Inperking toezicht onderwijsinspectie

24 september 2015, initiatiefwetsvoorstel - Concentreer het onderwijstoezicht op wettelijke eisen en besteed minder aandacht aan kwaliteitseisen. Met een initiatiefwetsvoorstel geven Bisschop (SGP), Van Meenen (D66) en Rog (CDA) de onderwijsinspectie deze opdracht mee.

De onderwijsinspectie moet dienstbaar zijn aan het onderwijs, is de gedachte achter het initiatiefwetsvoorstel. Het controleren op niet-wettelijke kwaliteitseisen leidt tot "rompslomp en gedoe" en verspilling van kostbare energie, die scholen vervolgens niet aan het onderwijs zelf kunnen besteden. De inspectie moet zich volgens de initiatiefnemers concentreren op wettelijke deugdelijkheidseisen. Bij kwaliteitsverbetering kan de inspectie een stimulerende rol vervullen. Zij moet bovendien duidelijker onderscheid maken tussen haar twee taken: toezien op wettelijke eisen en stimuleren van kwaliteitsverbetering. Dijkgraaf (SGP) is positief, maar Beertema (PVV) vreest dat het in de praktijk verkeerd zal uitpakken.

Deugdelijkheidseisen centraal

Het toezicht op sommige wettelijke deugdelijkheidseisen, zoals aan de bevoegdheid van docenten en het schoolplan, is volgens Bisschop weggezakt. Beertema zet echter vraagtekens bij die veronderstelling. Lukt het om met dit initiatiefwetsvoorstel die deugdelijkheidseisen "onder het stof vandaan" te halen?, vraagt Straus (VVD) zich af. Van Dijk (SP) betwijfelt of het op basis van alleen deugdelijkheidseisen nog wel lukt om de oorzaken van bijvoorbeeld achterblijvende leerresultaten te bepalen. Voor Jadnanansing (PvdA) is het belangrijk dat er voldoende toezicht blijft op het burgerschapsonderwijs. Dit valt onder de deugdelijkheidseisen, verzekert Bisschop.

Grotere rol voor schoolplan, medezeggenschap en ouders

Schoolplannen leiden nu te vaak een slapend bestaan, zegt Verhoeven (D66). Volgens Van Meenen moet het schoolplan duidelijkheid geven over de visie en de koers van een school. De inspectie kan het plan dan gebruiken om met scholen in gesprek te gaan over de manier waarop ze daaraan invulling geven. Toezichts- en stimuleringsrapporten van de inspectie kunnen vervolgens van nut zijn voor ouders en medezeggenschap. Van Toorenburg (CDA) vraagt aandacht voor de rol van de raden van toezicht. Betrek ook de feedback van leerlingen erbij, zo stellen Straus en Jadnanansing voor. Staatssecretaris Dekker (Onderwijs) reageert positief op deze suggestie.

Geloof in eigen kracht van het onderwijs

Het versterken van de eigen kracht van scholen is noodzakelijk om de onderwijskwaliteit te verbeteren, betoogt Rog. Hij benadrukt onder andere het belang van goede scholing van leraren. Een scherper onderscheid bij de inspectie tussen wettelijke eisen en kwaliteit geeft scholen meer duidelijkheid en ruimte. Het is goed om de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit meer neer te leggen bij degenen die direct verantwoordelijk zijn voor het onderwijs, zegt minister Bussemaker (Onderwijs), die het initiatiefwetsvoorstel op hoofdlijnen steunt.

De Kamer debatteerde eerder op 25 juni over het initiatiefwetsvoorstel. Zij stemt op 29 september over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.