Kennisagenda
Thema’s op de kennisagenda 2019 van de commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn: de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), voedsel, Brexit op het LNV-beleidsterrein, kringlooplandbouw, Programma Aanpak Stikstof (PAS), mestbeleid en gewasbescherming.
Mestbeleid
De commissie wil de plannen voor nieuwe mestwetgeving waar de minister van LNV mee gaat komen, kritisch volgen. Centraal staat de vraag hoe een transitie naar kringlooplandbouw op het gebied van mest in de nieuwe regelgeving een goede plek kan krijgen. Belangrijk is dat de nieuwe wet ook op lange termijn moet voldoen: deze moet niet alleen huidige belemmeringen wegnemen, maar ook ruimte bieden voor innovaties in de toekomst.
De minister is verzocht om een tijdlijn te schetsen van de verschillende relevante momenten in het proces van de herbezinning van het mestbeleid en de verwachte rol van de Kamer hierbij. Dat geldt ook voor het proces van derogatieverlening.
Er is een stafnotitie opgesteld waarin de voor het mestbeleid relevante Europese processen in kaart zijn gebracht.
De commissie heeft een paper laten opstellen over belemmeringen in de mestwetgeving die de omslag naar kringlooplandbouw afremmen.
De paper is gepubliceerd als bijlage bij Kamerstuk 33037, nr. 357.
In het najaar van 2019 zal de commissie een werkbezoek brengen aan één of twee nader te bepalen innovatieve ontwikkelingen op het terrein van mest.
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is een onderdeel van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De NVWA bewaakt de veiligheid van voedsel en consumentenproducten, de gezondheid van dieren en planten, het dierenwelzijn en handhaaft de natuurwetgeving.
De NVWA is in 2012 ontstaan uit een fusie van de Voedsel- en Warenautoriteit, de Algemene Inspectiedienst en de Plantenziektenkundige Dienst. De commissie wil graag meer duidelijkheid over de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen sinds de fusie en over de ontwikkeling van het takenpakket. Ook de nieuwe software die het inspectiewerk moet verbeteren, is een punt van aandacht. Daarnaast wil de commissie duidelijkheid over de prijzen die de NVWA rekent voor inspectiediensten en wat de werkelijke kosten zijn.
De commissie heeft daarom onder meer een verkennende studie gemaakt naar de NVWA en vergelijkbare Nederlandse organisaties, zoals de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT) en de Inspectie SZW. Daarbij heeft de commissie ook vergelijkbare instituten uit buurlanden betrokken.
De commissie heeft de ambitie om de informatie in de voortgangsrapportages inzichtelijker aangeleverd te krijgen. Daarnaast wenst de commissie meer inzicht te krijgen op de rol, positie en taken van het Bureau Risicobeoordeling (BuRo), een afdeling van de NVWA.
Op 15 oktober 2019 is het algemeen overleg van 23 april 2019 voortgezet.
Alle voorgenomen activiteiten en producten van dit kennisthema zijn inmiddels afgerond. Er liggen voor het jaar 2019 geen nieuwe inhoudelijke kennisvragen.
Voedsel
Hoe maak je duurzame en gezonde keuzes voor voedselconsumptie? Hoe voorkom je verspilling daarbij? Wat zijn gezonde en duurzame keuzes? Om hoeveel dierlijke en plantaardige eiwitten gaat het dan? Wat voor rol speelt informatie (bijvoorbeeld op etiketten) bij het maken van duurzame en gezonde keuzes? Welke rol kan onderwijs hierin spelen?
De commissie heeft in 2018 diverse acties ondernomen. De commissie beraadt zich momenteel op verdere acties.
Brexit op het LNV-beleidsterrein
Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, de Brexit, heeft ook gevolgen voor de Nederlandse visserij en land- en tuinbouwsector. De Brexit heeft ook gevolgen voor de buitengrenzen van de Europese Unie. De douane en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zullen veel meer inspecties moeten uitvoeren.
De commissie heeft in 2018 een aantal acties ondernomen om meer zicht te krijgen op deze problematiek en volgt momenteel de ontwikkelingen op de voet.
