Wetsvoorstel scherper toezicht trustkantoren besproken

27 juni 2018, wetsvoorstel - Minister Hoekstra (Financiën) scherpt het toezicht op trustkantoren aan om te voorkomen dat schimmige brievenbusmaatschappijen worden gebruikt voor malafide praktijken. De Kamer debatteert over zijn wetsvoorstel.

Met zijn wetsvoorstel wil minister Hoekstra een aantal zaken beter regelen:

  • versterken van de integriteit en professionaliteit van trustkantoren

  • verbeteren van het cliëntenonderzoek

  • uitbreiden van het toezichts- en handhavingsinstrumentarium

Het wetsvoorstel is een verbetering, vinden eigenlijk alle woordvoerders. Maar er kan en moet volgens sommigen van hen meer gebeuren. Er is aanvullende wetgeving nodig, zegt Leijten (SP), want trustkantoren hebben te weinig zelfregulerend vermogen.

Rol trustkantoren

Waartoe zijn trustkantoren op aarde, vraagt Leijten (SP) zich af. Ook Nijboer (PvdA) zet vraagtekens bij het maatschappelijk nut. Ze faciliteren volgens beide woordvoerders vooral belastingontwijking en -ontduiking via Nederlandse brievenbusmaatschappijen en dragen niet of nauwelijks bij aan de reële economie. Slootweg (CDA) is blij met de plannen van het kabinet om de vestiging van lege brievenbusmaatschappijen te ontmoedigen.

Trustkantoren zijn belangrijk voor het fiscale vestigingsklimaat en de bescherming van intellectueel eigendom, zegt Van der Linde (VVD). Ook Paternotte (D66) vindt dat trustkantoren wel degelijk een rol hebben, bijvoorbeeld bij het opzetten van joint ventures.

Minister probeert gat in wet te dichten

Zorgt het wetsvoorstel ervoor dat dubieuze en criminele geldstromen opdrogen? Door de taken van trustkantoren op te knippen en te verdelen over verschillende bedrijven en personen zou men zich aan het toezicht kunnen onttrekken. Deze "schaduwtrustsector" zou veel minder streng gecontroleerd worden op witwasconstructies en terrorismefinanciering.

Minister Hoekstra heeft geprobeerd om dit gat in de wet te dichten. Maar het gevolg kan zijn dat nu veel meer bedrijven, zoals administratiekantoren, onder de wet komen te vallen, vrezen Slootweg (CDA) en Van der Linde (VVD). Als bedrijven nu niet onder de wet vallen, dan vallen ze er straks ook niet onder, verzekert Hoekstra.

Poortwachtersfunctie

Van trustkantoren wordt verwacht dat ze zich gedragen als poortwachter van het financiële systeem. Minister Hoekstra hoopt die rol met zijn wetsvoorstel te verbeteren. Maar Nijboer (PvdA) betwijfelt of dat gaat werken: zo maak je van de wolf een schaapherder. En hoe voorkom je dat een cliënt die wordt geweigerd door een trustkantoor, naar een ander kantoor gaat?

Maatschappelijk betamelijk

Trustkantoren moeten zich "maatschappelijk betamelijk" gedragen, zo staat in de wet. Slootweg (CDA) wil dat deze norm concreter wordt ingevuld. Volgens de minister is het aan toezichthouder DNB om te beoordelen of trustkantoren zich eraan houden.

Compliance intern of extern?

De minister wil dat trustkantoren de compliance, de controle op het naleven van de regels, intern regelen. Daarmee volgt hij een advies van De Nederlandsche Bank.

Van der Linde (VVD) denkt dat de compliance ook extern geregeld kan worden. Zeker voor kleine kantoren is het namelijk lastig om het intern te doen. Een blik van buiten kan nuttig zijn, voegt Paternotte (D66) toe. Slootweg (CDA) wijst op lopende contracten voor externe compliance die nagekomen moeten worden.

Toezicht DNB

De Nederlandsche Bank heeft 12 fte beschikbaar voor het toezicht op de trustsector. Dit zou eigenlijk moeten verdubbelen, vinden Leijten (SP) en Paternotte (D66). Maar de minister wil dat aan DNB overlaten: de bank heeft een goed beeld van de sector en kan zelf bepalen hoeveel capaciteit nodig is om goed toezicht te houden.

Parlementaire ondervragingscommissie

Een parlementaire ondervragingscommissie heeft onderzoek gedaan naar fiscale constructies. Laten we de bespreking van het commissierapport afwachten, suggereert Leijten (SP), en pas dan stemmen over dit wetsvoorstel. Maar de minister wil liever snelheid maken en de maatregelen uit dit wetsvoorstel zo snel mogelijk doorvoeren.

Het debat gaat op een later moment verder met de tweede termijn van de Kamer.

zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist