Schriftelijke vragen : De berichtgeving rondom de Tunesië deal

Vraag 1

Wat is de formele status van het «Memorandum d'entente sur un partenariat stratégique
et global entre l'Union Européenne et la Tunisie»? Zijn er onderliggende documenten
behorend bij dit memorandum, publiekelijk dan wel vertrouwelijk? Zo ja, kunt u deze
stukken zo spoedig mogelijk delen met de Kamer?

Vraag 2

Wat is de formele aanleiding en betekenis van de aanwezigheid van demissionair Minister-President
Rutte bij het fotomoment op 16 juli ter gelegenheid van de deal met Tunesië samen
met de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen, de Tunesische president
Saied en de Italiaanse premier Meloni?

Vraag 3

Aangezien premier Rutte aangaf dat migratie een van de thema’s is die «te gevoelig
ligt om er op korte termijn zaken over te doen»1, hoe verhouden deze uitspraak én de voortrekkersrol die Nederland en premier Rutte
hebben gehad in het sluiten van een deal met Tunesië, zich tot elkaar?

Vraag 4

Is duidelijk wie de afspraken hebben gemaakt en wie er politiek of juridisch ter verantwoording
kan worden geroepen wanneer mensenrechten in het geding komen? Wat is de juridische
status van deze «deal»? Welke entiteit binnen de Europese Unie (EU) heeft de afspraken
met Tunesië gemaakt en is dus verantwoordelijk?

Vraag 5

Wat is de rol van het Europees Parlement en de nationale parlementen voor wat betreft
democratisch toezicht? Welke rechters controleren of de afspraken en daaruit voortvloeiende
beslissingen mensenrechten schenden of niet?

Vraag 6

Met welke instrumenten wordt de deal precies gefinancierd, aangezien bij onduidelijkheid
hierover de legitimiteit van de uitgaven die op basis van deze deal worden gedaan,
niet worden gecontroleerd?

Vraag 7

Gegeven het feit dat Tunesië groepen migranten en vluchtelingen inclusief (zwangere)
vrouwen en kinderen de grens over heeft gezet en heeft achtergelaten in de Libische
woestijn zonder eten, drinken en beschutting2, wat is de reden dat er een deal is gesloten met een regime dat op hetzelfde moment
deze inhumane daden verricht en hoe beïnvloedt dit het vertrouwen dat mensenrechten
gehandhaafd zullen worden?

Vraag 8

Zijn er afspraken gemaakt met president Saied om de mensenrechtensituatie in Tunesië
te verbeteren en, zo ja, welke zijn dit concreet? Wat is het tijdspad?

Vraag 9

Wat is concreet afgesproken om ervoor te zorgen dat rechten uit de volgende internationale
verdragen niet worden geschonden:

– Het recht om asiel aan te vragen (Vluchtelingenverdrag);

– Het recht om niet gemarteld en onmenselijk behandeld te worden (artikel 3 Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens, EVRM);

– Het recht om niet willekeurig in detentie te worden geplaatst (artikel 5 EVRM);

– Het recht om een rechtsmiddel in te zetten tegen een schending (artikel 13 EVRM);

– Het recht om niet ergens heen gezonden te worden waar kans bestaat op marteling of
onmenselijke behandeling (refoulement-beginsel, artikel 3 EVRM en Vluchtelingenverdrag)?
Kunt u op alle genoemde punten afzonderlijk een antwoord geven)?

Vraag 10

Wat is de rol van civil society organisations en/of niet-gouvernementele organisaties in de monitoring van de mensenrechten en
naleving van (internationale) verdragen?

Vraag 11

Hoe zet Nederland in op de verbetering van de politieke en journalistieke vrijheid
van onder andere oppositieleden en journalisten in Tunesië? Wat doet de EU om ervoor
te zorgen dat zij of anderen die persoonlijk worden vervolgd, het land kunnen ontvluchten
en bescherming kunnen krijgen conform internationaal recht?

Vraag 12

Heeft u bepleit dat in deze deal met Tunesië afspraken gemaakt zouden worden over
de onafhankelijke monitoring van ontscheping van migranten in Tunesië, zoals u wel
heeft gedaan in het geval van Libië? Zo nee, waarom niet en welke garanties kunt u
dan bieden dat de gemaakte afspraken worden uitgevoerd met respect voor de mensenrechten?
Zo ja, kunt u die afspraken met de Kamer delen?

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Podt (D66),
ingezonden 20 juli 2023 (vraagnummer 2023Z13850).