Beëindiging gaswinning Groningenveld

6 maart 2024, wetsvoorstel - Met een wijziging van de Gaswet en Mijnbouwwet wil staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw) vastleggen dat de gaswinning uit het Groningenveld per 1 oktober 2024 definitief stopt. De Kamer debatteert er met hem over.

De jarenlange gaswinning in Groningen heeft geleid tot aardbevingen en schade voor de bewoners. In een parlementaire enquête is onderzocht hoe dit heeft kunnen gebeuren. Het besluit om de gaswinning te stoppen is al eerder genomen. De staatssecretaris wil dit nu in de wet vastleggen.

Datum

Waarom regelen we niet dat de gaswinning meteen stopt? Beckerman (SP) wil de bewoners zekerheid geven en in de wet zetten dat de gaswinning direct ophoudt. Bikker (ChristenUnie) oppert om er 1 mei in plaats van 1 oktober van te maken.

Gasjaren lopen van 1 oktober tot 1 oktober, zegt de staatssecretaris, en daarom is daarvoor gekozen. Maar hij heeft er geen bezwaar tegen om een andere datum in de wet te zetten.

Verjaring

We weten niet hoelang er nog schade ontstaat door de gaswinning in Groningen, stellen verschillende woordvoerders vast. Ze willen voorkomen dat het recht op vergoeding verjaard is als bewoners over tientallen jaren nog schade ondervinden. Het is cruciaal dat de zorgplicht van de NAM blijft bestaan, zegt Vedder (CDA).

Er is een uitspraak gedaan door de Raad van State, zegt de staatssecretaris. Daardoor is al duidelijk dat de schade nog 30 jaar na de laatste aardbeving moet worden vergoed.

Schade en versterking

De onzekerheid over schadeherstel en versterking sloopt bewoners, betoogt Bushoff (GroenLinks-PvdA). Ook worden gedupeerden verschillend behandeld, doordat het beleid in het verleden regelmatig wijzigde. Dit soort onuitlegbare verschillen veroorzaken volgens hem scheuren in hechte dorpsgemeenschappen. Daarom moeten de aanbevelingen uit het rapport van de commissie-Van Geel worden uitgevoerd. Vijlbrief stuurt daarover nog een brief.

Het stoppen van de gaswinning mag er niet toe leiden dat schadeherstel en versterking op een lager pitje komen te staan, benadrukt Kops (PVV). De Groot (VVD) vindt dat schadeherstel, versterking en verduurzaming sneller en effectiever moeten verlopen. Hij noemt het aanstellen van projectleiders als oplossing. Het is belangrijk om alleen beloften te doen die waargemaakt worden, beklemtoont Vermeer (BBB), en om goed met de gedupeerden te communiceren. 

Rol Shell en Exxon

Shell en Exxon verdienden miljarden, veroorzaakten daarmee veel ellende in Groningen en frustreerden de vergoeding van aardbevingsschade, stellen verschillende woordvoerders vast. En nu vragen de bedrijven een vergoeding voor gederfde inkomsten door het versneld beëindigen van de gaswinning uit het Groningenveld.

We moeten de Groningers vooropstellen en niet de winsten van Shell en Exxon, zegt Teunissen (PvdD). Zij suggereert om de fossiele subsidies voor deze bedrijven te schrappen.

Na het verzoek om arbitrage van de NAM ziet de staatssecretaris weinig redenen om nog in gesprek te gaan. Hij stuurt een brief over mogelijkheden om Shell en Exxon apart (fiscaal) aan te slaan.

Waddenzee

De Groot (D66) wil voorkomen dat de Waddenzee wordt blootgesteld aan de negatieve gevolgen van gas- en zoutwinning. Er zouden daarom wat hem betreft geen nieuwe vergunningen meer mogen worden afgegeven voor delfstoffenwinning.

Dit wetsvoorstel gaat over het Groningenveld, zegt Holman (NSC), en daar moet snel duidelijkheid over komen. Het is volgens hem onzorgvuldig om daar andere onderwerpen, zoals de Waddenzee, bij te betrekken. Ook omdat zaken als leveringszekerheid, betaalbaarheid en eventuele claims dan moeten worden meegewogen.

De Kamer stemt op 12 maart over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Direct.