Debat over ontwikkelingen rondom het coronavirus

3 november 2021, debat - De Kamer debatteert met minister-president Rutte en de ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) over het coronabeleid.

Meer besmettingen en meer patiënten in het ziekenhuis en op de ic. Stijgende coronacijfers zijn voor de regering aanleiding om in een persconferentie adviezen en maatregelen aan te scherpen. Zo wordt de anderhalvemetermaatregel weer ingevoerd en vraagt het kabinet mensen om minstens de helft van de tijd thuis te werken. Die norm is scherper geformuleerd vanwege werkgevers die mensen vragen om altijd naar kantoor te komen, zegt Rutte.

Mondkapjes worden weer verplicht in alle publieke binnenruimtes waar geen coronatoegangsbewijs voor geldt. En het coronatoegangsbewijs wordt op meer locaties verplicht. Op 12 november wordt bekeken wat het effect van de aanscherpingen is op de ic-bezetting en het gedrag van mensen.

Ic-capaciteit

Nederland heeft te weinig ic-capaciteit en dat is niet in één maand opgelost, zegt Pouw (JA21). Het kan wel efficiënter, door een grotere groep covidpatiënten in één ziekenhuis te behandelen. Zorgmedewerkers op de ic kunnen gebaat zijn bij gratis kinderopvang, zegt Kuiken (PvdA). De Jonge zegt toe dat hij daarover met werkgevers in gesprek gaat.

Waarom wordt er gestuurd op de ic-capaciteit en niet op besmettingen, vraagt Gündoğan (Volt). Volgens De Jonge kun je met het aantal ziekenhuisopnames beter beslissen wanneer extra maatregelen nodig zijn om de zorg te ontlasten. Er wordt niet alleen maar gekeken naar ziekenhuizen, benadrukt Rutte. Ook de bescherming van mensen met een kwetsbare gezondheid en de verspreiding van het virus bepalen het beleid.

Uitbreiding coronatoegangsbewijs

Het kabinet wil de coronapas per 6 november ook verplicht stellen bij musea, congressen, buitenterrassen en de georganiseerde amateursport. Het doel ervan is de snelheid van besmetting te remmen, zegt De Jonge.

Van den Berg (CDA) heeft er moeite mee dat ook bij buitensport de QR-code moet worden getoond. Sporten is gezond en samenbindend, zegt zij. In dat geval worden de regels wel ruimer dan het OMT-advies, reageert Rutte.

Toch wil het kabinet luisteren naar die wens van een Kamermeerderheid om de buitensporten uit te sluiten, zegt de premier. Toeschouwers hoeven dan geen coronatoegangsbewijs te hebben. Wel moet iedereen boven de 18 jaar zo'n bewijs hebben als hij of zij ergens binnengaat, bijvoorbeeld bij het gebruikmaken van de kleedkamer.

Een glibberig pad. Zo typeert Van der Staaij (SGP) de uitbreiding van het coronatoegangsbewijs. Hij vindt de inzet ervan niet gerechtvaardigd. Van Haga (Groep Van Haga) betoogt dat er sprake is van discriminatie. De grondrechten van ongevaccineerden worden geschonden, zegt hij.

Het laten zien van een coronapas met een QR-code is schijnveiligheid, zegt Kuzu (DENK). Het kabinet suggereert te vaak dat gevaccineerden veilig zijn, terwijl de Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt dat dit niet zo is, zegt Van Esch (PvdD). Dat is niet goed voor het vertrouwen in de overheid.

Bikker (ChristenUnie) heeft grote zorgen over de plannen van het kabinet om ook op het werk een coronapas te verplichten. Is dit wel proportioneel, vraagt zij zich af. Zij wil dat hierover eerst met vakbonden en de Kamer wordt overlegd. De Jonge benadrukt dat er eerst goed advies wordt gevraagd voordat op dit punt een wetsvoorstel wordt geformuleerd.

Boostervaccins en bijwerkingen

Begin december wordt begonnen met de boostervaccins voor 80-plussers, zegt De Jonge. Dat is laat, zegt Den Haan (Fractie Den Haan). Zij wil dat er al eerder wordt gestart, omdat de GGD's hebben aangegeven daar klaar voor te zijn.

De vaccins hebben bijwerkingen die door het kabinet worden onderschat, meent Baudet (FVD). De registratie van bijwerkingen wordt juist "hyperalert" in de gaten gehouden, reageert De Jonge. Hij roept Baudet ertoe op om geen nepnieuws te verspreiden.

Onderwijs

Hoe houden we het onderwijs zo veel mogelijk open, vraagt Westerveld (GroenLinks). Er wordt een mondkapjesplicht ingevoerd in mbo en hoger onderwijs, antwoordt Rutte. Er wordt samen met het RIVM ook gekeken hoe de vaccinatiegraad onder jongeren kan worden verhoogd. Aan jongeren wordt gevraagd om twee keer per week een zelftest te doen.

Communicatie

Er moet een zeer actieve overheidscampagne komen op radio en tv over de basismaatregelen, zegt Omtzigt. Rutte belooft dat die campagne er komt. In de persconferentie van 12 november komt er bovendien uitgebreide aandacht voor ventilatiemaatregelen, zegt hij toe aan Wilders (PVV).

Hijink (SP) wil een campagne met inzet van covidpatiënten die spijt hebben dat ze geen vaccinatie hebben genomen. De verhalen van deze patiënten kunnen ongevaccineerden over de streep helpen, denkt hij.

De GGD richt zich op alle gebieden waar niet-gevaccineerden wonen en op alle redenen en twijfels waarom men zich niet laat vaccineren, zegt De Jonge. Er wordt samengewerkt met huisartsen, maar ook met kerken en moskeeën.

Handhaving

De vrijblijvendheid moet eraf, zegt Paternotte (D66). Coronamaatregelen hebben volgens hem alleen zin als er gehandhaafd wordt. Een derde van de horecaondernemers controleert nu nauwelijks of niet.

Handhaving is en blijft het slot op de deur, zegt minister Grapperhaus. Verschillende gemeenten hebben hierbij een stap vooruit gezet. Vanaf nu wordt elke paar weken bekeken hoe het gaat met de naleving van de regels. De Kamer wordt geïnformeerd over de vorderingen.

Evaluatie

Simons (BIJ1) wil een reactie op een volgens haar kritisch rapport van KPMG over het coronabeleid van het kabinet. Volgens Rutte is het moeilijk om landen te vergelijken, maar hij wijst er wel op dat Nederland in verschillende lijstjes in hetzelfde rapport hoog scoort op de reactiesnelheid na het uitbreken van de pandemie.

Het is belangrijk om te leren van de ervaringen uit de coronacrisis, zegt De Vries (VVD). Zij stelt daarom voor om medio 2022 een parlementaire enquête te starten naar de aanpak van de pandemie.

De Kamer stemt op 4 november over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook