Brief regering : Dummybegroting Defensiematerieelbegrotingsfonds

Nr. 289 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 september 2019

In de Defensienota is aangekondigd dat Defensie komt met voorstellen om de voorspelbaarheid
en de schokbestendigheid van de materieelbegroting te verbeteren (Kamerstuk 34 919, nr. 1). Met de bekendmaking in de begroting voor het jaar 2019 dat Defensie een defensiematerieelbegrotingsfonds
(DMF) zal instellen, waarin de uitgaven aan investeringen en de instandhouding van
materieel, IT en infrastructuur en vastgoed worden opgenomen, is een belangrijke stap
gezet naar een voorspelbaardere en schokbestendigere materieelbegroting. In april
2019 heb ik u geïnformeerd over de hoofdlijnen van het begrotingsfonds (Kamerstuk
27 830, nr. 281).

Het verheugt mij dat het wetsvoorstel dat het instellen van een begrotingsfonds mogelijk
maakt, inmiddels bij uw Kamer aanhangig is (Kamerstuk 35 280). Hiermee is de motie van de leden Belhaj en Voordewind (Kamerstuk 34 919, nr. 19) uitgevoerd over het voorbereiden van wetgeving om een begrotingsfonds conform de
systematiek van Infrastructuur en Milieu in te stellen. In de brief over de hoofdlijnen
van het begrotingsfonds heb ik toegezegd u een dummybegroting aan te bieden, zodat
ook de feitelijke uitwerking voor uw Kamer inzichtelijk wordt. Het wetsvoorstel is
– zoals gebruikelijk – door het Kabinet van de Koning aan uw Kamer aangeboden. De
dummybegroting bied ik u – mede namens de Staatssecretaris – als bijlage bij deze
brief aan1.

De hoofdlijnen zoals die in de brief van april 2019 zijn geschetst, hebben hun vertaling
gevonden in het wetsvoorstel. Het DMF maakt het mogelijk om de uitgaven van de ontwikkeling,
verwerving, het beheer en het onderhoud van defensiematerieel, IT en infrastructuur
en vastgoed integraal te kunnen afwegen. Ook wordt het lange termijn karakter van
deze uitgaven met de instelling van het fonds benadrukt. De basis voor het begrotingsfonds
zijn investeringen in materieel en de daaraan gerelateerde instandhoudingsuitgaven.
Het DMF omvat daarnaast ook de uitgaven voor verwerving en instandhouding van IT en
infrastructuur en vastgoed. De uitgaven samenhangend met het daadwerkelijke gebruik
van materieel, IT en infrastructuur, zoals brandstof, blijven onderdeel van de reguliere
Defensiebegroting en worden niet ondergebracht in het DMF. Hetzelfde geldt voor de
uitgaven voor inzet, gereedstelling en pensioenen en uitkeringen. Het fonds wordt
gevoed vanuit de huidige begroting van het Ministerie van Defensie, conform de systematiek
die gehanteerd wordt bij het Infrastructuurfonds. De budgetten die nu gemoeid zijn
met de uitgaven voor verwerving en instandhouding van materieel, ICT-middelen en infrastructuur
van het Ministerie van Defensie, vormen het overgrote deel van de voeding van het
fonds. Daarnaast zal het ook mogelijk zijn dat andere overheden of internationale
organisaties bijdragen aan de voeding van het fonds.

Een belangrijk kenmerk van een begrotingsfonds is dat middelen die in een jaar niet
tot besteding komen, voor het fonds behouden blijven en mee gaan naar een volgend
jaar. Met het materieelbegrotingsfonds wordt dat gerealiseerd voor de uitgaven voor
ontwikkeling, verwerving, instandhouding en afstoting van materieel, ICT-middelen
en infrastructuur van het Ministerie van Defensie.

In de dummybegroting is de informatie over investeringen gebundeld. De belangrijkste
investeringsprojecten worden toegelicht en ook de samenstelling van de investeringsportefeuille
wordt inzichtelijk gemaakt. U ziet onder meer welk deel van de portefeuille in voorbereiding
is en welk deel in uitvoering. Ook de verdeling over de verschillende domeinen is
in de dummybegroting opgenomen. Daarnaast wordt de werking van over- en onderprogrammering
inzichtelijker gemaakt. Deze systematiek houdt in dat in de eerste jaren van het investeringsprogramma
meer plannen worden geraamd dan waar budget voor beschikbaar is. In latere jaren telt
het totaal van het investeringsprogramma op tot een lager bedrag dan het daadwerkelijke
budget; er is dan sprake van onderprogrammering. Door deze systematiek wordt zoveel
als mogelijk getracht te voorkomen dat vertragingen bij individuele projecten leiden
tot onderrealisatie van het beschikbare budget.

Het DMF omvat echter niet alleen de investeringen, maar ook de instandhouding van
materieel. Daarom is ook inzichtelijk welk deel van de begroting van het DMF aan investeringen
wordt besteed en welk deel aan instandhouding.

Het wetsvoorstel maakt het mogelijk om de personele uitgaven die gerelateerd zijn
aan de ontwikkeling, verwerving, instandhouding en afstoting van materieel, ICT en
infrastructuur in het DMF op te nemen. Het onderzoek naar de administratieve consequenties
en de wenselijkheid daarvan loopt nog. In de bijgevoegde dummybegroting zijn de personele
uitgaven daarom nog niet opgenomen.

In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel is de mogelijkheid opgenomen om
het Defensieprojectenoverzicht (DPO) te integreren in de begroting van het DMF. In
de uitwerking bleek dit echter niet wenselijk, omdat het karakter van de begroting
en het jaarverslag anders is dan het karakter van het DPO. Het DPO dat u met Prinsjesdag
ontvangt geeft de actuele stand van zaken van de projecten en de DPO-afwijkingsrapportage
die u met Verantwoordingsdag ontvangt bevat de wijzigingen daarop. Daarbij zijn de
mogelijkheden om beeldmateriaal te presenteren beperkter in de begroting en sluit
het publiceren van een DPO aan bij de systematiek van I&W, waarbij projectinformatie
in het MIRT wordt gepresenteerd. Ik heb er daarom voor gekozen de twee documenten
op dit moment niet te integreren.

Tot slot

Ik kijk uit naar de behandeling van het wetsvoorstel voor het instellen van het DMF.
Ik betrek deze dummybegroting daar graag bij. Wanneer de behandeling van het wetstraject
voorspoedig verloopt, verwacht ik u de eerste officiële begroting van het DMF in september
2020 aan te kunnen bieden. Dat zal de begroting over het jaar 2021 zijn.

De Minister van Defensie, A.Th.B. Bijleveld-Schouten