Brief regering : Advies Landsadvocaat kerncentrales Eemshaven

Nr. 138 BRIEF VAN DE MINISTER VAN KLIMAAT EN GROENE GROEI

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 februari 2025

Op 22 november jl. (Kamerstuk 32 645, nr. 132) is de Kamer geïnformeerd over het gebied Eemshaven in verband met het locatieonderzoek
naar de vestiging van twee nieuwe kerncentrales. Het kabinet is zich bewust van de
gevoeligheden in Groningen en kent de politieke wensen. Daarom is in die brief aangekondigd
om te onderzoeken of en zo ja op welke gronden Eemshaven buiten het locatieonderzoek
voor de nieuwbouw van kerncentrales kan worden gelaten, zonder dat dit leidt tot onaanvaardbare
vertraging of risico’s. Dit onderzoek is uitgevoerd door de landsadvocaat en is als
bijlage bij deze brief gevoegd. De conclusie van de landsadvocaat is dat de gevraagde
mate van zekerheid niet gegeven kan worden.

Het is een dilemma voor het kabinet. Enerzijds vindt het kabinet het niet gepast Eemshaven
te onderzoeken gelet op de afspraken die gemaakt zijn om Eemshaven te schrappen als
waarborggebied. Anderzijds vindt het kabinet zorgvuldigheid en robuuste besluitvorming
cruciaal. Alles afwegende en met het oog op het advies van de Landsadvocaat trekt
het kabinet de conclusie dat het helaas niet mogelijk is om het gebied Eemshaven op
voorhand van de m.e.r.-procedure uit te sluiten en daarbij tegelijkertijd tot een
juridisch houdbaar besluit te komen. Het niet onderzoeken van het gebied Eemshaven
leidt tot een te groot juridisch risico waarbij uiteindelijk het projectbesluit door
de Raad van State vernietigd zou kunnen worden. Overeind blijft dat het kabinet beleidsmatig
Eemshaven zal schrappen als waarborglocatie voor kerncentrales, zoals beschreven in
de Kamerbrief van 22 november jl.

Dat betekent overigens dat er slechts gekeken zal moeten worden of er reële locatie-alternatieven
beschikbaar zijn in het gebied Eemshaven. En indien dit het geval is, deze locatie-alternatieven
onderdeel worden van het locatie-onderzoek naar de bouw van twee kerncentrales en
worden beschreven in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD). In deze concept
NRD worden de locaties beschreven, waar nader onderzoek naar zal worden gedaan. Dit
betekent een extra inspanning en zal ook extra tijd vergen. Daarentegen zou het niet
meenemen van Eemshaven naar alle waarschijnlijkheid in de toekomst tot (meer) vertraging
leiden, omdat er dan in een heel laat stadium alsnog aanvullend onderzoek moet worden
verricht om tot een houdbaar besluit te komen. De impact zal dan alleen groter zijn,
omdat een deel van het onderzoek dan opnieuw moet. Bovendien belemmert dit dan andere
werksporen zoals de financiering en technologieselectie in belangrijke mate.

Op basis van het locatie-onderzoek zal ik in overeenstemming met de Minister van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening vervolgens een keuze maken over de voorkeurslocatie voor deze
twee kerncentrales. Deze keuze wordt gemaakt op basis van een integrale effectanalyse,
waarbij een weging plaatsvindt van onder andere technische-, milieu- en omgevingsfactoren
(waaronder draagvlak). Daarbij vindt het kabinet het zeer belangrijk rekening te houden
met de gevoelens in de samenleving. Dit is bij de aankondiging van de projectprocedure
in de brief van 9 december 2022 toegelicht.

Voor een meer gedetailleerde toelichting op de afwegingen rondom de projectprocedure
en de effecten op de planning wordt verwezen naar de beantwoording van de schriftelijke
vragen van het lid Erkens1, die bij deze brief zijn gevoegd.

Kernenergie is een veilige manier van energie opwekking en onmisbaar in de toekomstige
energievoorziening van ons land. Het kabinet realiseert zich echter wel dat er over
dit besluit zorgen bestaan en dat het niet aansluit op politieke en bestuurlijke wensen.
Ook ziet het kabinet dat in de provincie Groningen en in het bijzonder de gemeente
Het Hogeland veel ambities samenkomen. Daarover gaat het kabinet graag het gesprek
aan.

De Minister van Klimaat en Groene Groei, S.T.M. Hermans