Brief regering : Vijfde specifieke steunpakket voor de culturele en creatieve sector

35 420
Noodpakket banen en economie

Nr. 458 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 januari 2022

Inleiding

Om het aantal coronabesmettingen terug te dringen heeft het kabinet op 12 november
2021 besloten om de corona maatregelen verder aan te scherpen. Vanwege oplopende besmettingen
zag het kabinet zich genoodzaakt aanvullende maatregelen te nemen. Tot 14 januari
jl. betekende dit een algehele sluiting van culturele en creatieve sector. Vanaf 15 januari
is kunst- en cultuurbeoefening weer mogelijk. Met de nieuwe maatregelen per 26 januari
gaan de deuren voor culturele en creatieve sector weer open, maar onder voorwaarden.
Nog steeds gelden er strenge beperkingen voor het aantal personen in een zaal en een
verplichte sluitingstijd om 22 uur.

Deze beperkingen maken aanvullende ondersteuning voor de sector noodzakelijk.

Het vorige kabinet heeft daarom – bovenop de generieke steunpakketten – een extra
specifiek steunpakket voor de culturele sector beschikbaar gesteld van € 195,1 miljoen.1 Naar aanleiding van de nieuwe maatregelen per 26 januari jl. heeft het huidige kabinet
besloten aanvullend € 56,5 miljoen beschikbaar te stellen voor specifieke steun voor
de sector van 1 februari tot en met 8 maart, waarbij dit bedrag wordt bijgesteld als
er na 15 februari versoepelingen mogelijk zijn. Hiermee komt het totaal beschikbare
bedrag voor dit steunpakket op € 251,6 miljoen.

In totaal is sinds het begin van de coronacrisis meer dan € 1,8 miljard aan specifieke
steun voor de culturele en creatieve sector ter beschikking gesteld, naast de generieke
steunpakketten. Deze brief schetst de uitwerking van dit vijfde steunpakket voor de
periode tot en met 8 maart voor de culturele en creatieve sector en informeert u over
de voortgang van een aantal moties en toezeggingen uit het wetgevingsoverleg cultuur
van 22 november jongstleden.

Vijfde steunpakket culturele en creatieve sector

De totale beschikbare € 251,6 miljoen wordt als volgt verdeeld:

– € 76,5 miljoen voor instellingen in de basisinfrastructuur, instellingen die subsidie
ontvangen via de Erfgoedwet en instellingen met een meerjarige subsidie van de rijkscultuurfondsen.

– € 30 miljoen voor verlenging van de directe steun aan makers.

– € 8,6 miljoen voor een regeling via het Mondriaan Fonds ter ondersteuning van musea.

– In totaal € 111,5 miljoen voor de suppletieregelingen ter ondersteuning van de beperkende
maatregelen in theaters, (pop)podia en concertzalen bij het Fonds Podiumkunsten.

– € 25 miljoen voor de voorzetting van de lening bij Cultuur+Ondernemen met een looptijd
tot het einde van het tweede kwartaal van 2022.

– Met behoud van budget verlenging van de opengestelde monumentenlening van het Nationaal
Restauratiefonds tot het einde van het tweede kwartaal van 2022.

Steun voor instellingen in BIS, erfgoedwet of bij de Rijkscultuurfondsen

Vanwege de bijzondere verantwoordelijkheid van het Rijk stel ik in totaal € 76,5 miljoen
beschikbaar voor de periode 28 november 2021 tot en met 8 maart 2022 voor de instellingen
die worden gefinancierd in de basisinfrastructuur, via de Erfgoedwet, via andere onderdelen
van het Ministerie van OCW en instellingen die een meerjarige subsidie van de rijkscultuurfondsen
ontvangen

De aanvullende subsidie wordt berekend volgens de uitgangspunten van eerdere steunpakketten.
Zij wordt als volgt verstrekt:

– De aanvullende subsidie dekt gedeeltelijk de gederfde eigen inkomsten en vormt een
aanvulling op de reguliere subsidie.

