Uitgelicht : Wat zijn de coronaregels in de Tweede Kamer?

De Tweede Kamer ontvangt veel e-mails en brieven van mensen die hun zorg uiten over de naleving van de coronaregels in het parlement. Hoe steekt de regelgeving precies in elkaar, hoe gaat de Kamer daarmee om en welke dilemma’s zijn er?

Het spreekgestoelte wordt na iedere spreker schoongemaakt.

Eigen verantwoordelijkheid

De geldende coronamaatregelen doen een groot beroep op de eigen verantwoordelijkheden van mensen. Dat principe geldt voor iedereen in Nederland en ook voor alle mensen die in de gebouwen van de Tweede Kamer werken: Kamerleden en hun medewerkers, bewindspersonen, ambtenaren en journalisten. Eenieder heeft bijvoorbeeld een eigen verantwoordelijkheid om thuis te blijven bij klachten en zich te laten testen .

Richtlijnen overheid

Vanaf het begin van de pandemie volgt de Tweede Kamer de maatregelen van de Rijksoverheid en het RIVM. Medewerkers werken zoveel mogelijk thuis, houden 1,5 meter afstand van elkaar, wassen de handen extra vaak, schudden geen handen en blijven thuis bij klachten.

Weinig mensen, schone zalen

De Tweede Kamer heeft, ondanks de crisis, het parlementaire proces zoveel mogelijk door laten gaan. Juist in tijden van crisis is het immers van cruciaal belang dat de volksvertegenwoordiging de regering controleert. Dat betekent dat er steeds debatten zijn geweest in de plenaire zaal en de commissiezalen. Ook daar gelden uiteraard de coronamaatregelen. Zo wordt bijvoorbeeld het spreekgestoelte na elke spreker schoongemaakt. En zijn er veel minder mensen, zowel Kamerleden als personeel, in de zaal aanwezig om onderling voldoende afstand te kunnen houden. Het is verplicht om ook in de plenaire vergaderzaal anderhalve meter afstand tot elkaar te houden.

Dilemma

Onze maatschappij kent voor- en tegenstanders van de coronamaatregelen. Die tegenstelling zien we dan natuurlijk ook terug in de Tweede Kamer. En dat levert af en toe dilemma’s op. Bij het Presidium, het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, zijn veel opmerkingen binnengekomen over de naleving van de richtlijnen in de plenaire zaal. In de meeste gevallen sluipt het er zo nu en dan in; Kamerleden of ministers willen even iets met elkaar overleggen en staan dan per abuis te dicht op elkaar. Niets menselijks is ons immers vreemd.  Dit verdient onze blijvende aandacht.

Verplichte mondkapjes?

De Tweede Kamer past de geldende wet- en regelgeving toe en volgt deze op de voet. Dit houdt in dat er een mondkapjesplicht is in het publieke deel van het Kamergebouw. Mensen moeten een mondmasker dragen in de Statenpassage en de gangen/ruimtes die leiden naar de publieke tribunes. In de gebouwen die niet voor publiek toegankelijk zijn (zoals de plenaire vergaderzaal), is geen juridische basis om mondkapjes te verplichten. Op 1 oktober 2020 heeft het Presidium wel een dringend beroep gedaan op Kamerleden, medewerkers, bewindspersonen, journalisten en bezoekers om een mondkapje te dragen op alle plekken in het gebouw waar mensen elkaar tegen kunnen komen. 

Het Presidium van de Tweede Kamer neemt alle klachten en opmerkingen van het publiek serieus. De Voorzitter en de ondervoorzitters letten daarom extra goed op of mensen zich in de vergaderzaal aan de regels houden. Zij spreken Kamerleden, waar mogelijk direct, aan op het gedrag en vragen mensen afstand van elkaar te houden tijdens de plenaire vergadering.

Soms stellen mensen de vraag of Kamerleden de plenaire zaal niet zouden moeten verlaten omdat zij geen mondmasker dragen of omdat zij geen afstand houden ten opzichte van anderen. Dit is een maatregel waartoe de Voorzitter niet snel over zal gaan. Kamerleden zijn verkozen, en zullen aan de vergaderingen van de Kamer moeten kunnen deelnemen om vorm te geven aan hun grondwettelijke taak. De Voorzitter vraagt vooral aandacht voor de naleving van de richtlijnen en blijft in gesprek met alle Kamerleden en fracties over de richtlijnen. 

Huisregels

Toch kunnen nadere interventies nodig zijn. Daartoe zijn, op initiatief van de Voorzitter en vastgesteld door het Presidium, op 18 mei 2021 de huisregels (op basis van artikel 15.5 van het Reglement van Orde) aangepast, waarbij extra aandacht is besteed aan de (tijdelijke) coronarichtlijnen.

Het uitgangspunt is dat iedereen die in de Tweede Kamer werkt, dat veilig moet kunnen doen. Het is dan ook de bedoeling dat iedereen de aanwijzingen van de Voorzitter en medewerkers van de Kamer opvolgt. Bij herhaaldelijke overtredingen volgt een schriftelijke waarschuwing. In het geval dat mensen stelselmatig geen anderhalve meter afstand houden of geen mondkap dragen op de plaatsen waar dat verplicht is, kunnen medewerkers zoals bodes, restaurantmedewerkers of griffiers - om zichzelf te beschermen - tijdelijk hun dienstverlening aanpassen of afschalen.