Veel vragen over uitstel huizenversterking Groningen

7 juni 2018, debat - Minister Wiebes (Economische Zaken) krijgt brede steun voor zijn besluit om de gaswinning (versneld) terug te brengen. Maar het besluit om de huizenversterking op te schorten roept veel discussie op.

De gasproductie moet verder omlaag voor de veiligheid van de Groningers. Dit stelde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) op 1 februari. Minister Wiebes heeft het advies overgenomen. Hij wil de gaswinning uiterlijk in 2022 teruggebracht hebben naar 12 miljard kuub per jaar. Rond 2030 zou de gaswinning dan helemaal kunnen stoppen. De minister wil dit bereiken met de volgende maatregelen:

  • de bouw van een stikstofinstallatie
  • het laten omschakelen van grootverbruikers naar andere energiebronnen
  • versnelde afbouw van export
  • verduurzaming van gebouwen en glastuinbouw
  • nooit meer dan nodig produceren

Het dichtdraaien van de gaskraan is een historisch besluit, zeggen veel woordvoerders. Kon dat niet eerder? We hebben niet meer de luxe om de leveringszekerheid als een gegeven te beschouwen, vindt Wiebes: het kan nu omdat het moet.

Uitstel versterking

Wordt de kans op (zware) aardbevingen kleiner door het terugbrengen van de gaswinning? Minister Wiebes wil dat die vraag eerst beantwoord wordt door "de beste experts van Nederland". Daarna wil hij bezien welke versterking van huizen en andere gebouwen nodig is. Onderzoek van de Mijnraad hiernaar is op 1 juli beschikbaar.

Door de versterking van 1.588 huizen uit te stellen komt minister Wiebes gemaakte afspraken niet na, zo vond Nationaal Coördinator Groningen (NCG) Alders. Het was voor hem aanleiding om op te stappen.

Uitstel van de versterking kan ervoor zorgen dat minder huizen gesloopt of ingrijpend versterkt hoeven te worden, hoopt Jetten (D66). Hij toont daarom begrip voor het besluit van Wiebes. Maar met Yesilgöz (VVD) vraagt hij wel om bewoners zo snel mogelijk na 1 juli duidelijkheid te geven.

Groningers moeten net zo veilig kunnen wonen als andere Nederlanders, zeggen Mulder (CDA) en Dik (ChristenUnie). Begin juli moeten bewoners volgens Dik duidelijkheid krijgen: dus geen aanvullende onderzoeken. Mulder vindt dat Groningen een nieuw perspectief verdient.

We doen alles wat nodig is voor de veiligheid, beklemtoont Wiebes. Dus mocht na 1 juli blijken dat de uitgestelde versterkingsplannen echt nodig zijn, dan gaan ze gewoon door. "Want er is niemand die denkt dat versterking straks helemaal niet meer nodig is", ziet ook de bewindsman.

Kritiek oppositie op Wiebes

De Groningers hebben behoefte aan veiligheid en vertrouwen, zegt Beckerman (SP), maar de minister breekt die af door ruzie te maken met de gemeenten, de provincie en de NCG. "Onbehoorlijk bestuur", zo is haar oordeel. Van Raan (PvdD) verwijt Wiebes te kiezen voor "goedkoop in plaats van veilig".

Alders' ontslagbrief sloeg in als een bom, zegt Sazias (50PLUS), en vergroot de onzekerheid onder de Groningers. De overheid heeft keer op keer dingen beloofd die niet worden waargemaakt, stelt Van der Lee (GroenLinks) vast.

De minister heeft de NCG gebruikt als loopjongen die de bewoners het slechte nieuws moest brengen, betoogt Kops (PVV). Hij stelt voor om de Groningers zelf een nieuwe Nationaal Coördinator te laten kiezen, die hen echt vertegenwoordigt.

We hebben ons verkeken op de complexiteit, erkent de minister, want we beloofden dingen die we niet waar konden maken. Daarom is nu besloten om de gaswinning helemaal stop te zetten. Volgens Wiebes het tegengestelde van een goedkoop besluit: we laten nu voor 50 miljard gas in de grond zitten.

Rol van de NAM

De NAM, verantwoordelijk voor de gaswinning in Groningen, zou geen invloed mogen hebben op besluiten over schadevergoeding of versterking. Dit vinden alle woordvoerders. Toch zou de NAM volgens Alders nog bij allerlei bijeenkomsten aan tafel zitten, constateert Nijboer (PvdA). Hoe kan dat?

De NAM is weliswaar betrokken bij lopende schadeafhandeling, maar niet bij de overwegingen over toekomstige operaties, antwoordt Wiebes. Hij noemt het "een vrij rigoureuze vertaling van het regeerakkoord", waarin alleen stond dat de NAM op afstand zou worden geplaatst. Maar de minister wil verder gaan: de NAM gaat er in de toekomst helemaal tussenuit.

De Kamer stemt op 12 juni over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist