Debat over politieke heropvoedingskampen in de Chinese provincie Xinjiang

29 januari 2020, debat - Berichten over mensenrechtenschendingen in Xinjiang baren zorgen. De Kamer debatteert met minister Blok (Buitenlandse Zaken) over de heropvoedingskampen voor Oeigoeren in de Chinese provincie.

Getuigenissen van vluchtelingen, uitgelekte documenten van de Chinese overheid en rapporten van mensenrechtenorganisaties. Uit diverse bronnen blijkt dat de mensenrechten van Oeigoerse moslims in Xinjiang worden geschonden. Het Chinese beleid is gericht op volledige controle en assimilatie. Oeigoeren worden massaal opgesloten in heropvoedingskampen, waar sprake is van mishandeling en indoctrinatie.

Druk op China

Hoe kunnen we China meer onder druk zetten om de mensenrechten te respecteren? Woordvoerders doen diverse suggesties.

  • Koopmans (VVD): spreek China aan als ondertekenaar van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
  • Kuzu (DENK): stel persoonsgerichte sancties in tegen individuen die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen, zoals ook de VS doen
  • Karabulut (SP) en Van Ojik (GroenLinks): zorg dat de VN en mensenrechtenorganisaties toegang krijgen tot Xinjiang
  • Van Helvert (CDA): laat internationaal onderzoek doen naar dwangarbeid in Xinjiang
  • Ploumen (PvdA): stel het optreden van China aan de orde in de VN-Veiligheidsraad
  • Sjoerdsma (D66): bespreek het in de Mensenrechtenraad en zorg dat er zo snel mogelijk een VN-onderzoek komt

Het heeft weinig zin als alleen Nederland China aanspreekt op mensenrechtenschendingen, benadrukt minister Blok. Daarom wil hij hierbij optrekken met andere landen, zowel binnen de EU als internationaal.

Economische belangen

De "waanzin van de geopolitiek" maakt dat het lastiger is om landen op mensenrechtenschendingen aan te spreken als er grote economische belangen spelen, concludeert Van Helvert (CDA). Maar handelsbelangen mogen nooit belangrijker zijn dan mensenrechten, beklemtonen Kuzu (DENK) en onafhankelijk Kamerlid Van Kooten.

Nederland heeft een sterke economie, betoogt minister Blok, en heeft andere landen daarom iets te bieden. Dit maakt het makkelijker om mensenrechten aan de orde stellen.

Terrorisme

Het zou volgens China in Xinjiang slechts gaan om maatregelen tegen terrorisme. De Roon (PVV) begrijpt dat het land moslimterreur de kop in wil drukken. Maar het houdt zich daarbij volgens hem niet aan de spelregels. Hetzelfde geldt in zijn ogen echter voor de behandeling van andere (religieuze) minderheden. Hij wil daarom China niet specifiek vanwege de situatie in Xinjiang maar breder aanspreken op het respecteren van mensenrechten.

De Kamer stemt op 4 februari over de ingediende moties.

Zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist