Uitgelicht : Fraudeopsporing door de Belastingdienst

De vaste commissie voor Financiën spreekt op donderdag 9 december 2021 over fraudeopsporing door de Belastingdienst. Op de agenda staan verschillende brieven en rapporten over de werkwijze en over de Fraude Signalering Voorziening (FSV) van de Belastingdienst. Voor het overleg komen beide staatssecretarissen van Financiën, Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief, naar de Tweede Kamer. De commissie voor Financiën heeft ook minister Wopke Hoekstra uitgenodigd voor het overleg.

Volg live

Het overleg vindt plaats in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.

Agenda en verslag

U kunt de agenda en alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.

Fraudesysteem

De Belastingdienst heeft jarenlang allerlei meldingen (‘signalen’) over burgers, bedrijven en organisaties verzameld in een geheim registratiesysteem, de Fraude Signalering Voorziening (FSV). De Belastingdienst gebruikte het systeem voor selectie en profilering van burgers bij de bestrijding van fraude met belastingen en toeslagen.

Het systeem is in februari 2020 stopgezet, na berichtgeving van Trouw en RTL Nieuws. In de loop van 2020 is de Autoriteit Persoonsgegevens onderzoek gaan doen naar de FSV. In het rapport van de Autoriteit Persoonsgegevens is te lezen dat het systeem gegevens van meer dan 240.000 personen bevatte. Deze mensen waren daar niet van op de hoogte en zij wisten ook niet welke gegevens de Belastingdienst bijhield. De Autoriteit schrijft dat het systeem:

- voor allerlei doeleinden werd gebruikt;

- onjuiste en verouderde gegevens bevatte;

- jarenlang alleen maar groeide, omdat meldingen nooit werden verwijderd;

- in strijd met de wet gevuld werd met gegevens als (tweede) nationaliteit, medische gegevens en justitiële informatie:

- onvoldoende was beveiligd en door allerlei medewerkers kon worden bewerkt, gebruikt en gekopieerd.

De commissie Financiën heeft over dit rapport en de bijbehorende kabinetsreactie vragen aan de regering gesteld.

Gevolgen voor burgers

Op aandringen van de Tweede Kamer (motie-Marijnissen) stuurt de Belastingdienst brieven aan de mensen die in het systeem waren opgenomen. Tot nu toe is aan 200.000 mensen gemeld dát zij in het systeem stonden en hebben 60.000 mensen een brief gekregen met de reden of de aanleiding voor die registratie.

Verder zijn op aandringen van de Tweede Kamer (motie-Snels) onderzoeken gestart naar de schade die burgers hebben ondervonden doordat zij in de FSV stonden. Naar schatting 5.000 tot 15.000 personen konden geen gebruik maken van schuldsanering via de gemeente, omdat hun naam in de FSV voorkwam. Bij een nog onbekend aantal mensen werd wegens vermelding in de FSV ten onrechte toeslagen geweigerd, onmiddellijke terugbetaling gevorderd en betalingsregelingen ontzegd. De Tweede Kamer wil dat het kabinet de geschade burgers compensatie biedt.

Meer overleggen

De Tweede Kamer spreekt de komende tijd nog vaker over de toeslagenaffaire en de werkwijze van de Belastingdienst. Op woensdag 8 december spreekt de vaste commissie voor Financiën met de Nationale Ombudsman over de klachtbehandeling door de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen. Op donderdag 16 december spreekt de vaste commissie voor Financiën met staatssecretaris Alexandra van Huffelen over de Hersteloperatie Kinderopvangtoeslag. Ook heeft de Tweede Kamer op 23 november jl. besloten een debat te houden met de minister van Financiën over het risico-classificatiemodel bij de Belastingdienst.