Parlementaire enquête over de euro?
1 februari 2017, burgerinitiatief - Het burgerinitiatief Peuro wil dat de Kamer de "verbijsterende gang van zaken" rond de invoering van de euro gaat onderzoeken. Maar er is geen meerderheid voor een parlementaire enquête.
De invoering van de euro (geregeld in het Verdrag van Maastricht in 1992) was een ingrijpend besluit, maar leidde destijds nauwelijks tot debat. Thierry Baudet, woordvoerder namens het burgerinitiatief, vindt dat de Nederlandse bevolking het recht heeft om te weten wat er is gebeurd. Een parlementaire enquête zou openstaande vragen over de toenmalige besluitvorming moeten beantwoorden.
- Wat wist de Nederlandse regering over de risico's op het moment dat besloten werd tot invoering?
- Welke risico's werden besproken en welke beloftes werden achter de schermen gedaan?
- Lag er aan de basis van het besluit een politieke agenda in plaats van een economische ratio?
- Realiseerde men zich dat de euro op termijn een zeer grote, nieuwe machtsoverdracht aan Brussel noodzakelijk zou maken?
De invoering van de euro kent een lange voorgeschiedenis met veel rapporten en debatten, stelt minister Dijsselbloem (Financiën) vast. Men was zich bewust van de risico's. Die zijn gewogen en daarna zijn er maatregelen genomen.
SP, PVV, ChristenUnie, SGP en PvdD steunen het pleidooi voor een parlementaire enquête, maar VVD, PvdA, CDA en D66 zien er weinig in.
Steun voor enquête
De euro kent alleen maar verliezers en had nooit ingevoerd moeten worden, zegt Van Dijck (PVV), die de analyse van het burgerinitiatief deelt. Van Klaveren (GrBvK) spreekt van "een historisch mislukking". Daar sluit Thieme (PvdD) zich bij aan: de euro bleek geen bindmiddel maar een splijtzwam.
Het bijeenbrengen van heel verschillende landen binnen de euro was zeer onverstandig, stellen verschillende woordvoerders. De economische problemen in Noord-Europa zijn heel anders dan in Zuid-Europa, analyseert Merkies (SP), maar de gezamenlijk munt belemmert gerichte oplossingen. Schouten (ChristenUnie) deelt die visie: de euro heeft het spook van het nationalisme wakker gekust.
Meerderheid tegen enquête
Veel feiten zijn al bekend en de hoofdrolspelers van destijds hebben hun overwegingen veelal gedeeld in interviews. Harbers (VVD) denkt niet dat er openstaande vragen zijn die alleen met een parlementaire enquête te beantwoorden zijn.
Het is onzin dat we de euro zijn ingerommeld, zegt Koolmees (D66), die de analyse van het burgerinitiatief niet deelt. De euro is keer op keer besproken in debatten en er zijn democratische besluiten over genomen, benadrukt Nijboer (PvdA).
Omtzigt (CDA) is kritisch over hoe bepaalde zaken rond de euro zijn gelopen. Zo noemt hij de monetaire financiering door de Europese Centrale Bank in strijd met het mandaat. Maar in plaats van het houden van een parlementaire enquête lijkt het hem beter om de Raad van State te vragen om een advies over institutionele verbeteringen.
De Kamer stemt op 7 februari over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.