Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme 2023

1 februari 2024, debat - De Kamer debatteert met minister De Jonge (Binnenlandse Zaken) over het Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme 2023.

"Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan." Aan dit antidiscriminatiebeginsel uit artikel 1 van de Grondwet geeft de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) jaarlijks invulling met het Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme.

Voor discriminatie en racisme is geen plaats in Nederland, benadrukt De Jonge. En toch komt het in alle domeinen van het leven nog voor, wat diep ingrijpt in het leven van mensen.

NCDR

De NCDR is voor drie jaar aangesteld, maar is dat wel lang genoeg? Bamenga (D66) denkt dat meer tijd nodig is om het hardnekkige probleem van discriminatie en racisme aan te pakken. Ook wil hij dat de NCDR voldoende doorzettingsmacht krijgt om dingen voor elkaar te krijgen.

De NCDR heeft een onafhankelijke positie, houdt ons jaarlijks een spiegel voor en geeft aan waar het beter kan, zegt De Jonge. De minister is bezig met het voorbereiden van een evaluatie, zodat voor de zomer kan worden besloten over het verlengen van het mandaat. Daarbij wil hij ook bezien of de NCDR over voldoende mensen en middelen beschikt om zijn aanjagende rol goed te vervullen.

Uitvoering

Palmen (NSC) is blij met de voorstellen om discriminatie en racisme aan te pakken. Maar ze vraagt zich wel af of die ook allemaal (snel) worden uitgevoerd. Michon (VVD) sluit zich daarbij aan: wie kan de Kamer daarop aanspreken?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een coördinerende rol, zegt De Jonge. Veel is in gang gezet of afgerond. Maar sommige zaken vragen meer tijd, zoals het aanpassen van wetgeving.

Meer nodig

Ook Van Baarle (DENK) is positief. Maar hij vindt dat er nog veel meer moet gebeuren, zoals naming-and-shaming van bedrijven, meer signalering door mysteryguests, een meldplicht voor discriminatie en een verbod op het gebruik van discriminerende algoritmen en risicomodellen. Ook zou moslimhaat en -discriminatie harder aangepakt moeten worden, bijvoorbeeld door het aanstellen van een coördinator.

Er loopt een onderzoek naar moslimdiscriminatie, zegt De Jonge. De uitkomsten daarvan kunnen volgens hem helpen om te bepalen of we het juiste doen en of we meer moeten doen.

Zou er in Nederland een Equality Act moeten komen zoals in Groot-Brittannië, of een Public Sector Equality and Human Rights Duty zoals in Ierland? Westerveld (GroenLinks-PvdA, ook namen PvdD) denkt dat zo'n meetlat kan helpen om nieuwe wet- en regelgeving te beoordelen.

De staatscommissie tegen discriminatie en racisme doet onderzoek naar de introductie van een wettelijke gelijkebehandelingsplicht in Nederland, zegt De Jonge. Hij wil de resultaten daarvan afwachten.

De Kamer stemt op 6 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Direct.