Experiment elektronisch stemmen nog onzeker

26 mei 2016, initiatiefwetsvoorstel - Met een initiatiefwetsvoorstel wil VVD'er Taverne experimenten met elektronische voorzieningen bij verkiezingen mogelijk maken. Maar of hij daarvoor een Kamermeerderheid achter zich krijgt, is nog onzeker.

De uitslag van verkiezingen sneller en preciezer vaststellen en meer mensen de kans bieden om zelfstandig te stemmen. Zo vat Taverne het doel van zijn initiatiefwetsvoorstel samen. Het experiment dat hij voor ogen heeft, betreft stemprinters gecombineerd met elektronisch tellen. Laat de industrie eerst de daarvoor benodigde apparatuur ontwikkelen, suggereren Van Raak (SP) en Fokke (PvdA). Maar volgens Taverne gebeurt dat pas als een experiment wettelijk is geregeld. Veldman (VVD) valt hem daarin bij. Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) heeft als adviseur van de Kamer geen bezwaar tegen het wetsvoorstel, maar een marktverkenning, de financiering en het draagvlak bepalen of er daadwerkelijk een experiment komt.

Aandacht voor stemgeheim, fraude en kosten

Koşer Kaya (D66) vreest dat het gebruik van stemprinters een gevaar vormt voor het stemgeheim. Het is niet de bedoeling dat uitgebrachte stemmen worden vastgelegd in een machine, verzekert Taverne. Ervaringen in het buitenland maken bovendien duidelijk dat elektronisch stemmen niet fraudegevoeliger is, antwoordt de initiatiefnemer op een vraag van onafhankelijk Kamerlid Klein. Bosma (PVV) vreest voor hoge kosten: er zijn schattingen van 250 miljoen bij landelijke invoering. Het voorgestelde experiment moet juist meer inzicht geven in de te verwachten kosten, antwoordt Taverne, die ook rekent op kostenbesparingen doordat er minder mensen nodig zijn in de stemlokalen.

AMvB voor nadere invulling experimenten

De precieze invulling van het experiment moet op een later moment worden uitgewerkt in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), vooral omdat de benodigde apparatuur nog moet worden ontwikkeld. Is het niet beter om zaken die samenhangen met verkiezingen, altijd in de wet vast te leggen?, vragen Van Raak, Fokke en Amhaouch (CDA) zich af, mede op grond van een advies van de Kiesraad. Maar volgens Taverne is het "staande praktijk" om AMvB's toe te passen bij Kieswetaangelegenheden. Een AMvB is nu eenmaal flexibeler dan een wetsvoorstel, zo reageert de initiatiefnemer op een vraag van Klein.

De Kamer sprak eerder op 17 mei over experimenten met elektronische voorzieningen bij verkiezingen. Zij stemt op 31 mei over Tavernes initiatiefwetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.