Behandeling begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid afgerond

2 december 2021, begroting - Staatssecretaris Wiersma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat in op de vragen die de Kamer eerder over zijn begroting heeft gesteld.

Op 30 november gaven de woordvoerders van de fracties hun visie op de begroting. Vandaag reageert de staatssecretaris daarop. We hebben sterke fundamenten om op terug te vallen, zegt Wiersma, maar "de huidige tijd is niet gemakkelijk".

Arbeidsmarkt

Het aantal werkenden is nog nooit zo hoog geweest, terwijl nog te veel mensen langdurig langs de kant staan. Wiersma zet voluit in op het innovatief bij elkaar brengen van werkzoekenden en vacatures, want "iedereen is nodig om het stilvallen van sectoren te voorkomen". Doe er alles aan om ook 45-plussers weer volledig te laten participeren op de arbeidsmarkt, luidt de oproep van Den Haan (Fractie Den Haan).

Het is onacceptabel dat veel gemeenten te weinig doen om mensen die langdurig in de bijstand zitten te activeren, vindt De Kort (VVD). Hij wil die gemeenten uitdagen met voorbeelden van gemeenten waar dit wél goed gaat. Kat (D66) bepleit meer ruimte voor gemeenten om te experimenteren met nieuwe manieren om bijstandsgerechtigden naar werk te begeleiden.

Van Beukering (D66) wil dat meer mensen voltijds gaan werken en vraagt om de invoering van voltijdbonussen. Het helpt als mensen (iets) meer gaan werken, erkent Wiersma. Hij wil de praktische problemen voor een voltijdbonus zo veel mogelijk wegnemen. Tielen (VVD) vraagt om een publiekscampagne gericht op een gelijkwaardige positie van vrouwen op de arbeidsmarkt.

Sekswerkers zijn gewoon ondernemers, zegt Simons (BIJ1). Daarom wil zij het beleid over deze groep niet langer onder het ministerie van Justitie en Veiligheid laten vallen. Alles wat wij doen op de arbeidsmarkt, geldt ook voor sekswerkers, betoogt Wiersma. Hij wil bekijken wat een verhuizing van deze groep naar zijn ministerie zou betekenen.

Fijn dat een verkenning wordt uitgevoerd naar de mogelijkheden van rouwverlof, zegt Stoffer (SGP). Palland (CDA) wil breder kijken naar wat gezinnen nodig hebben. Gezien de onzekerheid die ermee gepaard gaat, noemt zij flexcontracten "het meest effectieve anticonceptiemiddel dat we hebben".

Koopkracht

Wiersma is met de woordvoerders bezorgd over de stijgende inflatie, die in november 5,6% bedroeg. Hij wijst erop dat het kabinet 3,2 miljard heeft uitgetrokken om de gestegen energieprijzen deels te compenseren. Met de gemeenten overlegt hij over een verdere tegemoetkoming voor mensen die door de inflatie in de problemen dreigen te komen.

Voordat de hoge inflatiecijfers bekend werden, stonden de mensen voor volgend jaar al op de nullijn, dus nu gaat iedereen erop achteruit, constateert Nijboer (PvdA). De Jong (PVV) vindt het onbegrijpelijk dat er geen fatsoenlijk compensatiepakket is, terwijl er miljarden gaan naar "klimaat, massa-immigratie en Brussel". Verhoog het minimumloon flink, adviseert Van Kent (SP).

Menselijke maat

Als je een fout maakt, ben je nog geen fraudeur. Naar aanleiding van de kinderopvangtoeslagaffaire wil Wiersma bekijken of in de regels en de handhaving de menselijke maat wel voldoende wordt gehanteerd. Hij is het eens met Ceder (ChristenUnie), die pleit voor een evenwichtiger terugvorderingsbeleid.

Met de kostendelersnorm kunnen gemeenten mensen die samenwonen korten op hun uitkering. Daarbij moeten ze de menselijke maat hanteren, zegt Peters (CDA). Met Maatoug (GroenLinks) vindt hij dat dat te weinig gebeurt. Wiersma benadrukt dat gemeenten maatwerk kunnen bieden.

Waar blijft het onafhankelijke meldpunt voor misstanden, vraagt Omtzigt. Hij wijst erop dat het kinderopvangtoeslagschandaal niet op zichzelf staat en dat er ook bij de WIA en de uithuisplaatsingen veel dingen misgaan. We zijn het eens over het doel, reageert de staatssecretaris, maar voor een mogelijk meldpunt wil hij het ingestelde onderzoek afwachten.

Discriminatie

Van Baarle (DENK) wil een actievere bestrijding van arbeidsmarktdiscriminatie. Wiersma begrijpt dat en wil het onderwerp aan de orde stellen in de lopende discussie over de zogeheten psychosociale arbeidsbelasting.

De Graaf (PVV) vindt het onverteerbaar dat bedrijven hun samenwerking met mensen verbreken als die mensen een bepaalde mening verkondigen. De vrijheid van meningsuiting is een groot goed en staat buiten kijf, zegt Wiersma, maar hij wil niet treden in contracten die bedrijven met mensen sluiten.

De Kamer stemt op 7 december over de begroting en over de moties die bij het debat zijn ingediend.

Zie ook: