Brief regering : Verslag plenaire vergadering Financial Action Task Force (FATF) februari 2019

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 maart 2019

Op 20 en 21 februari jl. vond in Parijs de plenaire vergadering plaats van de Financial
Action Task Force (FATF). De FATF is een internationaal orgaan dat samen met zijn
zusterorganisaties ruim 200 jurisdicties bestrijkt. Het doel van de FATF is het voorkomen
en bestrijden op mondiaal niveau van het witwassen van geld, de financiering van terrorisme
en andere hieraan verwante bedreigingen1voor de integriteit van het internationale financiële stelsel. De FATF heeft hiertoe
internationale standaarden vastgelegd die landen geacht worden te implementeren in
hun nationale wet- en regelgeving en beleid.

Ik informeer uw Kamer, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, over de
belangrijkste onderwerpen die tijdens deze vergadering zijn besproken, te weten:

– Uitwerking van de toepassing van de FATF-standaarden op «virtual assets» en relevante dienstverleners;

– Evaluaties van de effectiviteit van Finland en van de Volksrepubliek China in de preventie
en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering;

– Hoog-risico en overige jurisdicties die door de FATF gevolgd worden;

– Versterking van de bestrijding van terrorismefinanciering;

– Aanpassingen in de governance en het mandaat van de FATF ter voorbereiding op een ministeriële bijeenkomst in april;
en

– Guidance over toepassing van de risicogebaseerde benadering in de advocatuur, accountancy
en trustsector.

Een toelichting op deze onderwerpen treft u aan in bijgevoegd verslag.

De volgende plenaire vergadering zal plaatsvinden van 19 tot en met 21 juni 2019 in
Orlando (VS). Ik zal uw Kamer na afloop van die vergadering opnieuw informeren over
de uitkomsten daarvan.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra

VERSLAG PLENAIRE VERGADERING FATF FEBRUARI 2019

Vergaderdatum: 21 t/m 22 februari 2019

Aanwezig: Vertegenwoordigers namens MinFin, MinJenV, DNB, OM en FIU-Nederland

Virtual assets

In oktober 2018 heeft de FATF de FATF-standaarden aangepast om te verduidelijken hoe
deze moeten worden toegepast op activiteiten en ondernemingen in verband met «virtual assets»
2. Om effectieve regulering van en toezicht op «virtual assets service providers» te waarborgen heeft de FATF de details nader uitgewerkt. Er is overeenstemming bereikt
over een concept voor een zogenaamde «Interpretive Note» (toelichting) bij de desbetreffende Aanbeveling 15 over nieuwe technologieën. De
tekst hiervan zal in juni definitief worden vastgesteld, na consultatie van de private
sector, specifiek op het terrein van girale overschrijvingen.3 Met deze verduidelijking beoogt de FATF een wereldwijde, consistente behandeling
van virtual assets zeker te stellen, voor toepassing van AML/CFT4-regelgeving5.

Wederzijdse evaluatie van jurisdicties

Deze plenaire vergadering zijn de evaluatierapporten besproken van Finland en van
de Volksrepubliek China. Door middel van peer reviews is beoordeeld of de nationale AML/CFT-regimes van beide jurisdicties niet alleen
technisch voldoen aan de FATF-standaarden, maar ook effectief zijn. De rapporten worden
naar verwachting in april 2019 gepubliceerd op de website van de FATF.6

Hoog-risico en overige jurisdicties die door de FATF gevolgd worden

De FATF publiceert twee lijsten waarop jurisdicties staan met strategische tekortkomingen
in hun nationale regimes ter voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.
De eerste lijst is het zogeheten public statement en bevat jurisdicties die geen commitment tonen of onvoldoende voortgang hebben laten zien bij het aanpakken van hun strategische
tekortkomingen en die een bedreiging kunnen vormen voor het internationale financiële
systeem.7

Noord-Korea staat weer vermeld in het public statement van 22 februari jl., met de oproep van de FATF aan alle leden en jurisdicties om effectieve
tegenmaatregelen te nemen ter bescherming van het internationale financiële systeem.

Iran staat ook weer vermeld in het public statement, waarbij de oproep van de FATF om tegenmaatregelen te nemen tegen Iran sinds juni
2016 is opgeschort. Iran is toen begonnen de strategische tekortkomingen in zijn nationale
AML/CFT-wetten weg te nemen op basis van een met de FATF overeengekomen actieplan.
Dit actieplan is op 31 januari 2018 verstreken. Iran is echter nog steeds politiek
gecommitteerd aan het actieplan en maakt vorderingen in het wetgevingsproces. Gezien
het voorgaande heeft de FATF wederom de oproep om tegenmaatregelen te nemen tegen
Iran opgeschort, maar de FATF heeft wel zijn teleurstelling uitgesproken over het
feit dat de het actieplan nog niet volledig is afgerond. De FATF verwacht dat in juni
2019 de noodzakelijke wetgeving in Iran in werking is getreden. Gebeurt dat niet,
dan zal de FATF versterkt toezicht voorschrijven voor bijkantoren en dochtermaatschappijen van banken gevestigd in Iran, ter bescherming
tegen de risico’s die volgen uit de tekortkomingen in het Iraanse AML/CFT regime.
In de tussentijd blijft Iran op het public statement staan met de oproep om verscherpt cliëntenonderzoek te verrichten bij zakelijke relaties
en transacties met personen of entiteiten uit Iran. De tekst van het public statement is te vinden op de website van de FATF.8

De tweede lijst die de FATF publiceert, is getiteld Improving global AML/CFT compliance.9
Deze lijst bevat landen die strategische tekortkomingen hebben in hun nationale regimes
ter voorkoming en bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering en die gecommitteerd
zijn om deze tekortkomingen aan te pakken. Deze plenaire vergadering is Cambodja aan
de lijst toegevoegd, vanwege de strategische tekortkomingen in het nationale AML/CFT-regime
van deze jurisdictie. Cambodja heeft zich politiek gecommitteerd aan een FATF-actieplan
om die tekortkomingen te adresseren. In totaal staan nu twaalf landen op deze lijst.10

De deelnemers van de Commissie meldplicht, inclusief alle toezichthouders op de Wet
ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en vertegenwoordigers
van meldingsplichtige instellingen, worden op de hoogte gesteld van de FATF-lijsten.
Ook publiceren De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten na elke plenaire
vergadering een bericht op hun websites, met verwijzingen naar de nieuwe lijsten.
Op diezelfde websites wordt toegelicht welke (aanvullende) maatregelen Nederlandse
financiële instellingen dienen te nemen in het kader van de naleving van de Wwft,
om het verhoogde risico ten aanzien van relaties met ingezetenen van deze landen en
het uitvoeren van transacties van of naar deze landen te mitigeren.

Financiering van terrorisme

Een van de prioriteiten van de Verenigde Staten, als FATF-voorzitter 2018–2019, is
het voorkomen en bestrijden van de financiering van terrorisme. Tijdens deze plenaire
vergadering heeft de FATF een verklaring vastgesteld met een overzicht van de stand
van zaken over toezicht en bestrijding van terrorismefinanciering11.

Aanpassingen in de governance van de FATF

Het wereldwijde belang van de FATF en zijn werkterrein is de afgelopen jaren toegenomen.
Om ervoor te zorgen dat de thema’s die de FATF behandelt op een strategisch coherente
manier worden benaderd en om de commitment aan de FATF-standaarden verder te vergroten, hebben de FATF-leden besloten om ministers
en senior beleidsbepalers intensiever te betrekken bij de werkzaamheden van de FATF.
Eens in de vier jaar, te beginnen in april 2019, zal een ministeriële bijeenkomst
plaatsvinden voor FATF-leden, in de marge van de voorjaarsvergaderingen van het Internationaal
Monetair Fonds en de Wereldbank. Tijdens de komende bijeenkomst zal een nieuw mandaat
voor de FATF worden besproken. Dan zal ook worden stilgestaan bij het 30-jarige bestaan
van de FATF.

Overige

De plenaire vergadering van de FATF heeft een voorgangsrapportage aan de ministers
van financiën en presidenten van de centrale banken van de G20 goedgekeurd. Dit rapport
zal over enkele weken worden gepubliceerd.

Deze plenaire vergadering heeft de FATF drie guidance papers besproken die zijn gepubliceerd op de website van de FATF voor publieke consultatie12. Het betreft guidance over toepassing van de risicogebaseerde benadering voor advocaten, notarissen, accountants
en de trustsector. Deze documenten bevatten handvatten en voorbeelden voor marktpartijen
en toezichthouders over hoe zij op een risicogebaseerde manier aan de AML/CFT-standaarden
kunnen voldoen. Tijdens de FATF-bijeenkomst in juni zullen de guidance papers ter finale goedkeuring worden voorgelegd.