Brief regering : Hoofdpunten van een voorgenomen wijziging van het Handelsregisterbesluit 2008 e.a.

Nr. 444
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 juli 2020

Met deze brief informeer ik u over een voorgenomen wijziging van het Handelsregisterbesluit
2008, het Financieel besluit handelsregister 2014 en het Besluit SUWI. De aanpassing
is nodig om uitvoering te geven aan enkele onderdelen van een recente wijziging van
de Handelsregisterwet 2007 (hierna: de wetswijziging)1. De wetswijziging is in juni 2019 tot wet verheven en gepubliceerd, maar de betreffende
onderdelen kunnen pas in werking treden als de bijbehorende uitvoeringsbepalingen
zijn vastgesteld. Het gaat om middelen en bevoegdheden van de Kamer van Koophandel
(hierna: KvK) om de kwaliteit en het functioneren van het handelsregister te versterken.
Tijdens de behandeling van de wetswijziging in de Tweede Kamer2 heb ik toegezegd dat ik u over de hoofdlijnen van de uitvoeringsbepalingen zou informeren
voorafgaand aan de internetconsultatie van het ontwerpbesluit.

De brief beschrijft hierna kort de inhoudelijke onderdelen die ik met het ontwerpbesluit
wil regelen. Daarna licht ik enkele onderwerpen nader uit. Deze zijn noemenswaardig
vanwege de effecten die die onderdelen hebben voor de balans tussen de openbaarheid
van het handelsregister en de bescherming van de persoonsgegevens. Ook geef ik in
het ontwerpbesluit invulling aan de motie van de leden Amhaouch (CDA) en Wörsdörfer
(VVD) over het standaard afschermen van het woonadres bij ondernemers van ondernemingen
ondergebracht in rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid3.

1. Aanleiding voor wijziging van het Handelsregisterbesluit 2008 e.a.

Als basisregistratie voor gegevens over rechtspersonen en ondernemingen en hun samenstelling
neemt het handelsregister een belangrijke positie in het economisch verkeer. De gegevens
uit het handelsregister geven deelnemers aan het handelsverkeer zekerheid over met
wie of wat voor een onderneming ze te maken hebben. Het handelsregister speelt zo
ook een belangrijke rol bij het bestrijden van fraude in het handelsverkeer. Als onderdeel
van de gegevenshuishouding van de overheid draagt het voorts bij aan het efficiënt
functioneren van de overheid.

De in 2019 vastgestelde wijzigingen van de Handelsregisterwet 2007 versterken die
functies en breiden de doelbinding uit met «de rechtshandhaving door de overheid».
In de wetswijziging zijn verschillende grondslagen opgenomen die de KvK slagvaardiger
maken in de uitoefening van haar taken. Een deel van die voorzieningen kan pas in
werking treden als daarvoor in lagere regelgeving uitvoeringsregels zijn opgenomen.
Het gaat om de volgende onderwerpen:

a. Inschrijven onderdelen publiekrechtelijke rechtspersonen

De wetswijziging maakt het mogelijk om bij algemene maatregel van bestuur te besluiten
dat ook andere onderdelen van de Staat zich kunnen laten inschrijven in het handelsregister,
dan de nu wettelijk al geregelde onderdelen (ministeries en bepaalde dienstonderdelen
van ministeries). Onderdelen van de Staat, zoals de rechterlijke macht en de Hoge
Colleges van Staat, hebben hierom verzocht. Reden is dat zij voor bepaalde handelingen
in het (voornamelijk het digitale) economisch verkeer, een KvK-nummer en RSIN nodig
hebben. Deze geeft de KvK pas uit na inschrijving in het handelsregister.

b. Inputfinanciering

De wetswijziging codificeert de reeds lopende systematiek van inputfinanciering voor
overheidsorganen. In het ontwerpbesluit wordt dit nader uitgewerkt met betrekking
tot de bestuursorganen door wie, de gevallen waarin en de voorwaarden waaronder de
vergoeding voor de inzage of de verstrekking van gegevens door middel van een abonnement
wordt voldaan.

c. Indicatie aantal arbeidsverhoudingen

De wetswijziging vervangt het gegeven «aantal werknemers» door «indicatie arbeidsverhouding»,
gebaseerd op de polisadministratie van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
(hierna: UWV). De opgave door de werkgever wordt zodoende vervangen door een gegeven
dat het UWV al heeft. In het ontwerpbesluit zal ik de bevoegdheid van het UWV voor
het verstrekken van deze gegevens opnemen in het Besluit SUWI en kaders stellen voor
de registratie daarvan in het handelsregister.

d. Registratie bestuursverboden

De wetswijziging creëert een grondslag voor het publiceren van geldende bestuursverboden.
In het ontwerpbesluit zal ik regels opnemen over welke gegevens worden geregistreerd
en die de griffier aan de KvK toezendt. Dit zijn de gegevens die de Kamer nodig heeft
voor de registratie in het register voor bestuursverboden en voor de effectieve uitschrijving
van de betrokken persoon uit alle functies en rechtspersonen die onder reikwijdte
van het verbod vallen. Tevens wordt bepaald welke gegevens in het register bestuursverboden
voor iedereen inzichtelijk zullen zijn en welke instanties uit hoofde van hun wettelijke
controle- of toezichtstaak, toegang krijgen tot alle gegevens in het register. De
weigeringsgronden voor inschrijving zullen worden aangevuld, zodat de KvK nieuwe inschrijvingen
gedurende de gelding van het verbod kan weigeren.

e. Autorisatie om gegevens uit handelsregister te ontvangen, gerangschikt naar natuurlijke
personen

De wetswijziging verplaatst de lijst van de instanties die geautoriseerd zijn om te
zoeken op natuurlijke personen, van het wetsniveau naar het niveau van het Handelsregisterbesluit
2008. In het ontwerpbesluit neem ik de bestaande lijst uit artikel 28, derde lid,
van de Handelsregisterwet 2008 op, aangevuld met een aantal nieuwe toezichthouders.

Tevens maak ik van de gelegenheid gebruik om de bepalingen op te nemen ter uitvoering
van de motie van de leden Amhaouch (CDA) en Wörsdörfer (VVD) over het standaard afschermen
van het woonadres bij ondernemers van ondernemingen ondergebracht in rechtsvormen
zonder rechtspersoonlijkheid4. Woonadressen van bestuurders van rechtspersonen zijn nu al afgeschermd op basis
van artikel 51 van het Handelsregisterbesluit 2008. Om ook de privacy van andere natuurlijke
personen te beschermen trek ik de lijn van de motie door naar alle natuurlijke personen
die in het handelsregister zijn ingeschreven5.

2. Effecten voor burgers, bedrijven en andere overheden

De wijzigingen omtrent de inschrijving van onderdelen van publiekrechtelijke rechtspersonen
en inputfinanciering hebben gevolgen voor overheidsorganen in de uitoefening van hun
wettelijke taken. Deze hebben geen effect voor privacy, administratieve lasten of
regeldruk.

De wijziging van de registratie van het aantal werkzame personen naar een registratie
van een indicatie van arbeidsverhoudingen is wettelijk vastgelegd. In de parlementaire
behandeling van de wetswijziging heeft de regering de effecten voor de administratieve
lasten berekend op een verlaging van € 7 miljoen, omdat niet de ondernemer maar het
UWV de gegevens gaat aanleveren. De uitwerking van deze wijziging in het ontwerpbesluit
heeft geen invloed op die effecten of de omvang van de verlaging. Ze regelen de bevoegdheid
van het UWV om de gegevens uit de polisadministratie te verstrekken en de samenstelling
van het gegeven zoals KvK het registreert.

Het handelsregister is een openbaar register met als doel het bevorderen van transparantie
in het handelsverkeer. Wel zijn er beperkingen met betrekking tot de openbaarheid
van persoonsgegevens. Deze restricties komen voort uit de privacyregelgeving. Het
standaard afschermen van woonadressen bevordert de privacy van ingeschreven natuurlijke
personen.

De registratie van door de rechter opgelegde onherroepelijke bestuursverboden is met
inwerktreding van de wetswijziging bij wet voorgeschreven. Het strafrechte-lijk en
het civielrechtelijk bestuursverbod, of ontslag als stichtingsbestuurder of -commissaris
leidt tot uitschrijving van de betrokken bestuurder of commissaris uit het handelsregister.
De KvK registreert dit in het register bestuursverboden bij het handelsregister. In
tegenstelling tot het handelsregister, is dit register op naam van de natuurlijk persoon
doorzoekbaar. De bekendmaking van de naam en het geldende bestuursverbod is noodzakelijk
voor een goede werking van het eerlijke handelsverkeer.

Tijdens de behandeling van de wetswijziging heb ik met uw Kamer gesproken over de
zorgvuldigheid die nodig is bij de uitvoering van deze registratie. De KvK heeft aangegeven
dat zij de kans op persoonsverwisseling zo klein mogelijk wil houden en dat zij daarvoor
het BSN van de betrokken bestuurder wil opnemen in de registratie. Ik zal daarvoor
een regeling in het ontwerpbesluit opnemen. Het BSN behoort niet tot de gegevens,
die vervolgens voor iedereen in te zien zijn.

Zoals eerder aangegeven, zal ik in het ontwerpbesluit een lijst opnemen van de instanties
die de KvK mogen vragen om gegevens over de samenstelling van ondernemingen en rechtspersonen,
gerangschikt naar natuurlijke personen (ook wel aangeduid als «zoeken op naam»). In
het ontwerpbesluit zal ik in ieder geval de bestuursorganen en rechtspersonen met
een wettelijke taak opnemen die thans in lijst van artikel 28, derde lid, van de Handelsregisterwet
2007 staan. Ook zal ik de Kansspelautoriteit, de Nederlandse Zorgautoriteit en de
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd opnemen, omdat daarvoor al wetsvoorstellen tot
wijziging van artikel 28, derde lid, behandeld zijn in het parlement6.

In de praktijk bestaat echter de behoefte om de lijst uit te breiden. Instanties worden
opgenomen, indien het gebruik van deze gegevens de instanties zodanig kan helpen bij
het uitoefenen van hun wettelijke taken, dat dit de inbreuk op de bescherming van
de persoonsgegevens rechtvaardigt. Tijdens de internetconsultatie op de wetswijziging
heeft de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie bijvoorbeeld gevraagd om de notarissen
toe te voegen. Het kabinet onderschrijft dit belang voor het uitvoeren van werkzaamheden
die voortvloeien uit de Wet op het notarisambt7. Vergelijkbare verzoeken zijn ontvangen van andere organisaties die bijvoorbeeld
taken hebben op grond van de Wet witwassen en financieren van terrorisme. Per verzoek
maak ik een afweging. Ik heb daarover overleg met verschillende stakeholders.

3. Verdere verloop wetgevingsprocedure

Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het ontwerpbesluit en de nota van toelichting.
Deze zomer zal ik het ontwerpbesluit ook ter inzage leggen voor de internetconsultatie.
Op dat moment zal ik de beide stukken tevens voorleggen aan verschillende adviserende
instanties, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en de Raad voor de Rechtspraak, en
treed ik in overleg met partijen die zijn betrokken bij de implementatie, zoals de
Gebruikersraad handelsregister.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
M.C.G. Keijzer