Verantwoordingsdebat over het jaar 2024
11 juni 2025, debat - De Kamer kijkt in het Verantwoordingsdebat met minister-president Schoof en minister Heinen (Financiën) terug op het begrotingsjaar 2024.
Is het belastinggeld doeltreffend, doelmatig en rechtmatig geïnd en uitgegeven? Op Verantwoordingsdag, de derde woensdag van mei, ontvangt de Tweede Kamer van het kabinet de jaarrekeningen van de verschillende ministeries. Ook presenteert de Algemene Rekenkamer dan de belangrijkste conclusies van het verantwoordingsonderzoek. In het Verantwoordingsdebat spreken Kamer en kabinet over de jaarrekeningen en de conclusies van de Rekenkamer.
Beleid en doelen
De rijksoverheid gaf in 2024 ruim 414 miljard euro uit. "Een duizelingwekkend bedrag, opgebracht door hardwerkende burgers en bedrijven", zegt demissionair premier Schoof. "Dat geld is niet van ons hier in Den Haag, maar van iedereen in Nederland", voegt hij eraan toe. En daarom legt hij graag verantwoording af over het beleid en de doelen van het kabinet.
Het gevallen kabinet heeft niets van betekenis bereikt, betoogt Van der Lee (GroenLinks-PvdA). Hij pleit voor het stellen van duidelijke, meetbare beleidsdoelen en het vrijmaken van voldoende middelen daarvoor.
Te vaak is niet duidelijk wat precies de doelen van de overheid zijn, vindt ook Idsinga (NSC). Daardoor is ook niet altijd duidelijk of ze gehaald zijn. Hij stelt daarom voor de VBTB-systematiek (Van Beleidsbegroting Tot Beleidsverantwoording) weer toe te passen.
De regering had plannen rond migratie, stikstof en bestaanszekerheid, maar heeft op deze punten gefaald, vindt Baudet (FVD).
Onderuitputting en kasschuiven
In 2024 zijn vele miljarden minder uitgegeven dan gepland. Dit komt door onrealistische ambities van het kabinet en door een krappe arbeidsmarkt, stelt De Vries (VVD). Als er geen personeel is, kan de overheid bepaalde taken niet uitvoeren. Het gevolg is dat de overheid minder doet dan ze heeft beloofd.
Niet uitgegeven geld wordt doorgeschoven naar volgende jaren. Maar gaat het dan wel lukken om het te besteden, vraagt Flach (SGP). Hij spoort minister Heinen aan om te streven naar realistisch begroten.
Volgens minister Heinen schuiven ministeries het geld liever door naar latere jaren dan dat ze het weer teruggeven aan Financiën. Maar dat is volgens hem vooral een gevolg van "politieke realiteiten".
Functioneren overheid
Vermeer (BBB) vraagt aandacht voor de problemen die de Algemene Rekenkamer bij verschillende ministeries heeft geconstateerd. Zo kunnen naamsverwisselingen bij Justitie en Veiligheid zorgen voor onterechte veroordelingen. En het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft onvoldoende inzicht in aangegane verplichtingen. Hij spoort de regering aan om de onvolkomenheden aan te pakken.
Faddegon (PVV) maakt zich zorgen over de economische vooruitzichten voor Nederland. Het verdienvermogen staat onder druk en de arbeidsproductiviteit stagneert. Tegelijkertijd stijgt wel het aantal ambtenaren en zijn er problemen met de bedrijfsvoering bij ministeries.
Volgens Grinwis (ChristenUnie) zitten er inmiddels zo veel uitzonderingen en vormen van maatwerk in het stelsel van belastingen, uitkeringen en toeslagen dat het "onwerkbaar" is geworden. Dit moet wat hem betreft sterk vereenvoudigd worden.
Brede welvaart
Op Verantwoordingsdag wordt er vooral naar geld en cijfers gekeken, maar niet alles is in getallen uit te drukken. De Monitor Brede Welvaart van het CBS is bedoeld om te meten hoe het staat met de welvaart in brede zin. Daarbij gaat het ook om gezondheid, veiligheid en milieu en wordt er vooruitgekeken naar de brede welvaart van volgende generaties en mensen in andere landen.
Sneller (D66) wijst erop dat uitgaven aan klimaatbeleid, preventie, onderwijs, onderzoek en innovatie nu inderdaad geld kosten, maar in de toekomst hoge baten opleveren. Hij pleit ervoor hier meer rekening mee te houden in het begrotingsbeleid.
Ook Dassen (Volt) vindt dat er te veel geld naar consumptie gaat en te weinig naar investeringen in de toekomst. Hij wil meer geld vrijmaken voor dit soort uitgaven, bijvoorbeeld door het afschaffen van ondoelmatige fiscale regelingen.
We zijn het verplicht aan toekomstige generaties om nu te investeren in hun verdienvermogen en brede welvaart, zegt Van Dijk (CDA), zoals generaties in het verleden dat voor ons hebben gedaan. Ze verwijst naar haar initiatiefnota hierover.
De Kamer stemt op 17 juni over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct