Mijnbouw in Nederland: kosten en baten

2 maart 2016, debat - Mijnbouw is economisch gezien belangrijk, maar heeft ook negatieve gevolgen voor mens en milieu. De Kamer debatteert hierover met minister Kamp (Economische Zaken).

Het winnen van fossiele energiebronnen als kolen, olie en gas heeft Nederland veel welvaart en energieonafhankelijkheid gebracht. Maar de mijnbouw heeft ook negatieve effecten. Denk aan vervuiling, aardbevingen en bodemdaling. Zeker in een klein land als Nederland zorgt dat voor onrust, constateert Smaling (SP). Hij wijst op de aardbevingen in Groningen en de plannen voor schaliegaswinning. De veiligheid van bewoners moet daarbij altijd voorop blijven staan, vindt Graus (PVV). Ook minister Kamp ziet de voor- en nadelen van fossiele brandstoffen. Hij benadrukt de noodzaak van de overstap naar duurzame energie. Dat is een grote uitdaging, want op dit moment is 94% van de energievoorziening nog fossiel.

Zorgen over bescherming van het drinkwater

Productiewater uit de mijnbouw wordt in veel gevallen in de grond geïnjecteerd, onder andere in lege gasputten. Zeer onverstandig, vindt Van Tongeren (GroenLinks), omdat de chemicaliën die daarin zitten een gevaar vormen voor het drinkwater. Mulder (CDA) en Van Veldhoven (D66) vragen de minister om onderzoek te doen naar mogelijkheden om injectiewater te zuiveren. Ook schaliegaswinning kan grote nadelen voor het grondwater hebben, vinden Dik (ChristenUnie) en Smaling. Want schaliegas levert slechts een paar jaar iets op, terwijl het grondwater over 300 jaar nog steeds nodig is. Voorlopig zal Kamp geen schaliegas winnen, maar voor de toekomst wil hij het niet uitsluiten.

Gas-, olie- en zoutwinning in het Waddengebied

Het Waddengebied staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO vanwege zijn grote ecologische waarde. Is het dan wel verstandig om daar gas, olie en zout te blijven winnen? De bodem daalt veel sneller dan voorzien, constateert Van Tongeren, die wil stoppen met mijnbouw in het Waddengebied. Het lijkt erop dat de regering gas- en zoutvelden zo snel mogelijk wil leegtrekken, vindt Thieme (PvdD). Dik wil dat kwetsbare gebieden worden uitgezonderd van mijnbouwactiviteiten. In ieder geval voor Terschelling zou geen mijnbouwvergunning moeten worden afgegeven, vindt Jan Vos (PvdA). Kamp wijst erop dat hij zich aan procedures heeft te houden, maar dat toekomstige wetgeving over weigeringsgronden hem misschien meer mogelijkheden biedt om een vergunning te weigeren.

Hoelang blijft fossiele energie nog nodig?

De eenentwintigste eeuw moet de eeuw worden van zon, wind en waterkracht, stelt Thieme. Gas is nodig voor de transitie naar duurzame energievoorziening, aldus Van Veldhoven, maar zou niet moeten concurreren met duurzame alternatieven. We zijn allemaal voor duurzaamheid, zegt Bosman (VVD), maar we willen ook een warme douche en een opgeladen telefoon. Fossiele energie blijft daarom volgens hem voorlopig nodig. Kamp beaamt dit, want we hebben inderdaad allemaal vervoer, elektriciteit en verwarming nodig. Maar daarnaast benadrukt hij dat we "medeverantwoordelijk zijn voor het probleem én de oplossing van de klimaatproblematiek".

De Kamer stemt op 8 maart over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.