wel andere
lokale huurdersondersteuners.