Uitgelicht : Zelfstandigen zonder personeel
De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid debatteert op donderdag 30 juni 2022 van 10.00 tot 13.00 uur over zzp. Hiervoor komen minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris Van Rij van Financiën naar de Kamer.
Agenda en verslag
U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.
Wet DBA
In 2016 werd de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) vervangen door de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) en modelovereenkomsten. Het doel was om schijnzelfstandigheid te bestrijden en zowel opdrachtgevers als opdrachtnemer verantwoordelijk te maken voor de juiste afdracht van premies en belastingen. De Wet DBA bleek niet goed te werken. De wet is nog van kracht maar wordt niet volledig gehandhaafd. Als alternatief is er een webmodule voor zzp'ers. Met deze online vragenlijst kunnen opdrachtgevers een indicatie krijgen of een specifieke opdracht buiten dienstbetrekking kan worden uitgevoerd, of dat er een aanwijzing is dat sprake is van een dienstbetrekking. In januari 2021 is een pilot van de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie (WBA) online gegaan. In juli 2021 is de pilot beëindigd maar de webmodule kan nog wel gebruikt worden. Voordat besloten wordt of de webmodule definitief ingevoerd wordt, wordt deze eerst geëvalueerd.
Aanpak schijnzelfstandigheid
Op 5 april 2022 heeft de Algemene Rekenkamer een onderzoek gepubliceerd over de handhaving op het gebied van schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Volgens het rapport controleert de Belastingdienst steeds minder of opdrachtgevers wel loonbelasting afdragen. De commissie SZW heeft het kabinet om een reactie gevraagd. In de reactie laat het kabinet weten dat de handhaving op schijnzelfstandigheid waarschijnlijk per 1 januari 2025 wordt hervat. Wat er eerst moet komen zijn duidelijke regels rondom de inhuur van zzp’ers, meer gelijkheid tussen werknemers en zelfstandigen en onderzoek naar de gevolgen van handhaving voor controlerende instanties zoals de Belastingdienst. Na de zomer presenteert het kabinet een stappenplan zodat betrokkenen zich hierop kunnen voorbereiden. Daarnaast komt minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid binnenkort met een hoofdlijnenbrief arbeidsmarkt over verschillende maatregelen die het kabinet wil nemen om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken.
Rapportage Nederlandse Arbeidsinspectie
In een themarapportage over maaltijd- en flitsbezorging constateert de Nederlandse Arbeidsinspectie dat er in verhouding veel overtredingen zijn door bedrijven in de maaltijd- en flitsbezorging. Het gaat hierbij om zowel de arbeidsvoorwaarden als de arbeidsomstandigheden. Sommige platforms vermijden hun verantwoordelijkheid als werkgever en laten bezorgers werken als (schijn)zelfstandige. Ze ontwijken zo de verplichtingen uit de arbeidswetten en de verplichte afdracht van sociale premies en belastingen. Daarnaast hebben werkenden dan geen recht op doorbetaling van loon bij ziekte en zijn zij niet verzekerd bij onder andere arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Rechters hebben in verschillende zake al geoordeeld dat bezorgdiensten hun werkenden in loondienst moeten nemen. De commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft dinsdag 21 juni een gesprek gevoerd met de Arbeidsinspectie over de themarapportage.