Kringlooplandbouw
De Nederlandse landbouw kent een zeer efficiënt productieproces, waarbij op verschillende momenten in het proces sprake is van grote importstromen, bijvoorbeeld veevoer en grote reststromem, zoals mest. Met de circulaire economie in gedachte, kijkt de commissie hoe het beter sluiten van de kringlopen in de landbouw bij kan dragen aan het verminderen van de milieueffecten van de landbouw.
Daartoe is een onderzoek uitgezet bij Wageningen University & Research. Centraal staat hierin de vraag in hoeverre het sluiten van de mineralenkringlopen (koolstof, stikstof en fosfaat) in de landbouw kan bijdragen aan het verbeteren van het klimaat. Ook is de vraag welke effecten dit zal hebben op de biodiversiteit. Het onderzoek is op donderdag 14 juni aan de Tweede Kamer gepresenteerd.
De paper is op 4 juli 2018 beschikbaar gekomen als bijlage bij Kamerstuk 34775 XIII, nr. 148.
De commissie ging op 29 maart 2019 op werkbezoek bij de Kipster-stal in Oirlo en de Herenboerderij in Boxtel.
Op verzoek van de commissie heeft mw. Termeer een paper opgesteld over het bewerkstelligen van een transitie naar kringlooplandbouw. Dhr. Grin en dhr. Rotmans hebben beiden een review van deze paper opgesteld.
De paper en de reviews zijn gepubliceerd als bijlage bij Kamerstuk 35000 XIV, nr. 74.
Op 17 april hebben de drie auteurs de paper en de reviews toegelicht.
Op 13 juni 2019 was er een rondetafelgesprek over de realisatie van de LNV-visie waardevol en verbonden' (Brief minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 22 januari 2019, Kamerstuk 35000 XIV, nr. 72). Kringlooplandbouw speelt een grote rol in de LNV-landbouwvisie (Kamerstuk 35000 XIV, nr. 5).
Op 24 juni 2019 (van 14.00 tot 18.00 uur) was er een notaoverleg over onder andere de LNV-visie en het realisatieplan voor de visie (Kamerstuk 35000 XIV, nr. 76).
Alle voorgenomen activiteiten en producten van dit kennisthema zijn afgerond. Er liggen voor het jaar 2019 geen nieuwe kennisvragen.
Programma Aanpak Stikstof (PAS)
Minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling zijn de doelen van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). In het PAS werken Rijk, provincies, natuurorganisaties en ondernemers samen. Op vrijdag 12 oktober 2018 bracht de commissie een werkbezoek aan de provincie Noord-Brabant.
De Raad van State heeft op 29 mei 2019 verklaard dat het PAS geen geldige grondslag is voor vergunningverlening. Op 4 juni 2019 was er een briefing over de juridische betekenis hiervan. Op 20 juni 2019 heeft er een plenair debat plaatsgevonden over de uitspraak van de Raad van State.
Gezien de grote gevolgen van de uitspraak voor allerlei projecten zijn bij dit kennisthema inmiddels ook Kamerleden betrokken van de commissies van Infrastuctuur en Waterstaat en van Binnenlandse Zaken.
Op 16 oktober was er een rondetafelgesprek over de stikstofproblematiek. Op 17 oktober was er een plenair debat over de stikstofproblematiek.
Hieraan voorafgaand vond op 3 oktober 2019 een gesprek plaats met het Adviescollege Stikstofproblematiek (commissie-Remkes) over het eerste, op 25 september verschenen, advies van het college. Daarnaast heeft de commissie wetenschappelijke factsheets laten opstellen over deze problematiek. Ook wordt in kaart gebracht hoe enkele nabije landen omgaan met vraagstukken rondom stikstofemissies.
Gewasbescherming
Gewasbescherming is een nieuw kennisthema. De commissie laat de Europese en Nederlandse toelatingsprocedures voor gewasbeschermingsmiddelen en de mogelijkheden voor versnelde toelating van alternatieven voor gewasbeschermingsmiddelen in kaart brengen. Daarbij wordt ook gekeken naar de situatie in enkele nabije landen.
Begroting en jaarverslagen
Belangrijke taken van de Kamer zijn het behandelen en goedkeuren van de begrotingen en, achteraf, het behandelen van de verantwoording over de uitvoering via het jaarverslag van de ministeries.