Opnieuw vragen over de Belastingdienst
9 februari 2017, debat - Naar aanleiding van een ZEMBLA-uitzending bevraagt de Kamer staatssecretaris Wiebes (Financiën) opnieuw over problemen bij de Belastingdienst. Onderzoek moet uitwijzen wat van de aantijgingen klopt, benadrukt Wiebes.
De uitzending op 1 februari van actualiteitenprogramma ZEMBLA over de Belastingdienst ging onder andere over de "Broedkamer" (later de afdeling Data & Analytics), die zich bezighoudt met data-analyse. Klokkenluiders kwamen met verschillende aantijgingen.
- onvoldoende bewaking van privacygevoelige gegevens van belastingbetalers bij de Broedkamer
- een angstcultuur binnen de Belastingdienst
- een oneerlijke aanbesteding
- mogelijke misleiding van Kamerleden over de opbrengsten van de Broedkamer
Meer problemen
Eerder debatteerde de Kamer al met Wiebes over de uit de hand gelopen vertrekregeling bij de Belastingdienst, met alle risico's voor de continuïteit van dien. "Daar staan we weer en daar gaan we weer", verzucht Van Weyenberg (D66).
De staatssecretaris is niet in control, concludeert Van Dijck (PVV). Wat hem betreft stopt Wiebes even met de reorganisatie van de dienst. Voor Grashoff (GroenLinks) is één ding duidelijk: de cultuur en de structuur van de Belastingdienst moeten echt drastisch op de schop.
Beveiligingslek
Uit de volgens Wiebes zelf "uiterst onplezierige en pijnlijke" ZEMBLA-uitzending concludeert Omtzigt (CDA) dat honderden mensen toegang moeten hebben gekregen tot een database met alle informatie over alle Nederlandse burgers en bedrijven. Als derden die informatie hebben gedownload, zijn de gevolgen rampzalig, stelt Bashir (SP).
Bashir wil, net als Groot (PvdA) en Van Weyenberg, weten of en, zo ja, wat er is gelogd en gemonitord. Het vertrouwen in de Belastingdienst staat op het spel, waarschuwt De Vries (VVD). Wat wist de staatssecretaris wanneer over beveiligingslekken?, vragen Grashoff en Van Weyenberg. Omtzigt eist een extern onafhankelijk onderzoek.
Signalen
Er zijn momenteel geen acute risico's, maar alles moet wel goed uitgezocht worden, meent Wiebes. Hij laat de huidige databeveiliging bij Data & Analytics door een externe partij onderzoeken.
Volgens Wiebes zouden er "signalen over signalen" over datalekken in de tijd van de Broedkamer zijn geweest, maar geen concrete aanwijzingen. Hij laat intern onderzoek uitvoeren naar eventuele datalekken en waarschuwingen. Daarvoor worden onder meer de loggegevens gebruikt over wie wat wanneer heeft gedaan, die zeker twee jaar worden bewaard.
De staatssecretaris kan en wil niet vooruitlopend op het onderzoek nu al "fragmentarisch" eventuele interne documenten over waarschuwingen aan de Kamer leveren. Hij wil een compleet plaatje presenteren.
Angstcultuur
Blijkbaar zorgde de angstcultuur binnen de Belastingdienst ervoor dat klokkenluiders zich niet veilig voelden om intern kritiek te uiten, concludeert Bashir. Wiebes erkent dat juist dat voor hem het pijnlijkste van alles is.
Van Weyenberg vraagt zich af of de mogelijke misleiding van Kamerleden door wellicht onder druk gezette Belastingmedewerkers over het te verwachten rendement van de Broedplaats ook te maken kan hebben met de onveilige werkcultuur. Wiebes stelt gesprekken hierover op vrijwillige basis voor.
Volgens De Vries hebben de medewerkers van de Belastingdienst een veilige omgeving nodig. Wiebes ziet verbetering van de managementcultuur als een van zijn belangrijkste opdrachten. Groot, Grashoff en De Vries vinden de instelling van een onafhankelijk meldpunt een goed initiatief.
Aanbesteding
De "forse aantijgingen" in ZEMBLA naar aanleiding van aanbestedingsprocedures hebben volgens Wiebes niet te maken met de aanbestedingen zelf maar met integriteit. Ook bij dit onderwerp moet je eerst weten waarover je het hebt en moet je niet al van tevoren gaan beschuldigen, stelt Wiebes. Hij laat forensisch onderzoek doen naar de gang van zaken.
De Kamer stemt op 14 februari over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.