Brief regering : Besluit over voorgenomen sluiting van productielocaties van het Groningenveld per 1 april 2023

Nr. 1139
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 maart 2023

In het vaststellingsbesluit Groningenveld voor het gasjaar 2022–2023 is vastgelegd
dat per 1 april 2023 zes productielocaties van het Groningenveld sluiten (Kamerstuk
33 529, nr. 1065). Daarbij is aangegeven dat de definitieve besluitvorming over de sluiting van deze
productielocaties volgt voor 1 april 2023 en dat daarbij de meest actuele inzichten
worden betrokken.

Middels deze brief informeer ik uw Kamer dat de desbetreffende productielocaties de
rest van het gasjaar niet worden ingezet en het sluitingsproces voor deze productielocaties
in gang wordt gezet. Er wordt geen gas meer gewonnen met deze locaties. Daarbij heb
ik wel met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) afgesproken dat NAM geen onomkeerbare
stappen zet zonder dit vooraf met mij af te stemmen. Dit betekent dat de sluiting
van de productielocaties dus nog niet onomkeerbaar is. Vóór 1 oktober 2023 neemt het
kabinet een besluit over de sluiting van het Groningenveld. In juni 2023 zal hiertoe
een ontwerpbesluit gepubliceerd worden.

Met deze stap komt de definitieve sluiting van het Groningenveld weer dichterbij.
Het rapport van de Parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen (Kamerstuk
33 561, nrs. 6 t/m 11) laat zien hoe belangrijk het is om de gaswinning te stoppen. Alleen met de
definitieve beëindiging van de gaswinning uit het Groningenveld kan gewerkt worden
aan het herstel van vertrouwen van de inwoners van Groningen. Dit besluit draagt daar
aan bij. Het doel van het kabinet is om de gaswinning uit het Groningenveld zo spoedig
mogelijk te beëindigen, in 2023 of uiterlijk 2024.

In deze brief beschrijf ik hoe het kabinet tot dit besluit is gekomen en welke adviezen
daarbij zijn betrokken. Naast het advies van Gasunie Transport Services (GTS) dat
op 31 januari 2023 met uw Kamer is gedeeld (Kamerstuk 33 529, nr. 1115), zijn er adviezen van NAM, TNO en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Deze adviezen
zijn toegevoegd als bijlage bij deze brief. Ik ga kort in op de afweging en het sluitingsproces
en de afspraken die ik met NAM daarover heb gemaakt. Tot slot geef ik in deze brief
een doorkijk naar de aanstaande besluitvorming voor het gasjaar 2023–2024.

Adviezen

Leveringszekerheid volgens GTS

GTS heeft op 31 januari 2023 geadviseerd over de gaswinning uit het Groningenveld
in het gasjaar 2023–2024. GTS geeft aan – in lijn met verwachtingen van de International Energy Agency (IEA), het European Network of Transmission System Operators for Gas (ENTSOG) en de Europese Commissie – dat voor het gasjaar 2023–2024 rekening moet
worden gehouden met krapte en een (grote) kans op gastekorten. Vanwege de onzekerheid
over de aanvoer van voldoende hoogcalorisch gas naar Noordwest Europa adviseert GTS
om in het gasjaar 2023–2024 de huidige elf productielocaties op minimumflow in te
zetten. Daarom adviseert GTS om per 1 april 2023 geen onomkeerbare stappen te nemen
en geen productielocaties te sluiten.

Veiligheid

In voorbereiding op een eventueel wijzigingsbesluit heeft NAM, op mijn verzoek, een
operationele strategie opgesteld behorend bij het open houden van de zes productielocaties
en TNO de seismische dreiging en het risico daarvan onderzocht. Uit de analyse van
TNO blijkt dat de seismische dreiging en het risico voor vijf of elf productielocaties
op minimumflow voor de restant van het huidige gasjaar vergelijkbaar zijn.

SodM plaatst het begrip veiligheid in een breder perspectief. SodM oordeelt dat de
veiligheid in Groningen momenteel onvoldoende is geborgd. Volgens SodM is het noodzakelijk
om het Groningenveld zo spoedig mogelijk te sluiten gelet op het herstel van het vertrouwen
van de inwoners in Groningen en gezien de doelstelling uit de Wet minimalisering van
de gaswinning in Groningen.

Het sluitingsproces wordt in gang gezet

Aan de ene kant adviseert GTS mij in het kader van leveringszekerheid om de productielocaties
niet te sluiten. Aan de andere kant stelt SodM dat de veiligheid in Groningen onvoldoende
is geborgd en dat de productielocaties moeten sluiten. Met het besluit de zes productielocaties
te sluiten maar in het proces van sluiting nog geen onomkeerbare stappen te zetten,
houd ik rekening met beide adviezen. De gaswinning uit deze zes productielocaties
stopt zoals gepland en NAM start met het veiligstellen van deze locaties. Met NAM
is afgesproken dat zij tot uiterlijk 1 oktober 2023 geen stappen zet zonder afstemming
met mij, zodat het weer gebruiksklaar maken van deze locaties niet langer zou duren
dan grofweg een maand. Een kanttekening hierbij is dat NAM geen ervaring heeft met
het opstarten van productielocaties die langere tijd niet zijn gebruikt. NAM acht
dit wel mogelijk. In het kader van het belang van de inwoners van Groningen vindt
het kabinet dit acceptabel.

Besluitvorming gaswinning in het gasjaar 2023–2024

Komende periode werk ik aan de besluitvorming voor het gasjaar 2023–2024. Ik heb NAM
gevraagd verschillende operationele strategieën voor te stellen, waaronder een operationele
strategie waarin het Groningenveld wordt gesloten. Naast TNO, die een analyse maakt
van de seismische dreiging en het risico, vraag ik ook de andere (wettelijke) adviseurs
voor advies, zijnde de regionale overheden, KNMI, SodM en de Mijnraad. De ontvangen
adviezen betrek ik bij het ontwerpbesluit dat ik eind juni met uw Kamer zal delen.
Het definitieve besluit wordt voor 1 oktober 2023 genomen.

Conclusie

Met het besluit tot sluiting van de productielocaties zet het kabinet een nieuwe stap
richting sluiting van het Groningenveld. In de huidige geopolitieke situatie vindt
het kabinet het verstandig om nu geen onomkeerbare stappen zetten. Dit past goed bij
het afbouwpad van de gaswinning, of dit nu leidt tot de definitieve sluiting in 2023
of 2024. Het kabinet zet zich in het Groningenveld zo snel mogelijk definitief te
sluiten.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
J.A. Vijlbrief