Verantwoordingsdag 2025: zijn de plannen waargemaakt?
Kamervoorzitter Martin Bosma ontvangt op Verantwoordingsdag, woensdag 21 mei, de rapporten en verslagen waarmee de Kamer kan controleren wat de regering vorig jaar heeft bereikt, wat daarvoor is gedaan en wat het heeft gekost. U kunt de aanbieding van de stukken live zien via de website.
Minister Eelco Heinen biedt het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2024 en de departementale jaarverslagen aan. De president van de Algemene Rekenkamer, Pieter Duisenberg, biedt daarna de rapporten aan waarin de Rekenkamer het regeringsbeleid van het afgelopen jaar beoordeelt.
Derde woensdag van mei
Op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, presenteert de regering traditioneel de plannen voor het daaropvolgende jaar. Op Verantwoordingsdag, ieder jaar op de derde woensdag in mei, is er juist een terugblik. Verantwoordingsdag en de debatten die hierop volgen zijn daarmee belangrijke momenten voor de Tweede Kamer om haar controlefunctie uit te voeren.
Verantwoordingsdebat
In de periode na Verantwoordingdag debatteert de Tweede Kamer over de verslagen van de departementen en de Rekenkamer. Dit gebeurt in de plenaire zaal en in de verschillende Kamercommissies. De regering moet aan de Tweede Kamer uitleggen of de doelen zijn bereikt die vooraf waren gesteld. De regering kan bij het maken van de volgende begroting rekening houden met wat er tijdens Verantwoordingsdag in de Tweede Kamer is gezegd.
Het plenaire Verantwoordingsdebat vindt hoogstwaarschijnlijk in de laatste week van juni plaats. In de periode tot aan het zomerreces zullen de vaste Kamercommissies over de afzonderlijke jaarverslagen debatteren met de betreffende bewindspersonen.
V-100
Na Verantwoordingsdag vindt sinds 2017 de zogeheten V-100 plaats. De V staat voor ‘Verantwoording’ en het getal 100 staat voor de honderd burgers die de Kamer uitnodigt om de jaarverslagen van de ministers kritisch te bekijken. Het doel van de V-100 is om de burger rechtstreeks te betrekken bij de controlerende taak van Kamer. De deelnemers aan de V-100 krijgen die dag de kans om vragen te bedenken over de jaarverslagen van de ministeries, aan de hand van vooraf geselecteerde thema's. Dit jaar is de V-100 op maandag 26 mei. Het thema is ‘Uitvoering van overheidsbeleid’. De Tweede Kamer nodigt burgers en ondernemers uit die direct contact hebben met een of meerdere publieke dienstverleners.
Voorbereiding op debatten
Ter voorbereiding op de verschillende debatten zijn er twee briefings voor Kamerleden. De Algemene Rekenkamer verzorgt een besloten technische briefing over de rijksbrede resultaten van het verantwoordingsonderzoek. Daarnaast is er een openbare technische briefing door het CBS over de Monitor Brede Welvaart en de duurzaamheidsdoelen op 21 mei om 13.00 uur.
Wat gebeurt er in de Tweede Kamer rond Verantwoordingsdag?
Welke rol speelt Verantwoordingsdag precies in het werk van verschillende Kamermedewerkers? We vroegen het aan een adjunct-griffier, een Kamerbewaarder en een kok.
Adjunct-griffier Rick van der Steur: ‘Verantwoordingsdag krijgt meer aandacht’
“Het wordt mijn eerste Verantwoordingsdag bij de commissie voor de Rijksuitgaven. Deze commissie vervult een spilfunctie bij de voorbereidingen en op de dag zelf. Ik ben al sinds januari bezig met die derde woensdag van mei. Verantwoordingsdag is een belangrijk moment voor de Kamer, waarop haar controlerende taak goed zichtbaar wordt. Dit verdient net zoveel aandacht als Prinsjesdag, van de Kamer en het publiek. Wij werken daaraan. Zo vraagt de commissie deze keer in de jaarlijkse brief aan de Kamer extra aandacht voor signalen die de andere commissies geven over de verantwoordingsstukken. Zij signaleren soms financiële risico’s waar het kabinet bij het opstellen van de Prinsjesdagstukken rekening mee zou moeten houden. Op de dag zelf ga ik alle momenten beleven: het ontbijt, de aanbieding van de koffertjes en de technische briefings van de Algemene Rekenkamer en het CBS. Een volle dag, ik kijk ernaar uit."
Kamerbewaarder Irma Gijselman: ‘Ik sta de hele dag aan’
“Verantwoordingsdag is ieder jaar weer bijzonder voor mij en de andere twee Kamerbewaarders. Wij zorgen ervoor dat alle protocollen worden gevolgd. Mijn dag begint ’s ochtends met ‘het loopje’: ik vang de minister van Financiën op bij de hoofdingang en loop voor hem uit richting de plenaire zaal. De pers staat de minister dan natuurlijk al op te wachten. Het moment waarop ik zélf in de spotlights sta, komt later pas. Dat is als ik de stukken uit het koffertje ontvang van de minister, in de plenaire zaal. Die mag ik vervolgens overhandigen aan de Voorzitter. Ook mag ik de stukken van de Rekenkamer overhandigen. De rest van de dag blijf ik wat meer op de achtergrond. Maar ik sta wel de hele dag ‘aan’ en let er goed op dat alles goed verloopt.”
Kok Robert van Teijlingen: ‘Speciaal ontbijt op Verantwoordingsdag’
“Ik werk al vijftien jaar in de keuken van de Tweede Kamer. Waar dat normaal gesproken betekent dat ik met mijn collega's de lunch en het diner verzorg, komt daar op Verantwoordingsdag nog iets extra’s bij. Een speciaal Verantwoordingsontbijt voor de aanwezige Kamerleden, genodigden van onder andere de Algemene Rekenkamer en het CBS en twee externe sprekers die een presentatie komen geven. De voorbereidingen daarop beginnen de dag ervoor al: we zijn druk bezig met broodjes regelen, sinaasappels voor de verse jus in huis halen en natuurlijk de tafels netjes aankleden. Op Verantwoordingsdag zelf ben ik om kwart over 7 ’s ochtends aanwezig om samen met de ploeg de laatste dingen af te bakken en klaar te zetten. Als het ontbijt er een paar uur later op zit, en we samen alles hebben opgeruimd, kunnen we natuurlijk niet te lang rusten. Voor we het weten is het alweer lunchtijd…”
Lees meer en volg live
- Kijk vanaf 10.15 uur mee met het aanbieden van de stukken via de livestream.
- Lees meer over de begrotingscyclus, waarvan Verantwoordingsdag deel uitmaakt.