– De aanvullende subsidie wordt berekend op basis van ongeveer 15 procent van de eigen
inkomsten per jaar, waarbij als grondslag het gemiddelde wordt genomen van de behaalde
eigen inkomsten in de jaren 2018 en 2019. Door het karakter van hun BIS-subsidie geldt
voor regionale musea dat de ondersteuning bestaat uit 12,5 procent van dit subsidiebedrag.

– De aanvullende subsidie heeft een maximum van twee maal het structurele subsidiebedrag
dat de instelling heeft ontvangen in 2019.

– In aanmerking komen instellingen die in 2019 minimaal 15 procent aan eigen inkomsten
hadden.

– Instellingen die geen of nauwelijks publieksactiviteiten uitvoeren zijn uitgesloten.

– Festivals en biënnales ontvangen op basis van deze rekenregel een aanvullende subsidie.

Binnen dit onderdeel is € 3 miljoen beschikbaar voor een specifieke voorziening bij
het Filmfonds. Net als in eerdere steunpakketten zijn deze middelen bedoeld om meerkosten
te dekken die ontstaan bij filmen door maatregelen ten gevolge van COVID-19.

Steun voor makers

De coronacrisis blijft de culturele en creatieve zzp’ers hard raken. Het is van groot
belang dat de kennis en kunde van zzp’ers voor de sector beschikbaar blijft.

Daarom worden verschillende subsidieregelingen voor makers bij de rijkscultuurfondsen
verlengd met een hoger budget. Voor financiële ondersteuning van amateurkoepels komt
er steun via het Fonds voor Cultuurparticipatie. Daarnaast stel ik middelen beschikbaar
voor een aantal private initiatieven die via eerdere pakketten ondersteuning ontvingen.

Ik stel in totaal € 30 miljoen beschikbaar om culturele professionals te ondersteunen.
Dit bedrag verdeel ik als volgt:

– € 15 miljoen via de zes rijkscultuurfondsen. De fondsen kunnen zo regelingen met directe
steun voor makers voortzetten. Het gaat om regelingen voor werkbudgetten, beurzen
en steun voor experimenteel onderzoek.

– € 10 miljoen voor het Steunfonds Rechtensector. Het doel van dit fonds is om makers
en uitvoerende kunstenaars uit de gehele creatieve en culturele sector financieel
te ondersteunen. Via eerdere rondes wist dit fonds duizenden makers te bereiken.

– € 3,5 miljoen voor het Abraham Tuschinski Fonds om de productie van Nederlandse bioscoopfilms
te ondersteunen. Dit private fonds wordt gevuld door de Nederlandse bioscopen, filmtheaters
en filmdistributeurs die per verkocht kaartje een afdracht doen. Vanwege de beperkingen
heeft het fonds onvoldoende middelen om de productie van Nederlandse bioscoopfilms
te ondersteunen en filmmakers te betalen.

– € 1,5 miljoen aan de Koninklijke Bibliotheek om tegemoet te komen aan de hoge vraag
naar ebooks. Het bedrag is bestemd voor de rechthebbenden (auteurs, vertalers, illustratoren
en uitgevers) vanwege de extra uitleningen van hun werken.

Compensatieregelingen bij het Fonds Podiumkunsten

Het kabinet heeft oog voor zzp’ers, makers en technici in het niet-gesubsidieerde
deel van de podiumkunstensector. Daarom zullen producenten van professionele live-voorstellingen
en -concerten worden gecompenseerd voor gederfde inkomsten uit de kaartverkoop middels
een compensatieregeling bij het Fonds Podiumkunsten. Voor de periode 28 november tot
en met 31 januari zal de regeling op korte termijn open worden gesteld. Hierbij wordt
tot 85% van de kaarten voor deze activiteiten opgekocht, ook als deze activiteiten
door de coronamaatregelen zijn geannuleerd. Alle professionele live-voorstellingen
en -concerten komen in aanmerking, met uitzondering van activiteiten van meerjarig
rijksgesubsidieerde instellingen, vergunningsplichtige evenementen en buitenlandse
producties. Voor de periode van 1 februari tot en met 8 maart zal het Fonds Podiumkunsten
een nieuwe suppletieregeling opstellen en daar op korte termijn over communiceren.

