Gerrit Zalm nieuwe informateur
Eindverslag Tjeenk Willink
Informateur Tjeenk Willink overhandigde zijn eindverslag op dinsdag 27 juni aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib. In zijn eindverslag schrijft hij dat de enige optie voor een meerderheidskabinet uit vier partijen bestaat: VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Hij adviseert in zijn eindverslag dat een informateur van VVD-huize moet gaan onderzoeken of een kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie mogelijk is. Oud-minister Gerrit Zalm (VVD) is beschikbaar als nieuwe informateur.
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen onderhandelen
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn bereid om gezamenlijk de vorming van een kabinet te onderzoeken. Dit constateerde Tjeenk Willink nadat hij op vrijdag 23 juni sprak met fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Sybrand van Haersma Buma (CDA), Alexander Pechtold (D66) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie). Tjeenk Willink heeft de overige fractievoorzitters op maandag 26 juni uitgenodigd om met hem te spreken over wat zij belangrijk vinden bij de kabinetsformatie. Op dinsdag 27 juni volgde opnieuw een gesprek met de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.
Tjeenk Willink heeft sinds dinsdag 30 mei gezocht naar mogelijkheden om een stabiel meerderheidskabinet te vormen “dat grote vraagstukken aanpakt”. De informateur heeft zich gericht op een meerderheidskabinet waarvan in elk geval VVD, CDA en D66 deel uitmaken.
Op donderdag 15 juni liet Tjeenk Willink weten dat hij na gesprekken met fractievoorzitters Rutte, Buma en Roemer (SP) heeft geconcludeerd dat het op 'inhoudelijke gronden' niet mogelijk is om een meerderheidskabinet te formeren met de PVV of de SP. Na afzonderlijke gesprekken met fractievoorzitters Asscher (PvdA) en Segers is op vrijdag 23 juni een gezamenlijk gesprek gevoerd tussen de informateur en de vier fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en Christenunie.
Vastgelopen gesprekken
De Tweede Kamer debatteerde op dinsdag 13 juni met informateur Tjeenk Willink over het vervolg van de kabinetsformatie. Het debat ging over de vraag hoe het verder moet nu een meerderheidscoalitie van VVD, CDA, D66 en GroenLinks niet mogelijk is.
Informateur Tjeenk Willink stuurde maandagavond 12 juni een tussenverslag aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib. Hij schreef hierin dat informele gesprekken met de fractievoorzitters van VVD, CDA, D66 en GroenLinks zich op het onderwerp migratie richtten, “met name op de afspraken tussen de EU en Turkije en de mogelijkheid van vergelijkbare afspraken met andere landen.”
Omdat het niet mogelijk bleek om hierover overeenstemming te bereiken, hebben de vier fractievoorzitters vastgesteld dat een meerderheidscombinatie van VVD, CDA, D66, en GroenLinks niet mogelijk is. Er komt dus geen nieuwe poging om een kabinet te formeren met deze vier partijen. Een eerdere formatiepoging tussen deze partijen, onder leiding van toenmalig informateur Edith Schippers, liep op maandag 15 mei vast.
Gesprekken
Informateur Tjeenk Willink had op woensdag 31 mei zijn eerste werkdag: hij sprak met oud-informateur Edith Schippers over de onderhandelingen die zij vanaf 29 maart heeft geleid om tot een nieuw kabinet te komen. Ook kwamen fractievoorzitters Mark Rutte (VVD) en Sybrand Buma (CDA) langs voor een gesprek. Op donderdag 1 juni volgden gesprekken met achtereenvolgens fractievoorzitters Segers (ChristenUnie), Klaver (GroenLinks) en Pechtold (D66). Op vrijdag 2 juni praatte Tjeenk Willink gezamenlijk met fractievoorzitters Rutte en Buma. Op dinsdag 6 juni waren er gesprekken met fractievoorzitters Rutte, Buma, Pechtold, Klaver en Segers. Hierna volgden enkele dagen met informele gesprekken tussen de informateur en diverse fractievoorzitters.
Informateur koerst op meerderheidskabinet
Op woensdag 31 mei gaf Tjeenk Willink een persconferentie in de Oude Zaal. De informateur zei dat hij zal koersen op een meerderheidskabinet, dat op voldoende steun kan rekenen in de Eerste en Tweede Kamer. Hij heeft ook gezegd dat hij met alle partijen contact zal houden over de kabinetsformatie. Vijf fractievoorzitters nodigde hij specifiek uit voor gesprekken: Rutte (VVD), Buma (CDA), Gert-Jan Segers (ChristenUnie), Jesse Klaver (GroenLinks) en Alexander Pechtold (D66).
Opdracht
Tjeenk Willink kreeg op dinsdag 30 mei in de Stadhouderskamer zijn opdracht als informateur uit handen van Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib. Schippers leverde maandag 29 mei haar eindverslag in. Een nieuwe informateur vond zij noodzakelijk, omdat "elke tot nu toe geopperde variant voor een meerderheidscoalitie op bezwaren van ten minste één van de betrokken fracties stuit."
Dinsdag 30 mei debatteerde de Tweede Kamer over het vervolg van de kabinetsformatie. Aan het einde van het debat werd door middel van een motie minister van staat Tjeenk Willink aangewezen om verder te gaan met de informatie. Dinsdagavond spraken Kamervoorzitter Arib en informateur Tjeenk Willink over zijn opdracht: de Kamer wil dat hij de mogelijkheden onderzoekt voor een meerderheids- of een minderheidskabinet, dat op voldoende steun kan rekenen in de volksvertegenwoordiging.