EZK-begroting: verduurzaming met behoud van welvaart

14 december 2017, begroting - Verduurzamen zonder welvaartsdaling, beschouwt minister Wiebes als zijn opdracht. Staatssecretaris Keijzer benadrukt de rol van het mkb. De bewindslieden van Economische Zaken en Klimaat (EZK) beantwoorden vragen over hun begroting.

Een duurzame samenleving is nodig om de klimaatverandering te beperken, maar het leven moet wel leuk blijven. Wiebes schetst het belang van de energietransitie. Die is in zijn ogen echter alleen mogelijk als er voldoende draagvlak blijft.

Berekeningen laten zien dat de energietransitie 1% tot 3% van het bnp gaat kosten. Dat klinkt misschien als weinig, zegt Wiebes, maar het is veel. Daarom is het belangrijk om efficiënte maatregelen te nemen.

Klimaatakkoord

In 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen 49% lager zijn dan in 1990 en in 2050 95%, zo staat in het regeerakkoord. Deze doelen staan vast, benadrukt de minister. Maar in de onderhandelingen die moeten leiden tot een klimaatakkoord met maatschappelijke sectoren, staat hij open voor alle ideeën die op lange termijn kosteneffectief zijn.

Waarop moet de minister letten bij het sluiten van het klimaatakkoord? De woordvoerders geven hem diverse adviezen mee.

  • Moorlag (PvdA): betrek vakbonden en milieuorganisaties erbij

  • Van der Lee (GroenLinks): kies voor een rechtvaardige verdeling van lusten en lasten, bijvoorbeeld tussen huishoudens en bedrijven

  • Graus (PVV): maak het speelveld voor Nederlandse ondernemers niet nog ongelijker door strengere maatregelen te nemen dan andere (Europese) landen

  • Dik (ChristenUnie) en Mulder (CDA): richt een fonds op voor energiecoöperaties

  • Jetten (D66): benut de mogelijkheden van geothermie en meer wind op zee

  • Van der Lee en Öztürk (DENK): spoor pensioenfondsen aan tot meer klimaatinvesteringen

  • Yesilgöz (VVD): neem belemmeringen weg voor innoverende bedrijven die bijdragen aan de energietransitie

Recente rapporten tonen aan dat de klimaatverandering sneller gaat dan eerder gedacht, stelt Van Raan (PvdD) vast. Daarom zou de verduurzaming volgens hem versneld moeten worden, bijvoorbeeld door inkrimping van de veestapel en de luchtvaart.

Mkb

Het midden- en kleinbedrijf is het fundament onder onze economie, zegt Keijzer. 80% van de economische groei komt volgens haar uit het mkb. Zij benadrukt het belang van financiering, goed geschoold personeel en digitalisering.

Het mkb is voor financiering vaak nog te afhankelijk van de banken, stelt de staatssecretaris vast. Er moet meer aandacht komen voor alternatieven, zoals kredietunies, financiële innovaties en crowdfunding.

De personeelstekorten lopen op in sectoren als de bouw en de techniek. Daarom zou er meer geld moeten komen voor bij- en omscholing, zegt Moorlag. Amhaouch (CDA) denkt dat betere coördinatie en een integrale aanpak kunnen zorgen voor een doorbraak.

Innovatie

Het kabinet trekt geld uit om innovatie te stimuleren. De nadruk ligt daarbij volgens Wiebes op maatschappelijke uitdagingen. Klimaat, voeding en hightech krijgen daarom het meeste gewicht. De woordvoerders doen diverse suggesties.

  • Veldman (VVD): behaal maatschappelijke winst door meer verbindingen te leggen tussen innovaties in verschillende sectoren

  • Bruins (ChristenUnie): kijk naar mogelijkheden om innovatiegeld te verschuiven van grote naar kleine en middelgrote bedrijven

  • Amhaouch: zorg ervoor dat kennis uit innovatie sneller terechtkomt bij het mkb

  • Paternotte (D66): pas regelgeving aan die innovatie met 3D-printen belemmert

Groningen

De overheden zijn gezamenlijk aan zet bij het oplossen van de problemen in Groningen, zegt Wiebes: het wordt een zware opgave. Hij geeft Moorlag gelijk dat de Groningers gecompenseerd moeten worden voor de gevolgen van gaswinning, maar "the sky is niet the limit".

Tot en met 2020 is de gaswinning 20 miljard kuub per jaar, zo staat in het regeerakkoord. Verschillende woordvoerders doen de minister suggesties om de gaswinning sneller omlaag te brengen.

  • Jetten: bevorder de uitfasering van gasgestookte cv-ketels

  • Beckerman (SP): overweeg het bouwen van een stikstofinstallatie en verminder de export

  • Van Tongeren (GroenLinks): voorkom verspilling van gas door het verwarmen van lege winkels en kantoren

  • Wassenberg (PvdD): bereken geen kosten voor het laten afsluiten van huizen van gas

Dik vraagt aandacht voor de sociale gevolgen van de problemen in Groningen. De overheid moet mensen die verstrikt raken in de bureaucratie, volgens haar meer "bij de hand nemen".

Vijandige overnames

De minister is bezig met een wetsvoorstel over een verplichte bedenktijd bij vijandige overnames. Die bedenktijd zou ook moeten gelden voor beursgenoteerde bedrijven die al een beschermingsconstructie hebben, vindt Hijink (SP).

De Kamer sprak eerder op 13 december over de begroting. Zij stemt op 19 december over de moties en op 21 december over de begroting.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk het debat terug via Debat Gemist