Daarnaast maakt het Fonds Podiumkunsten een compensatieregeling voor podia en organisatoren
die te maken kregen met de capaciteitsbeperking van 1.250 bezoekers in de periode
12 november tot 28 november, zoals vermeld in de brief van het kabinet van 16 november
2021. Voor de compensatieregelingen heeft het fonds tot en met 8 maart 2022 in totaal
€ 122,5 miljoen beschikbaar, € 111,5 miljoen uit de nieuwe steunpakketten en € 11
miljoen die nog beschikbaar is uit een eerdere tranche.2

Steun aan musea

Via het Mondriaan Fonds wordt € 8,6 miljoen beschikbaar gesteld ter ondersteuning
van musea. Deze middelen worden gebruikt om instellingen gedeeltelijk te compenseren
voor de verplichte sluiting vanaf 18 december 2021.

Stand van zaken moties en toezeggingen

In het Wetgevingsoverleg van 22 november jongstleden is een aantal moties aangenomen
dat verband houdt met de Corona-crisis. In een eerdere Kamerbrief heeft het kabinet
laten weten de looptijd van de subsidieregeling evenementen (TRSEC) te verlengen tot
en met het derde kwartaal.3 Daarmee beschouw ik de motie 35 925 VIII, nr. 113 van het Kamerlid Kwint c.s. als afgedaan.

De motie van het Kamerlid Westerveld c.s. verzocht de regering de sector op te roepen
de middelen uit de steunpakketten bij de zzp’ers en flexwerkers terecht te laten komen.
Ik heb oog voor de moeilijke positie waarin culturele zzp’ers en flexwerkers verkeren.
In alle specifieke steunpakketten voor de culturele en creatieve sector zijn er daarom
regelingen speciaal voor makers. Mijn voorganger heeft in eerdere Kamerbrieven en
in beschikkingen aan BIS- en Erfgoedwetinstellingen altijd de oproep gedaan de middelen
in te zetten om zzp’ers door te betalen. Sinds september 2021 is hier de compensatieregeling
uitgevoerd door het Fonds Podiumkunsten bijgekomen, zoals hierboven is beschreven.
Door deze compensatie is er bij die voorstellingen en concerten ook de mogelijkheid
om zzp’ers met wie afspraken waren gemaakt te compenseren. Daarmee beschouw ik deze
motie met nummer 35 925 VIII, nr. 90 als afgedaan.

De brief van het kabinet van 14 december 2021 kondigde verder aan dat er bestuurlijke
afspraken zouden volgen over doorbetaling van verplichtingen bij geannuleerde of beperkt
mogelijke voorstellingen.4 Mijn ambtsvoorganger heeft in dit kader met de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten
(NAPK) en de Vereniging Vrije Theaterproducenten (VVTP) afgesproken dat met de middelen
uit de steunpakketten zelfstandigen zo volledig mogelijk worden doorbetaald. De Taskforce
Culturele en Creatieve Sector heeft daarnaast een voorstel gedaan om te komen tot
een breder kader dat voor meer terreinen kan gelden, om ook daar te zorgen voor een
eerlijke verdeling van de steun onder alle betrokkenen. De Code Fair Practice is daarbij
het vertrekpunt. Ik waardeer de inzet van de Taskforce hiervoor en zal over de voorstellen
nader in gesprek gaan met de sector. Ook overleg ik met de medeoverheden welke rol
zij in hun eigen subsidierelatie met instellingen kunnen spelen.

Tot slot

Deze brief bevat een uitwerking van het vijfde steunpakket voor cultuur.

Voor het culturele en creatieve veld staan de komende jaren in het teken van herstel,
vernieuwing en groei. Het coalitieakkoord bevat hiervoor heldere uitgangspunten en
extra, structureel budget. Er liggen jaren voor ons waarin we steeds weer bevestigd
zullen zien hoe zwaar de pandemie de sector heeft geraakt. Dit geeft mij extra motivatie
en energie om voor al die mensen in de sector aan de slag te gaan.

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
G. Uslu