Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving

2 juli 2014, debat - Wat betekent een participatiesamenleving voor de burgers en de overheid? De Kamer speekt met premier Rutte over de gevolgen van de overgang van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving.

De verzorgingsstaat verandert langzaam maar zeker in een participatiesamenleving. Dit zei de Koning in de troonrede van 2013. Het begrip participatiesamenleving lijkt Van Ojik (GroenLinks) "slecht doordacht en weinig operationeel". Volgens PvdA'er Samsom gaat het om een beweging naar een samenleving waarin mensen meer dan nu naar elkaar omkijken en waarin de overheid dichter bij de burgers staat. Van der Staaij (SGP) ziet daarvan al talloze voorbeelden: burgers, kerken en ondernemers dragen hun steentje volop bij. Dat klopt, zegt de premier: de participatiesamenleving past in de goede Nederlandse traditie van omzien naar elkaar.

De overheid moet ruimte voor participatie bieden
Er moet een ideologische keuze worden gemaakt voor een bescheiden overheid en een sterke samenleving, zegt Van Haersma Buma (CDA). Het is goed als burgers en lokale gemeenschappen meer verantwoordelijkheden oppakken, vinden Slob (ChristenUnie) en Van Ojik, maar de overheid moet daarvoor wel de ruimte scheppen. Bied ouders die een crèche willen beginnen daarvoor de mogelijkheden, zegt Pechtold (D66). En straf participerende burgers niet met een mantelzorgboete, voegt Karabulut (SP) toe. Klein (50PLUS) mist waardering voor mensen die een onbetaalde bijdrage aan de samenleving leveren. Mantelzorg en vrijwilligerswerk moeten worden versterkt, zeggen ook Slob, Samsom en Van der Staaij.

Verbinding tussen decentralisaties en participatiesamenleving
De participatiesamenleving moet niet gepresenteerd worden als een dekmantel om de bezuinigingen en de decentralisaties naar de gemeenten te verkopen, zegt Pechtold. Hij vindt het sowieso een positieve ontwikkeling dat oudere mensen langer thuis kunnen blijven wonen met steun en hulp uit de buurt. Daar is Van Ark (VVD) het mee eens: geef de gemeenten en de burgers daarvoor de ruimte. Geef ook bij de decentralisaties invulling aan de participatiesamenleving, raadt Slob aan. Dat zullen wij doen, zegt Rutte, die ervan overtuigd is dat gemeenten beter dan de rijksoverheid maatwerk kunnen bieden. Dat de burger mondiger en zelfstandiger wordt, vindt hij ook voor de decentralisaties van belang.

De verzorgingsstaat wordt niet opgeheven
"Je eindigt niet in een kartonnen doos op het station." De ontwikkeling richting een participatiesamenleving is volgens de premier niet het einde van de verzorgingsstaat, maar de participatiesamenleving is "een maatschappelijk fenomeen". Hij wil mensen uitdagen, maar tegelijk maximale solidariteit bieden. Wat Bontes (Groep Bontes/Van Klaveren) betreft moet de verzorgingsstaat er alleen zijn voor degenen die echt niet voor zichzelf kunnen zorgen. Die verzorgingsstaat is sowieso uitgehold door massa-immigratie, meent PVV'er De Graaf.

De Kamer stemt op 3 juli over de ingediende moties.

ZIE OOK:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.