Debat over de Najaarsnota 2023
19 december 2023, debat – De Kamer debatteert met minister Kaag (Financiën) over de Najaarsnota 2023.
Een krimpende economie, de geplande verhoging van de energiebelasting en te weinig afgepakt crimineel vermogen houden de Kamer bezig. In de Najaarsnota licht de regering de aanpassingen in de lopende begroting toe.
Beter begroten
Er is 4,3 miljard minder uitgegeven dan begroot. Flach (SGP) waarschuwt dat een begroting gepaard gaat met verwachtingen. Hij wil dat er strakker begroot wordt, zodat ambities aansluiten bij de haalbaarheid daarvan. Sneller (D66) stelt dat tegenover de onderputting staat dat de publieke prestaties minder goed waren. Hij wijst op onbevoegde leraren voor de klas, minder inzet van Defensie en minder geld naar kwetsbare kinderen in de jeugdbescherming.
Meer grip op de uitgaven is belangrijk, vindt Van Vroonhoven (NSC), maar de lastig te lezen Najaarsnota draagt daar niet aan bij. Ze pleit voor een comprehensive spending review: een uitgebreide doorlichting van de rijksuitgaven om meer zicht te krijgen op de besteding van budgetten. Volgens minister Kaag is het aan de Kamer om te besluiten over het nut en de noodzaak hiervan.
Krimpende economie
Nederland bevindt zich in een recessie, zegt Vermeer (BBB). De krimpende export, teruglopende bestedingen van huishoudens en tegenvallende belastingopbrengsten voorspellen wat hem betreft weinig goeds.
Het is belangrijk om tekenen van een krimpende economie niet te negeren, benadrukt Van Dijk (CDA). Zij wil voorkomen dat ondernemers steeds moeten opdraaien voor tegenvallende belastingopbrengsten. Door allerlei belastingverhogingen is het ondernemers- en vestigingsklimaat fors beschadigd, meent Heinen (VVD). Minder geld uitgeven is volgens hem noodzakelijk.
Er wordt een trendmatig begrotingsbeleid gevoerd, legt Kaag uit. De beheersing van eventuele financiële tegenvallers wordt in het voorjaar van 2024 besproken.
Verhoging energiebelasting
Per 1 januari 2024 verhoogt het kabinet de energiebelasting op gas. Van der Lee (GroenLinks-PvdA) wil dat deze verhoging ongedaan wordt gemaakt, om zo kleinverbruikers van gas de winter door te helpen. Om de kosten hiervan te dekken, stelt hij voor de belasting voor grootverbruikers van gas te verhogen. Een verwarmd huis wordt gebruikt als een melkkoe, stelt Van Dijck (PVV). Hij vraagt zich af waarom Nederland de hoogste energiebelasting van Europa moet hebben.
Het zijn begrijpelijke zorgen, vindt de minister. Daarom wordt per half januari het Noodfonds Energie heropend. Wel stelt ze dat een structureel lagere energierekening alleen bereikt kan worden door over te schakelen van gas naar elektriciteit.
Crimineel vermogen
Er was sprake van onderuitputting van het budget voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Dijk (SP) vindt het niet kunnen dat criminelen er ongestraft vandoor kunnen gaan met hun buit. Hij wil dat er geïnvesteerd wordt in meer financieel rechercheurs die crimineel witwassen tegengaan. Grinwis (ChristenUnie) pleit ervoor om het overgebleven geld over te hevelen naar de aanpak van mensenhandel.
Er worden maatregelen genomen om meer crimineel vermogen af te pakken, zegt Kaag. Ze noemt onder andere een beter beheer van de afpakketen en extra capaciteit voor een grensoverschrijdende aanpak.
De Kamer stemt op 21 december over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct